Nhiều nhà đầu tư có thể sẽ thận trọng khi giao dịch bắt đầu trong năm Ất Tỵ vì đang chờ đợi kết quả của các cuộc đàm phán giữa Tổng thống Mỹ Donald Trump và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình.
Quay trở lại thị trường Trung Quốc đại lục hôm 5.2 sau kỳ nghỉ Tết Nguyên đán kéo dài 8 ngày, các nhà đầu tư có rất nhiều điều để suy ngẫm, từ công ty khởi nghiệp trí tuệ nhân tạo (AI) DeepSeek đang gây bão trên thế giới cho đến việc Mỹ áp thuế 10% với hàng hóa Trung Quốc.
Dù triển vọng thị trường vẫn còn mờ mịt do quan hệ căng thẳng giữa Mỹ và Trung Quốc, các hãng công nghệ tập trung vào AI dự kiến sẽ hưởng lợi nhờ sự phát triển của DeepSeek, theo nhận định từ các nhà phân tích. Tuy nhiên, các công ty Trung Quốc trong lĩnh vực xuất khẩu như dệt may, đồ gia dụng, điện tử và hóa chất có thể chịu ảnh hưởng tiêu cực, họ nói thêm.
Nhiều nhà đầu tư ở Trung Quốc có thể chọn đứng ngoài thị trường chờ đợi kết quả cuộc điện đàm giữa ông Trump và Tập Cận Bình trong tuần này, khi hai nền kinh tế lớn nhất thế giới tìm cách tránh cuộc chiến thương mại toàn diện.
"Các hãng công nghệ sẽ được các nhà đầu tư hoan nghênh nhờ sự trỗi dậy của DeepSeek, nhưng một đợt tăng giá cổ phiếu công nghệ sẽ không đủ để đảm bảo sự khởi đầu mạnh mẽ cho toàn bộ thị trường sau kỳ nghỉ lễ", Ivan Li, nhà quản lý quỹ tại Loyal Wealth Management (công ty có trụ sở ở thành phố Thượng Hải, Trung Quốc), nhận định hôm 4.2.
Gần đây, DeepSeek (có trụ sở tại thành phố Hàng Châu, Trung Quốc) đã phát hành V3 và R1, hai mô hình AI nguồn mở mạnh mẽ, được xây dựng với chi phí và sức mạnh tính toán chỉ bằng một phần nhỏ so với các công ty Mỹ. Hiệu suất của chúng đã được chứng minh ngang bằng mô hình AI do OpenAI (“cha đẻ” ChatGPT) phát triển.
Cuối tuần qua, chính quyền Trump ký lệnh áp mức thuế 10% với hàng xuất khẩu của Trung Quốc. Hôm 4.2, Trung Quốc đã trả đũa ông Trump bằng hàng loạt biện pháp nhắm vào các doanh nghiệp Mỹ, bao gồm Google, các nhà sản xuất thiết bị nông nghiệp và công ty sở hữu thương hiệu thời trang Calvin Klein.
Bộ Tài chính Trung Quốc tuyên bố than đá và khí tự nhiên hóa lỏng (LNG) của Mỹ sẽ bị áp thuế 15% khi nhập khẩu vào quốc gia châu Á này. Dầu thô, máy móc nông nghiệp, ô tô phát thải cao và xe bán tải từ Mỹ đến Trung Quốc phải chịu mức thuế 10%.
Ngoài ra, Bộ Tài chính Trung Quốc thông báo áp thuế 10% với thiết bị nông nghiệp của Mỹ, có thể ảnh hưởng đến các công ty như Caterpilla, Deere & Co và AGCO, cũng như một số loại xe tải và sedan động cơ lớn nhập khẩu từ Mỹ vào Trung Quốc. Điều này có thể áp dụng với cả Cybertruck, mẫu xe bán tải điện mà Tesla (do Elon Musk điều hành) đang quảng bá tại Trung Quốc trong khi chờ phê duyệt quy định để bắt đầu bán hàng.
