‘Công chúa Triều Tiên’ không đe dọa quyền lực của Kim Jong-un

Ngày 8.10, truyền thông nhà nước Triều Tiên đưa tin bà Kim Yo-jong ược chỉ định làm ủy viên dự khuyết Bộ Chính trị. Đây là cơ quan có quyền lực tối cao quyết định về các vấn đề đại sự quốc gia.

Ngoài ra, hai nhân vật có vai trò quan trọng trong chương trình phát triển hạt nhân-tên lửa của Triều Tiên, tướng Ri Pyong-chol và nhà khoa học Kim Jong-sik cùng nhiều quan chức khác cũng được cất nhắc.

Ngoại trưởng Ri Yong-ho, người từng gay gắt chỉ trích Tổng thống Mỹ Donald Trump tại cuộc họp Hội đồng Bảo an LHQ hồi tháng 9, chính thức trở thành ủy viên Bộ chính trị.

Cơ cấu cán bộ trẻ để thay thế lớp lão thành khúm núm

Bộ Thống nhất Hàn Quốc nhận định việc ông Kim Jong-un cất nhắc em gái và cải tổ nhân sự, vì ông muốn lập một thế hệ chính khách mới để tạo bước đột phá, đưa Triều Tiên ra khỏi tình trạng bị cô lập.

Các chuyên gia cho rằng việc bà Kim Yo-jong được cất nhắc làm ủy viên dự khuyết Bộ Chính trị cho thấy ông Kim Jong-un tìm cách tách khỏi những quan chức thân cận với người cha Kim Jong-il.

Tính cách tươi trẻ của bà Kim Yo-jong trên giới truyền thông nhà nước ngược hẳn các vị tướng và cán bộ đảng viên cao tuổi luôn khúm núm quây quanh ông Kim Jong-un trong các chuyến đi thị sát-chỉ đạo của ông.

Kim Yong-hyun, giáo sư nghiên cứu Triều Tiên tại Đại học Dongguk (Hàn Quốc) nhận định: “Bằng cách cải tổ lại bộ máy, thay thế những vị trí cấp cao chủ chốt, chính quyền của ông Kim Jong-un đã chấm dứt sự tồn tại song song những quan chức lưu nhiệm từ chính quyền trước đó".

Với quyết định của anh trai, bà Kim Yo-jong là người phụ nữ thứ nhì có tên trong Bộ Chính trị, sau người cô ruột Kim Kyong-hui vốn từng giữ những vai trò quyền lực khi anh của bà, cố Chủ tịch Kim Jong-il làm lãnh đạo Triều Tiên.

Khác với người cô ruột được vào Bộ Chính trị năm 2012 sau hơn 30 năm được kết nạp đảng Lao động, bà Kim Yo-jong hiện cùng chị dâu Ri Sol-ju (vợ ông Kim Jong-un) là hai phụ nữ quyền lực nhất Triều Tiên.

Riêng bà Kim Yo-jong thay thế cô ruột làm cố vấn thân cận cho anh trai. Theo báo Guardian, gần đây bà được giao trách nhiệm xây dựng chương trình tôn sùng lãnh đạo Kim Jong-un.

Tháng 3.2014, bà Kim Yo-jong được phong làm Phó chủ nhiệm Cơ quan tuyên huấn của đảng Lao động Triều Tiên. Cùng năm này, có tin đồn bà lãnh trách nhiệm điều hành đất nước trong một thời gian ngắn, khi anh trai không xuất hiện trước công chúng và có tin ông có vấn đề về sức khỏe. Ở vai trò phó lãnh đạo cơ quan tuyên huấn, bà Kim Yo-jong tạo hình tượng một vị lãnh đạo hào phóng, dễ gần cho anh trai.

Bà cũng được cho là người đứng sau và khuyến khích anh trai thực hiện các chuyến thăm tới công viên, trường học và gia đình người dân, cũng như xây dựng quan hệ với cựu ngôi sao bóng rổ Mỹ nhà nghề Dennis Rodman.

Báo giới Hàn Quốc cũng đưa tin bà Kim Yo-jong đã thay một lãnh đạo kỳ cựu của cơ quan tuyên huấn, nhận việc kiểm soát “sự củng cố quyền lực của anh trai” bằng những “dự án thần tượng hóa lãnh đạo”.

Năm 2016, cựu chỉ huy Cục Tình báo Hàn Quốc (NIS) nói bà Kim Yo-jong "lạm quyền", trừng phạt các cán bộ cơ quan tuyên huấn "vì những lỗi vặt vãnh”.

Hình ảnh Kim Yo-jong trên truyền hình nhà nước Triều Tiên

Phương châm “một giọt máu đào hơn một ao nước lã”

Các chuyên gia và quan chức Hàn Quốc nói việc cất nhắc em gái vào Bộ Chính trị là dấu hiệu ông Kim Jong-un củng cố quyền lực, bằng cách đem người thân cận nhất đối với ông đến gần trung tâm quyền lực.

Nhà nghiên cứu Moon Hong-sik của Viện Nghiên cứu chiến lược an ninh quốc gia (Hàn Quốc) nói: “Ở Triều Tiên theo chế độ phụ hệ, vì bà Kim Yo-jong là nữ nên Kim Jong-un không xem em gái là mối đe dọa và là sự thách thức vai trò lãnh đạo của ông. Ngạn ngữ có câu “một giọt máu đào hơn một ao nước lã”, Kim Jong-un nghĩ Kim Yo-yong là người tin cẩn”.

Cheong Seong-chang, nhà nghiên cứu ở Viện Sejong (gần Seoul) nói: “Việc bà Kim Yo-jong được đưa vào nhóm 30 nhà vạch chính sách cấp cao của Triều Tiên có nghĩa vai trò của bà trong chế độ sẽ còn lên cao hơn nữa”.

