Người sáng lập và điều hành First News - Trí Việt, anh Nguyễn Văn Phước vừa cười vừa thở dài: “Là một trí thức trong lĩnh vực xuất bản mà tôi lại được tặng thưởng về thành tích chống tham nhũng!"
Anh muốn nhắc đến "Thành tích chống tham nhũng là do dám đương đầu với nạn in sách lậu ở Việt Nam”. Năm 2009, Nguyễn Văn Phước và 14 điển hình khác đã được Ban Chỉ đạo (BCĐ) Trung ương về phòng chống tham nhũng (PCTN) phối hợp với BCĐ TPHCM về PCTN tuyên dương trong cuộc gặp gỡ 15 điển hình trong cuộc đấu tranh chống tham nhũng, tại TP.HCM.
Đứa con tập kết
Anh Phước sinh ra ở miền Bắc trong một gia đình tập kết xa quê hương và thiếu thốn mọi thứ, nhất là sách. Anh kể: “Hồi nhỏ tôi thích đọc sách, nhưng sách lúc đó hiếm lắm. Tôi lớn lên là nhờ đọc những cuốn sách như cuốn Tâm hồn cao thượng, Thép đã tôi thế đấy, Đội du kích Đình Bảng. Trong hoàn cảnh chiến tranh thiếu thốn, những cuốn sách quý đã làm thay đổi cuộc sống của tôi”.
Ba má anh Phước vốn người tỉnh Sông Bé, tham gia cách mạng từ kháng chiến chống Pháp. Anh nói: “Trong nhà tôi treo 5 huân chương kháng chiến. Ông bà nội tôi đều bị Pháp bắn chết vì hoạt động cách mạng. Mẹ tôi tập kết ra Bắc mà vẫn bị bom B52. Tôi sinh năm 1962, đến năm 1975 theo gia đình trở vào miền Nam. Bố tôi làm hiệu trưởng một trường đại học rồi làm ở bộ Giáo dục. Theo nghiệp bố, học về ngành điện tử, 8 năm làm giảng viên Trường Đại học Sư phạm Thủ Đức. Nhưng rồi thời kỳ đổi mới tới, tôi đã rời trường đại học, đi du học nước ngoài và quyết định theo nghiệp xuất bản để phổ biến kiến thức”.
“Đối tượng xuất bản không phải là sách mà là xã hội, là con người, là nhân sinh quan thế giới” – Nguyễn Văn Phước nói. Người giảng viên đại học khi đi du học ở Thái Lan đã nhận ra cái mới là vô tận và cuộc sống đang thay đổi từng ngày. Ngôn ngữ, nhất là tiếng Anh, là công cụ chìa khóa để giới trẻ Việt Nam khám phá thế giới. Năm 1992, lúc đang du học ở Thái về tin học, Nguyễn Văn Phước đã ngày đêm mày mò tự dịch, biên tập, trình bày cuốn giáo trình “Tiếng Anh thực hành English Grammar in Use”. Năm 1994 cuốn sách được in ra và ngay lập tức bán ra hàng chục ngàn bản. Khi ấy, sinh viên các trường và cả các giáo viên, các trung tâm Anh ngữ (vốn chuyển từ dạy tiếng Nga sang dạy tiếng Anh) đều sử dụng cuốn sách này như một tài liệu tham khảo.
“Chúng tôi đi đầu trong việc xuất bản những cuốn sách khai mở thời cấm vận – anh Phước nhớ lại - Cuốn sách Những bài hát tiếng Anh kèm băng trong 3 tháng bán 300 ngàn bản”. Thành công của Trí Việt xuất phát ban đầu từ việc in sách ngoại ngữ và công nghệ thông tin, hai lĩnh vực “hot” nhất những năm 1990. Sách in ra không bao giờ tồn kho, chiết khấu cho bên phát hành chỉ 10% thôi, (bây giờ trên 30%). Công việc làm xuất bản hấp dẫn tới mức Nguyễn Văn Phước nhận được học bổng mời làm tiến sĩ ở châu Âu nhưng anh từ chối để lao vào xuất bản sách.
