Học viện Madagascar JMG giải thể như thế nào?

Được cả tổng thống đích thân ủng hộ

Thành công của Học viện Mimosifcom JMG Bờ Biển Ngà gây tiếng vang khi trong vòng 8 năm (1994-2002) đã giới thiệu một loạt gương mặt như anh em Kolo và Yaya Toure, Didier Zokora, Emanuel Eboue, Gervinho, Romaric… chinh chiến khắp trời Âu, đưa Bờ Biển Ngà thành thế lực bóng đá hùng mạnh của Phi châu.

Kolo Toure khi còn là cầu thủ Học viện JMG Bờ Biển Ngà (ảnh: JMG Academy)

Thành công của JMG Bờ Biển Ngà đã tạo ra cảm hứng, kích thích nhiều quốc gia châu Phi khác noi theo mà trong đó có Madagascar, một đảo quốc nằm ở ngoài khơi Ấn Độ Dương có nền bóng đá chậm phát triển.

Năm 1999, tổng thống Madagascar , ông Ratsiraka đích thân mời ông Jean Marc Guillou đầu tư tiếp một Học viện JMG khác tại Madagascar với hy vọng tạo nên “kỳ tích” khác như tại Bờ Biển Ngà.

Học viện Madagascar JMG có tên gọi chính thức là Ny Antsika JMG Academy ra đời năm 2000 và là Học viện JMG thứ 2 trên thế giới.Song thành công chỉ có giới hạn.

Trong suốt 12 năm tồn tại (2000-2012), Madagascar JMG đã tuyển sinh được 3 khóa với 48 học viên nhưng “kỳ tích” đã không xảy ra như ở Mimosifcom JMG Bờ Biển Ngà.

Sản phẩm của Madagascar JMG tuy đạt chất lượng tốt khi đã có 15 cầu thủ của Học viện Madagascar khoác áo ĐTQG, 7 cầu thủ khoác áo ĐT U.23 Madagascar nhưng chỉ dừng ở mặt bằng trong nước chứ không xuất sắc để vượt biển và tỏa sáng ở châu Âu

Thành quả xuất khẩu của Madagascar JMG là được vài cầu thủ sang nước ngoài thi đấu nhưng là sang… Thái Lan hay Algeria. Năm 2008, tiền đạo Claudio Ramiadamanana (sinh năm 1988) là sản phẩm đầu tiên được bán cho Muangthong United. Hiện tại Claudio đá cho CLB Romorantin ở  giải hạng Tư của Pháp.

Tiền đạo Claude Ramiadamanana (xanh) là thành quả lớn nhất của JMG Madagascar song Claude chỉ chơi ở giải... hạng Tư của Pháp (Championnat de France Amateur)

Điều đáng chú ý là Học viện Madagascar JMG được tổ chức như một CLB để tham dự các giải đấu quốc nội như giải VĐQG, Cúp Quốc gia và Cúp CLB châu Phi. Năm 2008, Học viện Mandagascar JMG gây bất ngờ khi đoạt chức VĐQG (thắng 23/29, hòa 3 trận) và các cá nhân Học viện là tiền vệ Ibrahim Amada đoạt giải “Cầu thủ xuất sắc nhất”, tiền đạo Carolus Andriamatsinoro (sinh năm 1989) trở thành Vua phá lưới ở giải VĐQG.

Năm 2009, Madagascar JMG về nhì giải VĐQG và tiền vệ Ibrahim Amada lập cú đúp với danh hiệu “Cầu thủ xuất sắc nhất” và “Vua phá lưới”. Năm 2010, Học viện JMG lại về nhì và tiền vệ Baggio Rakotomenjanahary (sinh năm 1991) trở thành “Cầu thủ xuất sắc nhất” và tiền đạo Calorus đoạt ngôi “Vua phá lưới”.

Thể chất hạn chế: bài toán muôn thuở

Dù có chất lượng vượt trội so với mặt bằng bóng đá Madagascar nhưng trình độ của cầu thủ Mandagascar JMG chỉ ở mức “làng nhàng” ở châu Phi nên sự nghiệp chỉ quanh quẩn ở các giải nghiệp dư ở châu Âu hay các CLB kém tên tuổi ở châu Phi.

Chẳng hạn, tiền đạo Carolus – người hai lần giành giải Vua phá lưới Madagascar  đang thi đấu choUSM Alger ở giải VĐQG của Algeria (Algeria Ligue 1 Pro).

Tiền đạo Baggio Rakotomenjanahary năm 2011 đầu quân cho US State Tamponaise, đội bóng ở đảo Reunion thuộc Pháp (nằm gần Madagascar trên Ấn Độ Dương) và mới rồi sang đầu quân cho FC Wil  là đội bóng thuộc giải hạng Nhì Thụy Sĩ.

Khá nhất là tiền vệ Ibrahim (sinh năm 1990) năm 2011 đầu quân cho JS Kabylie và năm 2012 chuyển sang USM El Harrach đều thuộc giải VĐQG Algeria.