Bộ Công nghiệp và Công nghệ Thông tin Trung Quốc phân loại Cybertruck là "xe chở khách" trong một thông báo hồi tháng 12.2024, nhưng thông tin này sau đó đã bị xóa ngay lập tức.
Nếu Cybertruck bị phân loại là xe tải điện, Tesla sẽ phải chịu mức thuế 10% với bất kỳ sản phẩm nhập khẩu nào từ nhà máy của họ tại bang Texas (Mỹ).
Chưa hết, Trung Quốc còn áp dụng biện pháp kiểm soát xuất khẩu với các khoáng sản quan trọng như vonfram và rutheni, được sử dụng để chế tạo vũ khí và chất bán dẫn.
Bộ Tài chính Trung Quốc cho biết mức thuế mới với hàng hóa Mỹ sẽ có hiệu lực từ ngày 10.2.
Bộ Thương mại Trung Quốc đưa PVH Corp (công ty mẹ của thương hiệu Calvin Klein và Tommy Hilfiger) cùng hãng công nghệ sinh học Illumina (Mỹ) vào "danh sách thực thể không đáng tin cậy". Bộ này tuyên bố PVH Corp và Illumina đã thực hiện "các biện pháp phân biệt đối xử với doanh nghiệp Trung Quốc, gây tổn hại đến quyền và lợi ích hợp pháp của các công ty Trung Quốc".
Những công ty bị đưa vào danh sách đen có thể phải chịu các khoản phạt và hàng loạt biện pháp trừng phạt khác, gồm cả đóng băng giao dịch thương mại và thu hồi giấy phép lao động của nhân viên nước ngoài.
Cục Quản lý Giám sát thị trường Nhà nước Trung Quốc cho biết Google bị nghi ngờ vi phạm luật chống độc quyền của nước này và đã bắt đầu cuộc điều tra theo quy định pháp luật. Tuy nhiên, cơ quan đó không cung cấp thêm chi tiết về cuộc điều tra hoặc cáo buộc cụ thể với Google.
Các sản phẩm Google bị chặn ở Trung Quốc, gồm cả công cụ tìm kiếm, và doanh thu của công ty Mỹ từ thị trường này chỉ chiếm khoảng 1% tổng doanh thu toàn cầu.
Năm 2017, Google công bố kế hoạch mở một trung tâm trí tuệ nhân tạo (AI) nhỏ tại Trung Quốc, nhưng dự án này đã bị giải tán hai năm sau đó. Hiện Google không tiến hành nghiên cứu AI tại Trung Quốc nhưng vẫn hợp tác với các đối tác nước này, gồm cả các nhà quảng cáo.
Edith Qian, nhà phân tích tại hãng CGS International, viết trong một báo cáo nghiên cứu gần đây: "Việc tăng thuế quan tiềm tàng có thể ảnh hưởng tiêu cực đến xuất khẩu của Trung Quốc sang Mỹ, đòi hỏi các nhà hoạch định chính sách Trung Quốc phải có biện pháp mạnh mẽ hơn để chống lại tác động này. Các chính sách của ông Trump có thể góp phần gây áp lực lạm phát và khiến Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) áp dụng cách tiếp cận thận trọng hơn với việc cắt giảm lãi suất".
CGS International là công ty dịch vụ tài chính tích hợp hàng đầu tại châu Á, cung cấp đa dạng các dịch vụ tài chính trên hơn 15 quốc gia.
Thuế quan và các biện pháp bảo hộ của Mỹ có thể cản trở dòng vốn toàn cầu đổ vào các thị trường mới nổi, Edith Qian nói thêm.
Thị trường A-share (cổ phiếu loại A định giá bằng nhân dân tệ) đã tăng vào ngày giao dịch đầu tiên sau kỳ nghỉ Tết Nguyên đán liên tiếp 4 năm qua. Tuy nhiên, Shanghai Composite Index đã mất đà trong năm 2025, giảm 3% tính đến ngày 27.1, trước kỳ nghỉ để đón năm Ất Tỵ.
Shanghai Composite Index là chỉ số chứng khoán chính của Sở Giao dịch Chứng khoán Thượng Hải (Shanghai Stock Exchange - SSE).
