Giá nguyên liệu làm món ramen tăng cao khiến các tiệm mì tại Nhật Bản kinh doanh khó khăn hơn. Nhiều quán ăn không dám tăng giá vì lo ngại "thực khách không vui" nên chưa phá vỡ giới hạn 1.000 yên/ tô mì.
Theo nghiên cứu về ngân sách gia đình năm 2024 do Bộ Truyền thông và Nội vụ Nhật thực hiện, thành phố Niigata đứng thứ hai cả nước về chi tiêu ăn ramen tại tiệm của mỗi hộ (từ 2 người trở lên) hàng năm.
Năm 2023, chuỗi tiệm Toyoko nổi tiếng với món ramen Niigata noko miso (đặc sản địa phương Niigata) bất ngờ nộp đơn xin phá sản. Công ty Abeko-Seika đã mua lại và phục hồi thương hiệu. Tổng giám đốc Kenichi Tanaka tham gia quản lý thương hiệu một thời gian dài, chia sẻ: “Toyoko tăng giá để ứng phó tình trạng giá nguyên liệu tăng cao nhưng không theo kịp. Chúng tôi phải thực hiện hàng loạt biện pháp cắt giảm chi phí, không giữ được hương vị ban đầu nữa”. Toyoko đưa ra quyết định đầy đau đớn là giảm độ đặc của nước dùng xương heo.
Cơ chế tự phục vụ cũng được triển khai nhằm giúp kéo giảm chi phí. Thực khách mua phiếu, lấy món và dọn dẹp chén đĩa sau khi ăn xong. Tiệm Toyoko trong trung tâm thương mại Atago - sức chứa 60 khách - trên địa bàn Niigata cũng áp dụng cơ chế này.
Một nhân viên công sở 47 tuổi cho biết: “Tôi hy vọng mình có thể góp sức giữ giá ramen ở mức rẻ. Sẽ thật đáng buồn nếu không còn ramen Toyoko nữa”. Món noko Ganso Niigata của tiệm (dùng loại mì mới Echigo miso) có giá 930 yên – chỉ cao hơn đôi chút giá 900 yên trước đó đôi chút.
“Tôi rất đau lòng vì triển khai cơ chế tự phục vụ làm thực khách không được hưởng sự tiện lợi. Chúng tôi vô cùng lo lắng lúc quyết định như vậy. Nhưng chúng tôi sẽ không bao giờ thỏa hiệp về hương vị. Chúng tôi vẫn muốn thực khách được thưởng thức hương vị ramen ngon”, theo ông Tanaka.
Thực khách khá nhạy cảm với giá cả. Cuộc thăm dò ý kiến 500 người độ tuổi 16 - 69 thực hiện bởi công ty nghiên cứu thị trường Asmarq năm 2024 cho kết quả hơn 90% tin rằng ramen hơn 1.000 yên một tô là đắt, chỉ 30% sẽ vẫn ăn ramen dù giá tăng cao hơn.
Để giữ giá 490 yên, chuỗi tiệm Ramen Kourakuen đành giảm số miếng thịt heo chashu trong một tô mì từ 3 xuống 2. Giám đốc quan hệ công chúng Atsushi Sasaki chia sẻ: “Chúng tôi cố gắng duy trì giá bằng cách khuyến khích thực khách gọi món ăn kèm. Người tiêu dùng rất quan tâm đến giá cả”.
Năm ngoái, tiệm mì nổi tiếng Ramenya Toy Box ở thủ đô Tokyo tăng giá món ramen thông thường lên 1.200 yên (thêm 100 yên); đồng thời ra mắt món ramen kake chỉ phủ hành lá giá 1.000 yên. Theo ông chủ Takanori Yamagami: “Một số người nói rằng họ không ngại ăn ramen không có thịt heo chashu, và chúng tôi vẫn muốn cung cấp lựa chọn không quá 1.000 yên”.
Giá cả chưa ngừng tăng. Tiền ga dùng để nấu ramen hiện cao hơn mức năm 2022 đến 50%. Ông Yamagami chia sẻ: “Một trong những nét quyến rũ của ramen là làm bạn hài lòng chỉ với mức giá thấp. Nhưng chúng tôi không thể tiếp tục kinh doanh tiệm của mình mà không tăng giá. Chúng tôi đang cố tìm cách giữ nét quyết rũ đó”.
Trước “bão giá”, ramen ly chỉ có mì cùng nước dùng đã thâm nhập thị trường. Dòng sản phẩm “Soup Gekiuma!” giá 238 yên bán trong chuỗi cửa hàng tiện lợi Lawson từ năm ngoái ngày càng được ưa chuộng.
Vì sao người Nhật lại thích ramen đến vậy? Đồng chủ tịch Hiệp hội Nghiên cứu văn hóa ramen toàn cầu Akira Tachibana lý giải: “Rào cản ngăn mọi người đến tiệm ramen rất thấp, các tiệm liên tục cho ra công thức món mới. Sự đổi mới liên tục thu hút thực khách”.
Một lý do nữa là tính đa dạng của ramen. Tùy nguyên liệu lẫn khí hậu tại chỗ là có thể cho ra món ramen mang đậm đặc sắc địa phương.
“Và ramen cũng rất dễ kiếm nên mọi người xem đây là món ăn phổ biến. Sự phổ biến của ramen không phải trào lưu nhất thời mà đã trở thành một phần văn hóa. Tôi nghĩ món ăn này sẽ tiếp tục thu hút mọi người trong tương lai”, ông Tachibana nói thêm.