Con người lý tưởng
Nguyễn Văn Phước làm đủ mọi việc trong ngành xuất bản, từ lo vốn liếng, phát hành, tổ chức biên tập, sản xuất, anh còn trực tiếp đi thực hiện các cuốn sách mình yêu thích.
Nguyễn Văn Phước sang tận Cuba tìm tư liệu viết về những người anh hùng Cuba. Cuốn sách “Fidel - Cuộc đối đầu 10 tổng thống Mỹ và những âm mưu ám sát của CIA” ban đầu xin xuất bản khó, sau trở thành món quà mà ngành ngoại giao tặng cho chính phủ Cuba. Cuốn “Huyền thoại Che - bản lĩnh tính cách tình yêu và sự bất tử” được tái bản hàng chục lần và đến nay vẫn bán rất chạy. Anh Phước bùi ngùi: “Qua Cuba lúc đó tôi thấy không có xăng nên máy cày rất nhiều nhưng cả nước cày bằng trâu bò. Lúc về qua Pháp, tôi bị mất trộm hết giấy tờ, lang thang một tuần mới kiếm được tiền và giấy tờ về Việt Nam”.
“Nghiên cứu và viết về Che, tôi thấy ông tính cách thẳng thắn, cương trực, dám sống cho lý tưởng của mình”. Anh Phước vẫn sống và làm việc trong mạch nguồn đi tìm những hình mẫu lý tưởng trải qua hình ảnh người du kích Đình Bảng, đến Fidel.
Mỗi thời đại đều có những mẫu người mà giới trẻ quan tâm. Giám đốc Trí Việt nói: “Chúng tôi đã xây dựng một tủ sách về các nhân vật có tầm ảnh hưởng tới toàn nhân loại. Cuốn Không bao giờ là thất bại, tất cả là thử thách, kể về Chung Ju Yung - người đã sáng lập và là cố chủ tịch của Tập đoàn Hyundai bán nửa triệu bản”.
Trí Việt là công ty đã giành quyền xuất bản sách của rất nhiều tác giả là các chính trị gia nổi tiếng trong thế giới hiện đại. Cuốn hồi ký của bà Bill Clinton đã bán 30.000 bản. Tự truyện về Tổng thống Pháp cũng rất được giới trẻ hứng thú. Mới đây, cuốn hồi ký của phu nhân cựu tổng thống Mỹ bà Obama đã được phát hành tại Mỹ đầu tháng 11.2018. Tại Việt Nam mọi việc dịch thuật in ấn cũng đã xong xuôi và sách sẽ phát hành sau thị trường Mỹ một khoảng thời gian ngắn. Giám đốc Trí Việt tiết lộ: “Chúng tôi mời bà Obama sang Việt Nam dự lễ ra mắt sách và có thể bà sẽ sang”.
Để tâm hồn không bị tổn thương
“Tâm hồn dễ bị tổn thương nhất. Con người ta không tránh khỏi có lúc bị tổn thương tâm hồn. Con người càng xông pha càng dễ bị tổn thương. Khi những giá trị, những lý tưởng mà bạn tôn thờ nghiêng ngả, điều gì giữ cho bạn đứng vững? Nội lực của bạn phải mạnh mẽ để vượt qua, không thì bạn sẽ tức giận, tuyệt vọng. Bạn cần phải rèn luyện về nội tâm để đứng vững. Chúng tôi đã suy nghĩ rất nhiều ngày để cho ra tủ sách Hạt giống tâm hồn” - Nguyễn Văn Phước thổ lộ.
Anh chia sẻ: “Bản thân tôi cũng có nhiều lúc hoang mang, tổn thương. Tôi không chỉ làm sách mà còn là độc giả của các cuốn sách do mình làm. Cuốn “Hạt giống tâm hồn, cho lòng dũng cảm và tình yêu cuộc sống” tôi đọc mà cứ như nghĩ nó viết ra cho bản thân mình. Những năm 2000 tôi cảm thấy cô độc, cần tìm chỗ dựa mới, cần có một sự đổi thay, tôi đã cho ra mắt Tủ sách Hạt giống tâm hồn bắt đầu từ 2002”.
