Nghị định 24 là 'vũ khí' hữu hiệu chống 'vàng hóa' nền kinh tế

Đây là khẳng định của Thống đốc Ngân hàng Nhà nước (NHNN) Nguyễn Thị Hồng tại buổi làm việc với các tổ chức tín dụng (TCTD), doanh nghiệp kinh doanh vàng về công tác quản lý thị trường vàng vừa qua.

DN khẳng định "không thao túng, trục lợi chính sách"

Phát biểu tại cuộc họp, bà Lê Thúy Hằng, Tổng giám đốc Công ty SJC cho biết từ năm 2012, thương hiệu SJC được Chính phủ và NHNN lựa chọn là thương hiệu vàng quốc gia. Việc sản xuất vàng miếng được NHNN quản lý rất chặt chẽ trong tất cả các khâu của quy trình, bắt đầu từ cân đo sản phẩm, kiểm tra series, đốt nấu và dập ra vàng miếng. SJC là đơn vị đã được chọn là thương hiệu quốc gia nên luôn luôn tuân thủ đúng các quy định của NHNN. Giá để gia công các miếng vàng chỉ là 140.000 đồng/lượng.

Bà Lê Thúy Hằng khẳng định về việc chênh lệch giá vàng, Công ty SJC hoàn toàn không có lợi. Trong 10 năm qua SJC không được dập một miếng vàng nào từ nguyên liệu. Từ khi được giao thương hiệu vàng quốc gia, SJC mất hoàn toàn các lợi thế về kinh doanh và khi Nghị định 24 được ban hành, lợi nhuận ròng của SJC giảm, từ hơn 300 tỉ đồng đến gần 400 tỉ đồng/năm và nay chỉ đạt 74-80 tỉ đồng lãi ròng.

Về giá vàng trên thị trường, SJC không phải đơn vị thao túng hay làm giá vì giá vàng do cung - cầu của thị trường quyết định.

"Không có đơn vị nào thao túng giá vàng. Việc đầu tiên khi lấy giá vàng là tham chiếu giá vàng thế giới, sau đó theo cung - cầu thực tế của thị trường, quyết định ra giá vàng nên không đơn vị nào có thể tự chủ động định giá trên thị trường", lãnh đạo SJC khẳng định.

Lý giải thêm về nguyên nhân chênh giá, bà Lê Thúy Hằng cho biết số lượng vàng trên thị trường còn rất ít, bởi có những năm, những thời điểm, giá nguyên liệu và giá vàng SJC thấp hơn hoặc bằng giá thị trường, các thương hiệu trong nước dùng vàng miếng của SJC để sản xuất nhẫn và nữ trang. Đặc biệt, năm 2019, thị trường vàng xuất khẩu đi nước ngoài rất nhiều nên lượng vàng SJC trên thị trường hiện nay còn rất ít. Nguồn cung hiện tại không có trong khi nhu cầu thị trường tăng, do vậy tạo ra độ chênh về giá so với vàng thế giới.

Cân nhắc kỹ càng việc nâng cấp "vũ khí" quản lý thị trường vàng

Ông Đỗ Minh Phú, Chủ tịch Tập đoàn DOJI cho rằng Nghị định 24 sau 10 năm triển khai thực hiện, đến thời điểm này có thể đánh giá là đạt được thành công rất lớn.

Trước thời điểm 2012, giá vàng thay đổi liên tục, tác động rất xấu đối với nền kinh tế. Nếu NHNN không thực hiện Nghị định 24 đối với vàng miếng thì vàng sẽ có ảnh hưởng rất lớn tới nền kinh tế, thị trường vàng không chỉ tác động đối với người dân mà còn gây phản ứng dây chuyền cho nền kinh tế.

"Đến giờ thị trường vàng thật sự trật tự nên NHNN cần xem xét thật kĩ vấn đề thay đổi hoặc sửa đổi Nghị định 24", ông Đỗ Minh Phú nói.

Thống đốc Nguyễn Thị Hồng đánh giá cao các ý kiến phân tích, đánh giá về quản lý thị trường vàng theo Nghị định 24. Các doanh nghiệp vàng đã đi thẳng vào vấn đề và làm rõ một số nội dung.