Chuyên gia Michael Madden tại Đại học Johns Hopkins (Mỹ) nhận định: “Điều đó cho thấy hồ sơ của nhân vật này trọng yếu hơn nhiều người tưởng. Đây cũng là cách dòng họ Kim củng cố quyền lực gia tộc”.

Chuyện gia đình bà Kim Yo-jong

Theo Reuters, không có nhiều thông tin về bà Kim Yo-jong, 28 tuổi, được ghi nhận sành ăn mặc, thường buộc tóc đuôi ngựa, ưng mặc trang phục màu đen và giày đen.

Bà nhỏ hơn anh trai 4 tuổi, gần như không xuất hiện trước công chúng cho tới năm 2010, khi bà có mặt trong bức ảnh chụp tại đại hội đảng Lao động Triều Tiên.

Sau năm đó, bà thường xuyên tháp tùng cha, Chủ tịch Kim Jong-il, và đến cuối năm 2011 thì có ảnh bà đứng khóc bên anh trai ở lễ tang cha.

Từ đó, bà thường xuất hiện cùng anh trai, cười tươi ở những buổi diễn văn nghệ, hoặc cười nhận hoa tặng ở những tiệc chiêu đãi cấp nhà nước. Cũng có hình ảnh "công chúa Triều Tiên" cưỡi một con ngựa trắng.

Hồi tháng 4, nhân cuộc duyệt binh rầm rộ kỷ niệm 105 năm ngày sinh của nhà lập quốc Kim Nhật Thành (ông nội của bà Kim Yo-jong và anh trai) có hình ảnh bà xuất hiện sau hàng cột, đem tập diễn văn đến cho anh trai chuẩn bị phát biểu.

Cùng tháng đó, bà Kim Yo-jong cùng anh trai dự lễ động thổ một dự án xây dựng ở Bình Nhưỡng.

Hồi tháng 3.2016, bà Kim Yo-jong theo ông Kim Jong-un đi chỉ đạo các nhà khoa học hạt nhân, nơi nhà lãnh đạo tuyên bố Triều Tiên đã thành công trong việc thu nhỏ những đầu đạn hạt nhân.

Trong một bức ảnh do truyền thông nhà nước Triều Tiên chụp đầu năm 2015, bà Kim Yo-jong đeo một chiếc nhẫn ở ngón tay áp út, khi bà thăm một nhà trẻ. Các quan chức tình báo Hàn Quốc nói có thể bà đã làm vợ một bạn học ở Đại học Kim Nhật Thành, nhưng không thể xác minh chồng bà là ai.

Báo Guardian nêu chồng bà là Choe Song, con trai của Phó chủ tịch đảng Lao động Triều Tiên Choe Ryong-hae, người vừa được bổ nhiệm vào quân ủy hồi tuần trước, theo hãng thông tấn nhà nước KCNA.

Bà Kim Yo-jong và chồng lấy nhau đầu năm 2015, và họ có một con hồi tháng 5 năm đó.

Hai người anh bị lãng quên, cô ruột sống ẩn mình

Tháng 2.2011, một kênh truyền hình Hàn Quốc ghi nhận bà cùng người anh cả Kim Jong-chol đến Singapore xem một buổi diễn ca nhạc của ca sĩ-nhạc sĩ Eric Clapton.

Hai ông Kim Jong-chol, Kim Jong-un và bà Kim Yo-yong là anh em ruột, con của bà Ko Yong-hui, vợ thứ 4 của ông KimJong-il, theo Reuters, trong khi Guardian nói bà Ko Yong-hui là vợ thứ 3.

Cả ba anh em từng du học ở Thụy Sĩ, sống trong một ngôi nhà có nhiều người giúp việc và bảo vệ, theo trang web Theo dõi lãnh đạo Triều Tiên. Trang này nêu ông Kim Jong-il thường cử nhạc công qua Thụy Sĩ để giúp con gái không cảm thấy bị cô đơn.

Bà Kim Yo-jong học tiểu học hồi cuối những năm 1990, trước khi bà về nước học khoa điện toán ở Đại học Kim Nhật Thành.

Người anh cả Kim Jong-chol không tham gia chính trị, sống lặng lẽ ở Bình Nhưỡng, nơi ông chơi đàn guitar trong một ban nhạc, theo Thae Yong Ho, cựu phó đại sứ Triều Tiên ở Anh đã trốn qua Hàn Quốc.

Người anh cả Kim Jong-chol bị phát hiện đến Singapore xem ca nhạc

Người cô ruột Kim Kong-hui không còn xuất hiện, từ khi chồng bà là Jang Song-thaek, bị xử bắn hồi cuối năm 2013 vì tội phản quốc và tham nhũng. Người chú dượng này của ông Kim Jong-un từng là nhân vật số 2 ở Bình Nhưỡng, sau cố Chủ tịch Kim Jong-il. Ông bị cháu trai đấu tố là “tên phản quốc mọi thời đại”.

Hồi tháng 8, Cục Tình báo Hàn Quốc báo cáo Quốc hội Hàn Quốc rằng hiện bà Kim Kong-hui sống ở một nơi kín đáo gần Bình Nhưỡng, chữa trị một căn bệnh bí ẩn.

Vẫn theo Reuters, hai vợ chồng Jang Song-thaek thuộc nhóm người thân bị thất sủng khi ông Kim Jong-un lên ngôi lãnh đạo năm 2011, sau khi cha ông qua đời vì bệnh đau tim.

Vĩnh Thụy (theo Reuters, Guardian)