Tủ sách “Hạt giống tâm hồn”gồm các cuốn sách có tựa đề như những câu cảm hứng truyền cho giới trẻ, như slogan như: Xin đừng làm mẹ khóc, Tâm hồn cao thượng… những cuốn đầu tiên đều bán được hàng trăm ngàn bản. Nhiều cuốn sách được thầy cô và các bạn lùng mua tặng nhau nhân ngày sinh nhật, ngày ra trường. Giám đốc mua tặng nhân viên. Trường đặt in để tặng sinh viên.
Nguyễn Văn Phước nói: “Chúng tôi tin rằng con người hiện đại là con người biết chinh phục người khác chứ không chờ mong người khác thừa nhận mình. Chẳng hạn Cuốn sách nổi tiếng Đắc nhân tâm, Trí Việt đã mua tác quyền, biên tập dịch lại sát với nguyên bản và chuyển ngữ phù hợp với thời đại, trong đó nhấn mạnh tư tưởng Đắc nhân tâm là thu hút, thu phục lòng người chứ không phải nghệ thuật lấy lòng nhau. Bản dịch mới này bán ra chạy nhất trên các bản xếp hàng của FAHASA trong suốt 10 năm qua”.
First News trao tặng hàng trăm ngàn bản sách của tủ sách Hạt giống tâm hồn cho hàng chục ngàn phạm nhân, giúp họ có niềm tin sau song sắt. Hồ Huy Sơn, một nhà văn làm việc cho Trí Việt nói: “Những lần Trí Việt tặng sách cho phạm nhân, sau đó bọn em nhận được hàng trăm lá thư của phạm nhân khen sách hay, có ý nghĩa, khẳng định rằng họ sẽ nỗ lực làm người tốt, không phụ lòng những người đã viết sách, tặng sách”.
Cuốn sách cuộc đời
Trên mạng xã hội có trên 300 facebook kênh youtube, 50 triệu người like (yêu thích) tủ sách “HẠT GIỐNG TÂM HỒN” đều do bạn đọc tự lập nên. Công ty Trí Việt cũng đã được cấp phép mở cổng thông tin điện tử dành cho tủ sách Hạt giống tâm hồn.
Nguyễn Văn Phước cho biết: “Chúng tôi đã thực hiện 2.800 đầu sách trong 24 năm. Nhưng cuốn sách tôi tâm đắc nhất chính là cuốn Gạc Ma vòng tròn bất tử. Đây là cuốn sách đầu tiên mà chúng tôi phải in đính chính vì sách có nhiều người cùng tham gia, một sự kiện gần như bị lãng quên 30 năm”.
Cuốn sách Gạc Ma vòng tròn bất tử, Trí Việt mất 4 năm trời để tổ chức bản thảo, sách chưa in nhưng rất nhiều cựu chiến binh và gia đình liệt sĩ quan tâm, bạn đọc ủng hộ, tạo ra các đợt vận động giúp đỡ, bán tranh, ủng hộ cho các gia đình…. giúp hơn 2 tỷ đồng cho các gia đình cựu chiến binh.
Anh Phước nom khá trẻ hơn những hình ảnh trên báo. Anh thích thể thao, âm nhạc và không bao giờ dừng học hỏi. Anh Phước tự nhận xét mình là người có tinh thần thép khi đối đầu rất nhiều phiên tòa: “Trí Việt có 270 đầu sách bán chạy nhất bị in lậu và vi phạm bản quyền dưới nhiều hình thức khác nhau. Trí Việt là đơn vị đầu tiên khởi kiện, thắng kiện 3 lần trước các thế lực in lậu. Nhưng cũng có vụ, tòa xử là cơ sở in lậu 10.000 cuốn của Trí Việt, nhưng chưa tung ra thị trường nên chưa gây thiệt hại cho Trí Việt (?!), đồng thời buộc Trí Việt phải nộp án phí!”.
Trần Nguyên Anh/Tiền Phong