Ông Hoàng Quang Huy, Chủ tịch Hội Quy hoạch phát triển đô thị Đà Nẵng, người từng phản đối kiến trúc tòa nhà hành chính Đà Nẵng ngay từ đầu cho rằng những hạn chế hiện nay là "tất yếu" bởi vì "sai từ khâu duyệt thiết kế ban đầu".
Không ai làm tòa nhà hành chính hình ống tròn
Ông Huy cho rằng “Chức năng, công năng của tòa nhà không phù hợp làm trung tâm hành chính. Hình thức kiến trúc này được chọn vì ý tưởng mới”.
“Khách nhiều nơi đến đây chả ai khen đây là kiến trúc đẹp. Mà Đà Nẵng chưa có công trình kiến trúc nào tiêu biểu, đặc trưng cả”, ông Huy khẳng định và cho rằng chính quyền thời điểm đó có phương án thi kiến trúc. “Khi cuộc thi đưa ra thì có nhiều phương án. Khi ấy, Hội đồng Kiến trúc thành phố tham vấn cho lãnh đạo thành phố chọn phương án của Hàn Quốc vì thấy hình thức kiến trúc tốt. Nhưng khi làm ra thì công năng sử dụng không phù hợp”.
“Lúc đó chỉ có tôi và KTS Huỳnh Toàn là không tán đồng, bỏ phiếu không đồng ý. Từ đầu tôi đã thấy không phù hợp; tòa nhà hành chính không ai đi làm hình tròn vì anh tổ chức không gian phòng làm việc khó chịu. Đã hình tròn tròn mà còn là hình ống thì chuyện thoát hơi, thoát khí khó hơn bình thường. Thứ ba là bọc toàn bộ kính như thế, lại cố định thì rất bí, và nóng”.
Hậu quả này được ông Huy cho hay là "sai từ khâu duyệt thiết kế ban đầu". “Khi người dân có việc cần tiếp cận các sở ban ngành thì rất phức tạp. Mặc dù có hàng đống chuyên viên hướng dẫn nhưng người dân đâu phải nhạy bén, hoặc đủ trình độ để biết được. Thậm chí có người không biết bấm thang máy, vì thang máy lẫn lộn, chỉ sử dụng theo tầng, còn ô cầu thang làm sao đọc được sở này, sở khác. Tôi đến cũng chóng mặt, đi thành hình tròn khó chịu”.
“Ở nước ngoài tôi từng lên những công trình 60, 70 tầng tôi thấy bình thường vì hệ thống thang máy tốt. Cũng là vì hệ thống thang máy của họ chỉ sử dụng cho một chức năng, còn hệ thống thang máy ở Trung tâm hành chính Đà Nẵng sử dụng cho tất cả các tầng, lộn xộn”.
Ông Huy cho rằng bây giờ không nên nói cải tạo, bơm khí vào vì đó là một cách làm chắp vá, vì cần lâu dài chứ không phải chốc lát.
Ai chịu trách nhiệm?
“Nhìn nhận lại thì thành phố này tốc độ phát triển quá nhanh, trong cái quá nhanh ấy xử lý sẽ vội vàng. Ta cũng đừng quy trách nhiệm cho ai vì muốn đẩy nhanh tốc độ phát triển thì cả tập thể, có làm cẩn thận, tổ chức thi phương án đàng hoàng”, ông Huy nói.
“Đây có cái lỗi lầm là giao cho một nhà tư vấn làm không phải người Việt nên công năng sử dụng không được như ý vì các điều kiện của họ khác, cách làm việc của họ khác. Còn hình thức kiến trúc làm rất chuẩn theo phương án được chọn”.
“Trong lĩnh vực quy hoạch phải đi trước đón đầu. Về việc này, Đà Nẵng đã làm rất tốt nhưng khi triển khai từng dự án thì lại không được như ý. Trong quy hoạch thì cũng có phương án xây dựng trung tâm hành chính tại khu vực đó, nhưng không phải phương án như này. Xây trung tâm hành chính, chẳng ai xây hình ống”, ông Huy khẳng định lại.
Cho rằng tòa nhà hiện tại nhiều bất cập, theo ông Huy, Đà Nẵng cần chuyển sang trung tâm hành chính mới. “Nên đưa về khu vực Xô Viết Nghệ Tĩnh, khu vực ở đó còn quỹ đất, đường sá lại thông thoáng”.
“Phải xác định bao nhiêu cơ quan, bao nhiêu con người để tính toán về nhu cầu sử dụng điện, nước, không khí, điều hòa... Thứ hai là anh có ý tưởng hình thành theo khối không. Như khối công nghiệp, khối kinh tế, khối nông - lâm - thủy sản, khối văn hóa... riêng biệt. Tốt nhất là công trình phải ở một không gian rộng, có sân, có cây xanh, có thang máy riêng. Mỗi khối ấy có 2-3 thang máy, vừa đảm bảo giao thông, vừa đảm bảo sự thông suốt”.
“Chủ trương tập trung vào một nơi là rất tốt, rất hay. Ngay cả các cơ quan quan hệ với nhau cũng tốt hơn, ngay cả người dân quan hệ với các cơ quan theo khối thuận lợi hơn. Tòa nhà hành chính Bình Dương làm độc lập, mô hình này và mô hình Vũng Tàu tốt hơn”, ông Huy nói.
“Mô hình trung tâm hành chính ở các nước cũng tập trung nhưng đặc thù làm việc của họ khác mình. Nhận thức, tư duy của họ khác Việt Nam mình. Không thể áp đặt họ vào mình được. Nói gì thì nói, hình thức tập trung khối công trình tốt hơn một tòa nhà độc lập”.
Từ sau thời của ông Nguyễn Bá Thanh, Hội đồng Kiến trúc thành phố đã giải thể. Từ đó đến nay, không có một tập hợp hội nghề nghiệp nào tham vấn về các dự án cho thành phố này.
Lê Đình Dũng