Cô gái Singapore làm khẩu trang từ chất thải thực phẩm, dung dịch sát khuẩn 'xanh' an toàn cho trẻ nhỏ

Đây là vấn đề mà Didi Gan, một công dân Singapore nghĩ đến khi đang cùng người thân và bạn bè nhấm nháp các loại hạt vào tháng 1.2020 – thời điểm COVID-19 bùng phát mạnh mẽ ở thành phố Vũ Hán. Khi đó, toàn thế giới lâm vào cảnh thiếu khẩu trang lẫn dung dịch kháng khuẩn.

Nhìn đống vỏ hạt trên bàn, cô sinh viên tốt nghiệp ngành y sinh đại học Melbourne chợt nảy ra ý tưởng: nếu chất thải thực phẩm có thể được chuyển hóa thành một chất kháng khuẩn mạnh mẽ nhưng êm dịu thì sao?

Ý tưởng trên khiến Gan quyết định từ bỏ vị trí giám đốc điều hành một nhà máy dệt ở Malaysia để sáng lập công ty N&E Innovations. 6 tháng sau, cô tung ra khẩu trang N95 hoàn toàn tự nhiên có chứng nhận CE (chứng nhận dành cho thiết bị y tế theo tiêu chuẩn châu Âu), dung dịch khử khuẩn tay và bề mặt ra mắt vào 1 năm sau.

Và điều đặc biệt là, tất cả sản phẩm đều được tạo ra từ vỏ hạt điều và một số thành phần thực phẩm khác.

Biến rác thành khẩu trang

Thời thơ ấu của Gan gắn liền với cửa hàng hạt dưa gia đình trong khu Chinatown. Mỗi buổi chiều sau giờ học, cô thường lấy vỏ hạt nặn thành “bánh”. Chẳng thể ngờ trò chơi tuổi thơ đã truyền cảm hứng cho cô tạo ra giải pháp chống dịch.

Đầu năm 2020 lúc COVID-19 mới bùng phát, Gan bắt đầu tìm kiếm các giải pháp kháng khuẩn tự nhiên sử dụng cho khẩu trang. Cô chẳng tìm được gì mà thay vào đó lại phát hiện không ít đơn vị dùng kim loại nặng độc hại để sản xuất mặt hàng này.

Theo một nghiên cứu do đại học Swansea (Anh) thực hiện, hàm lượng chì, antimon và đồng đáng kể trong nhiều loại khẩu trang dùng một lần có thể gây tác động đáng kể đến môi trường. Tiếp xúc lâu với chúng cũng đem lại rủi ro cho sức khỏe con người như giết chết tế bào, làm nhiễm độc gien, gây ung thư.

“Tôi mắc chứng kháng thể trong máu tấn công chính mô cơ thể (ANA) và bị dị ứng nhiều loại hóa chất. Tôi muốn tìm cách tự nhiên hơn cho khẩu trang và khử khuẩn, giảm lượng hóa chất độc hại mà tôi phải tiếp xúc”, Gan chia sẻ.

Vậy là cô bắt tay vào thử nghiệm với chất thải thực phẩm trong đó có vỏ hạt dưa, vỏ cam, vỏ sầu riêng nhằm tìm ra chất mang tính kháng khuẩn. Qua nhiều lần thử nghiệm cô phát hiện vỏ hạt điều, chất sắt từ đậu nành cùng chitosan từ vỏ cua kết hợp với nhau có thể chống lại vi khuẩn và vi rút – gồm cả vi rút gây COVID-19, cúm mùa, tay chân miệng.

Dựa trên nghiên cứu của chính mình, Gan phát triển một lớp phủ phân tử không độc hại tên VIKANG99.

VIKANG99 là cấu trúc hóa học liên tục sản sinh oxy hoạt tính, làm vi khuẩn và vi rút bất hoạt bằng cách phá hủy thành tế bào của chúng.

Về nguồn nguyên liệu, Gan mua vỏ hạt điều từ công ty chế biến hạt điều Intersnack (sản xuất 100.000 tấn hạt điều/năm), còn chất sắt từ đậu nành và chitosan từ vỏ cua có nguồn gốc từ Trung Quốc.

Gan mất 6 tháng, trải qua 4 lần điều chỉnh công thức để cuối cùng cho ra đời chiếc khẩu trang đạt chuẩn N95 (đạt tiêu chuẩn Mỹ, lọc được ít nhất 95% hạt trong không khí). Ngoài ra sản phẩm còn nhận cả chứng nhận CE của châu Âu.

Chi phí nghiên cứu - phát triển (R&D) rất cao, vào khoảng 223.000 - 372.000 USD. Gan không nhận lương trong 4 tháng.

Tháng 8.2020, khẩu trang Vi-MASK với giá bán từ 12 USD chính thức ra mắt. Khẩu trang 3 lớp này bảo vệ người đeo chống lại 99% vi khuẩn và vi rút, giặt được tối đa 30 lần.

Lớp đầu tiên của Vi-MASK phủ VIKANG99 giúp vô hiệu hóa mầm bệnh ngay khi tiếp xúc. Lớp thứ hai lọc vi rút, vi khuẩn, bụi, phấn hoa, chất gây dị ứng. Lớp thứ ba là vải sợi tre mềm mại giữ cho da luôn mát mẻ không bị nổi mụn do đeo khẩu trang.

Bán được 300.000 - 400.000 khẩu trang, Gan đã thu mua hơn 1 tấn vỏ hạt điều. Sản phẩm của cô dễ dàng được tìm thấy ở siêu thị, cửa hàng bán đồ chăm sóc cá nhân, nhà thuốc, trang thương mại điện tử KrisShop, thậm chí xuất khẩu sang vài ngôi làng ở Đức.

Sản xuất dung dịch rửa tay vì muốn bảo vệ con gái

Để bảo vệ cô con gái Emma 5 tuổi, Gan phát triển dung dịch rửa tay không độc hại, êm dịu, an toàn cho trẻ nhỏ: “Con gái tôi bị bệnh chàm bội nhiễm, bé khóc khi phải sử dụng chất khử khuẩn chứa cồn tại trường”.

Dung dịch rửa tay tên C2+ cùng dung dịch khử khuẩn của Gan có thể phân hủy hoàn toàn. Đặc biệt dung dịch khử khuẩn bề mặt “xanh” sẽ giúp các công ty chỉ cần làm vệ sinh nơi làm việc 1 lần/ngày.

Gan đích thân thử dung dịch khử khuẩn tại nhà bằng cách phun chúng lên cây cối và bể cá, nhằm đảm bảo sản phẩm không gây hại cho sinh vật sống. Dung dịch hiện được sử dụng ở vườn thú Singapore, River Safari và Night Safari.

Gan đang phát triển dung dịch khử khuẩn bề mặt thực phẩm, dự kiến ra mắt cuối năm 2021 hoặc đầu năm 2022: “Hiện tại có rất nhiều trường hợp lây nhiễm chéo. Chẳng hạn một người dương tính với COVID-19 chạm vào táo trong siêu thị, quả táo có thể mang mầm bệnh”.

Để tăng lượng chất thải thực phẩm sử dụng được, Gan hợp tác với trang trại nuôi ruồi đen Insectta. Họ muốn dùng loại côn trùng này chuyển đổi chất thải thành chitosan.