Berlin không muốn ủng hộ Ukraine gia nhập NATO do e ngại phản ứng từ Moscow, nhưng sẵn sàng thay đổi theo hướng dẫn từ Washington, Tổng thống Ukraine Vladimir Zelensky khẳng định như vậy.
Tổng thống Ukraine Vladimir Zelensky vừa kết thúc chuyến công du Tây Âu và Mỹ với mục tiêu tìm kiếm sự ủng hộ cho "Kế hoạch chiến thắng" trong cuộc chiến tranh với Nga. Dù nhận được lời hứa từ Mỹ và các đồng minh về việc cung cấp thêm vũ khí và đạn dược, Ukraine vẫn chưa nhận được sự đồng tình toàn diện, đặc biệt về đề nghị gia nhập NATO.
Trong buổi họp báo tại Kyiv hôm 22.10, ông Zelensky thẳng thắn cho biết: "Tôi nói theo cách tôi thấy, chứ không theo ý ai khác. Đức tỏ ra nghi ngờ về việc chúng tôi gia nhập NATO, và đó là sự thật".
Dù Đức đứng sau Mỹ về mức độ viện trợ tài chính và quân sự dành cho Ukraine, ông Zelensky cho rằng Berlin lo sợ việc thảo luận về tư cách thành viên NATO của Kyiv sẽ gây ra phản ứng mạnh từ Moscow. "Họ sợ phản ứng từ Nga khi nói đến NATO - Đức. Đó là sự thật", ông nhấn mạnh.
Tuy nhiên, ông Zelensky tỏ ra lạc quan về khả năng thay đổi quan điểm của Đức nếu có sự ủng hộ mạnh mẽ từ Washington. Ông giải thích rằng một "liên minh lớn hơn," với sự dẫn dắt từ Mỹ, có thể khiến Đức thay đổi thái độ. Kyiv tin rằng NATO, dưới sự lãnh đạo của Mỹ, đang củng cố quan điểm về tư cách thành viên của Ukraine, điều này cũng sẽ gây ảnh hưởng đến các quốc gia như Hungary và Slovakia, ông nói thêm.
Hungary và Slovakia công khai phản đối việc kết nạp Ukraine vào NATO. Thủ tướng Slovakia Robert Fico thậm chí đã khẳng định sẽ phủ quyết động thái này khi ông còn tại nhiệm, với lý do nó có thể dẫn đến một cuộc chiến tranh thế giới.
Sự chống đối này làm dấy lên những thách thức cho tham vọng gia nhập NATO của Ukraine, khi liên minh quân sự này đòi hỏi sự đồng thuận từ tất cả các quốc gia thành viên trước khi kết nạp một thành viên mới. Đây là lý do tại sao việc Mỹ thể hiện rõ ràng lập trường của mình được xem là yếu tố then chốt để thúc đẩy các đồng minh châu Âu khác thay đổi quan điểm.
Ông Zelensky cũng cho biết các quốc gia như Anh, Pháp, Ý dường như ủng hộ "Kế hoạch chiến thắng" của Ukraine, nhưng họ vẫn đang chờ kết quả của cuộc bầu cử tổng thống Mỹ trước khi đưa ra bất kỳ cam kết công khai nào.
Việc Ukraine mong đợi lời mời gia nhập NATO vào năm ngoái đã khiến ông Zelensky thất vọng khi điều này không thành hiện thực. Lời mời vẫn chưa được đưa ra, khiến ông nổi giận trên mạng xã hội, thậm chí gây lo ngại về quan hệ giữa Kyiv và Washington. Tuy nhiên, NATO vẫn nhắc lại rằng Ukraine sẽ trở thành thành viên khi các đồng minh đồng ý và các điều kiện được đáp ứng.
Nga đã nhiều lần tuyên bố rõ ràng rằng họ không chấp nhận việc Ukraine gia nhập NATO. Moscow yêu cầu Kyiv duy trì quy chế trung lập và không trở thành một phần của bất kỳ liên minh quân sự nào. Điện Kremlin cũng yêu cầu Ukraine phi quân sự hóa và "phi phát xít hóa," coi đó là điều kiện tiên quyết để giải quyết mối đe dọa an ninh đối với Nga.
Tại Liên Hợp Quốc, đại diện của Nga, Vassily Nebenzia nhấn mạnh rằng việc Ukraine gia nhập NATO "dưới bất kỳ hình thức nào" là không thể chấp nhận được đối với Nga và không thể là một phần của bất kỳ kế hoạch hòa bình hay sáng kiến hòa giải nào.
Những căng thẳng này cho thấy rằng con đường gia nhập NATO của Ukraine vẫn còn nhiều thách thức lớn, không chỉ do sự phản đối của một số quốc gia thành viên mà còn vì mối đe dọa leo thang xung đột với Nga nếu động thái này được thực hiện.