Như vậy cầu thủ Học viện Mandagascar JMG đều được tạo điều kiện tối đa khi cùng nhau chơi trong một CLB ở các giải VĐQG trong 3 năm liền (2008-2010), sau đó giới thiệu đầu quân cho các nước ngoài.

Hầu hết cầu thủ của Madagascar JMG đều khoác áo ĐTQG, trong đó Claudio, Calorus, Ibrahim, Baggio…song trình độ của họ không quá nổi trội để tạo nên bứt phá ngoạn mục như ở JMG Bờ Biển Ngà. Đến giờ ĐTQG Madagascar vẫn còn rất yếu kém với vị trí  179 trên Bảng xếp hạng của FIFA (kém ĐTVN tầm 50-60 bậc).

Năm 2012, Học viện Madagascar JMG đóng cửa, kết thúc sứ mệnh đào tạo. Các học viên khóa 3 được giới thiệu đến cho các đội bóng khác trong nước để tiếp tục sự nghiệp.

Một trong những nguyên nhân khiến cầu thủ Học viện JMG Madagascar khó tiến xa chính hạn chế về mặt thể chất. Không giống như như các quốc gia châu Phi ở lục địa, dân số Madagascar có gốc gác chủ yếu theo ngữ hệ Nam Đảo (chủng tộc ở vùng quần đảo Malaysia và Indonesia) hay gốc Ấn Độ nên những hạn chế về mặt thể chất  đã trở thành một “bức tường” khó vượt qua.

Cùng xuất thân từ Học viện JMG  nhưng cẩu thủ JMG của ĐT Bờ Biển Ngà (áo cam) rất giỏi trong khi cầu thủ JMG Madagascar (áo xanh) lại rất xoàng xĩnh.

Kinh nghiệm nào cho Học viện HAGL Arsenal JMG?

Mục đích đào tạo của Học viện JMG đều hướng đến đích cao nhất là xuất sang thị trường châu Âu để đảm bảo 2 yếu tố quyết định: danh tiếng và hiệu quả về đầu tư kinh doanh. Một khi các Học viện JMG không thực hiện được điều này thì phải đóng cửa.

Những nhà quản lý như ông J.M Guillou không thể đầu tư thời gian, tiền bạc lớn song sản phẩm ra lò không tạo được lợi nhuận. Học viện JMG Madagascar, Thái Lan và cả Bờ Biển Ngà buộc đóng cửa là vì thế.

Về Học viện HAGL Arsenal JMG dù rất kỳ vọng nhưng phải khách quan nhìn nhận cơ hội để các “gà nòi” của bầu Đức xuất khẩu sang châu Âu khá nhỏ. Trong 14 cầu thủ của khóa 1, chỉ cần 1 cầu thủ được CLB ở châu Âu ký hợp đồng đó cũng là thành công lớn cho bầu Đức và Global JMG Academy.

Bóng đá chuyên nghiệp có đào thải, sàng lọc liên tục để chắt lọc lại những tinh hoa. Việc bầu Đức tuyên bố rằng sẽ giữ nguyên khóa 1 HAGL JMG lại để tạo ra một tập thể đồng đều, ăn ý và đôn lên đá V.League cũng là giải pháp tốt khi việc xuất khẩu bế tắc.

Rất có thể với chất lượng cầu thủ nổi trội, Học viện JMG sẽ giúp CLB HAGL thống trị V.League giống như JMG Madagascar đã từng làm tại giải VĐQG Madagascar. Điều đó có ý nghĩa lớn với bầu Đức về thương hiệu cũng như hiệu quả kinh tế vì không phải bỏ tiền ra mua cầu thủ các nơi về Pleiku.

Dù vậy, kinh nghiệm thực tiễn từ Madagascar JMG cho thấy một CLB dù có tập thể chất lượng vượt trội cũng không thể giúp được nền bóng đá đó cất cánh khi cả hệ thống trì trệ, yếu kém. “Con cá không thể lớn hơn cái bể nuôi chính nó”.

Để thay đổi BĐVN cần tạo ra một “cái bể” lớn hơn. Cụ thể Việt Nam cần có hàng chục trung tâm đào tạo giống như Học viện bóng đá giống như HAGL Arsenal JMG và môi trường giải V.League, hạng Nhất phải được cải tạo, nâng cấp toàn diện để trở thành giải đấu chuyên nghiệp đúng nghĩa.

Hai yếu tố then chốt này sẽ tạo thành một bệ đỡ giúp cho Học viện HAGL JMG lẫn BĐVN đi từng bước vững chắc rồi dần tiệm cận trình độ châu lục.

Chỉ với một Học viện HAGL JMG mà nghĩ rằng cầu thủ Việt sẽ tung hoành trời Âu thì chẳng khác gì giấc mơ xa vời.

Đăng Khoa