Thứ nhất, chênh lệch giá vàng trong nước và thế giới cũng như chênh lệch giữa vàng miếng SJC và các loại vàng miếng khác là phù hợp. Sự chênh lệch là do chênh lệch giá nguyên liệu nhập khẩu và nguồn cung hạn chế. Từ năm 2014 đến nay, NHNN không đưa thêm vàng ra thị trường, nên vàng miếng SJC trong lưu thông thậm chí còn được chuyển hóa sang vàng nguyên liệu để phục vụ sản xuất vàng trang sức, mỹ nghệ. Các loại vàng trang sức mỹ nghệ này còn được đem xuất khẩu.

Ngoài ra, do nguồn cung bị giảm, giá vàng thế giới tăng cao, các doanh nghiệp phải dự trữ vàng do không biết giá vàng thế giới biến động như thế nào. Việc mua nguyên liệu giá cao thì sẽ phải bán với giá cao hơn.

Thứ hai, số tiền chênh lệch giá SJC và ngoài SJC vào túi ai? Nhiều DN vàng đã khẳng định chênh lệch giá vàng không rơi vào doanh nghiệp nào. Nếu người dân lựa chọn SJC thì mua giá cao hơn và khi bán sẽ bán giá cao hơn. Ngoài ra, không một doanh nghiệp nào có thể thao túng vàng SJC để có thể hưởng chênh lệch lên đến mấy triệu đồng như vậy. Vấn đề này các cơ quan quản lý đã có thanh tra, kiểm tra.

Các ý kiến đều đánh giá Nghị định 24 góp phần hỗ trợ NHNN ổn định thị trường vàng, ngoại hối hơn 10 năm qua. Vì vậy, chúng ta không phải lo ngại về sự biến động thị trường vàng cũng như sự tác động đến thị trường ngoại tệ. Trước đây chúng ta cho các TCTD huy động vàng, bán vàng huy động và cho vay vàng nên rất rủi ro. Nghị định 24 đã loại bỏ vấn đề này. Thành công của Nghị định là loại bỏ rủi ro giá vàng ra khỏi hoạt động của các TCTD.

Ngoài ra, thị trường vàng trang sức, mỹ nghệ được hình thành. Điều đó là tốt cho người dân, chất lượng được đảm bảo hơn, có khuôn khổ để kiểm soát chất lượng.

Người đứng đầu NHNN cho rằng vàng trang sức, mỹ nghệ cũng là hàng hóa, có tiềm năng phát triển, đem lại nguồn thu cho đất nước, nhưng vấn đề khó khăn là vàng nguyên liệu. Nghị định 24 đã có khuôn khổ pháp lý cho nhập vàng nguyên liệu. Nhưng vì mục tiêu chính sách tiền tệ theo từng thời kỳ, NHNN quyết định cấp phép, nhập khẩu vàng miếng. Thực tế nếu nhập khẩu vàng miếng để sản xuất vàng mỹ nghệ thì đem lại giá trị gia tăng lớn hơn vàng miếng. Vàng trang sức, mỹ nghệ càng tinh xảo thì giá trị càng cao. Nếu nhập vàng nguyên liệu về để phát triển thị trường trang sức mỹ nghệ lành mạnh thì sẽ đóng góp cho kinh tế và tăng trưởng, giúp người dân có thể sử dụng vàng trang sức mỹ nghệ giá rẻ hơn.

"NHNN sẽ phối hợp với các doanh nghiệp phân tích, đánh giá mục tiêu điều hành trong tổng thể chính sách vĩ mô để tham mưu đề xuất nhằm vừa thúc đẩy thị trường vàng trang sức mỹ nghệ, vừa hạn chế rủi ro", Thống đốc Nguyễn Thị Hồng nói.

Thống đốc Nguyễn Thị Hồng cho biết NHNN phải kiểm soát việc sản xuất, cung ứng vàng miếng là do có những giai đoạn người dân có xu hướng đầu cơ vàng miếng. Nghị định 24 đã làm giảm bớt tình trạng đầu cơ này.

"Để hạn chế vàng hóa, đô la hóa nền kinh tế, chúng ta cần hướng tới phát triển một thị trường lành mạnh và hạn chế đầu cơ vàng. Cùng với đó, việc khuyến khích thị trường vàng trang sức mỹ nghệ như một ngành sản xuất hàng hóa, có cạnh tranh lành mạnh cũng là một vấn đề cần nghiên cứu kỹ lưỡng. Việc sửa đổi Nghị định 24 cần đánh giá kỹ lưỡng, xem xét kỹ các ý kiến, cần có sự tham gia của nhiều bên liên quan và có sự động thuận trong xã hội", Thống đốc Nguyễn Thị Hồng nói.