Đặc điểm của Shanghai Composite Index
Đại diện thị trường: Đo lường hiệu suất của tất cả cổ phiếu loại A (định giá bằng nhân dân tệ) và cổ phiếu loại B (định giá bằng USD) được niêm yết trên Sàn Giao dịch chứng khoán Thượng Hải.
Công thức tính toán: Sử dụng phương pháp giá trị vốn hóa thị trường có trọng số thả nổi, nghĩa là các công ty lớn hơn có ảnh hưởng nhiều hơn đến chỉ số.
Tầm quan trọng: Đây là chỉ số quan trọng nhất của thị trường chứng khoán Trung Quốc, phản ánh sức khỏe của nền kinh tế và tâm lý nhà đầu tư.
"Các nhà đầu tư lạc quan về nền tảng những doanh nghiệp và dự đoán giá cổ phiếu sẽ tăng khi giao dịch trở lại. Mối quan tâm chính của họ bây giờ là điều gì sẽ xảy ra nếu hai nước không đạt được thỏa thuận chung sau cuộc điện đàm”, Wang Feng, Chủ tịch Ye Lang Capital (tập đoàn dịch vụ tài chính có trụ sở tại Thượng Hải), cho hay.
Hôm 3.2, Thư ký báo chí Nhà Trắng - Karoline Leavitt nói rằng ông Trump và Tập Cận Bình sẽ thảo luận về vấn đề thương mại qua điện thoại trong vài ngày tới. Cùng ngày, Tổng thống Trump cảnh báo có thể tăng đáng kể thuế với hàng xuất khẩu của Trung Quốc nếu nước này không ngăn chặn dòng chảy fentanyl vào Mỹ.
Fentanyl là một loại thuốc giảm đau opioid tổng hợp cực mạnh, mạnh hơn morphine khoảng 50–100 lần. Ban đầu, fentanyl được sử dụng trong y học để điều trị đau nặng, đặc biệt là cho bệnh nhân ung thư hoặc sau phẫu thuật. Tuy nhiên, do tác dụng mạnh và nguy cơ gây nghiện cao, fentanyl đã trở thành một trong những nguyên nhân chính gây ra khủng hoảng ma túy và sốc thuốc quá liều trên toàn cầu, đặc biệt là tại Mỹ.
Opioid là một nhóm chất tác động lên hệ thần kinh trung ương, có tác dụng giảm đau mạnh, nhưng cũng có nguy cơ gây nghiện cao. Opioid bao gồm cả chất tự nhiên, bán tổng hợp và tổng hợp.
Arthur Kroeber, đối tác sáng lập của Gavekal Dragonomics, cho biết trong một báo cáo nghiên cứu rằng ông Trump sẽ có danh sách dài các vũ khí thương mại tiềm năng khác ngoài thuế để trừng phạt Trung Quốc và các doanh nghiệp nước này, gồm cả việc chấm dứt tình trạng “quan hệ thương mại bình thường vĩnh viễn”.
Gavekal Dragonomics là công ty nghiên cứu kinh tế chuyên sâu về thị trường Trung Quốc, có trụ sở ở Hồng Kông.
Trong chiến dịch tranh cử Tổng thống Mỹ, Trump tuyên bố sẽ áp thuế 60% trở lên với hàng hóa Trung Quốc, cao hơn nhiều so với mức thuế từ 7,5% đến 25% được áp dụng trong nhiệm kỳ đầu tiên của ông.
Giữa tháng 1, chiến lược gia Meng Lei của UBS cho biết thu nhập doanh nghiệp của các công ty niêm yết tại Trung Quốc đại lục có thể tăng khoảng 6% vào năm 2025, so với mức 5% vào năm 2024. Meng Lei nói dự báo này dựa trên triển vọng về các biện pháp kích thích rộng rãi hơn của chính phủ Trung Quốc nhằm thúc đẩy tăng trưởng, điều này sẽ bù đắp cho mức thuế quan cao hơn từ Mỹ.
UBS là một trong những tập đoàn tài chính và ngân hàng đầu tư lớn nhất thế giới, có trụ sở tại Thụy Sĩ.