Nhiều nghiên cứu cho thấy, sự im lặng đem lại nhiều ích lợi quan trọng cho trí não nhiều hơn chúng ta nghĩ.
Sự im lặng giúp tái tạo tế bào não
Nghiên cứu thử nghiệm trên chuột trong môi trường nhiều dạng tiếng ồn và im lặng khác nhau phát hiện, việc tiếp xúc với không khí im lặng trong hai giờ đồng hồ hằng ngày, giúp chuột phát triển các tế bào mới trong một phần của não trước, đây là vùng não liên quan đến trí nhớ, cảm xúc và học hỏi. Theo giải thích của chuyên gia nghiên cứu Imke Kirste: “Sự im lặng thực sự giúp các tế bào mới được tái tạo nhằm tạo sự khác biệt trong cho hệ thần kinh, đồng thời hợp nhất hệ thần kinh. Nói cách khác, im lặng có thể phát triển trí não”.
Não phân tích và đánh giá thông tin trong lúc giữ im lặng
Một nghiên cứu xác định chế độ mặc định của chức năng não cho thấy ngay cả khi nghỉ ngơi não vẫn không ngừng phân tích, đánh giá các thông tin. Nghiên cứu tiếp theo sau đó còn cho biết chế độ mặc định này được sử dụng trong suốt quá trình phản ánh bản thân. Trong nghiên cứu đăng trên tạp chí “Các giới hạn trong khoa học thần kinh ở người”, tiến sĩ Joseph Mora, giải thích: “Hệ thống chế độ mặc định của não được nhận thức rõ nhất đối với nhiệm vụ thuộc về tâm lý, phản ánh tính cách và đặc điểm của một người, tức tự phản ánh, nhiều hơn là nhận thức cá nhân, sự suy nghĩ về quan niệm cá nhân hay, nghĩ về lòng tự trọng, chẳng hạn. Trong lúc nghỉ ngơi, não có thể tổng hợp thông tin bên trong và ngoài vào một không gian nhận thức. Khi không bị phân tâm bởi tiếng ồn hay các nhiệm vụ định hướng mục tiêu, trong não xuất hiện khoảng lặng, giúp bạn tỉnh táo để xử lý vấn đề có ý thức hơn. Ở giai đoạn này, não có được sự tự do cần thiết để tìm thấy vị trí của nó trong thế giới nội tâm và ngoại tại của bạn. Hơn nữa, chế độ mặc định của não còn giúp chúng ta suy nghĩ vấn đề theo cách giàu trí tưởng tượng hơn”.
Sự im lặng làm giảm căng thẳng
Tiếng ồn ảnh hưởng tiêu cực đến não, vì làm tăng sự sản xuất các hormon gây stress. Ngay cả khi đang ngủ, não cũng có thể phân tích và xử lý những tiếng ồn chúng ta nghe được, vì thế những người sống trong môi trường đô thị, hầu như thường xuyên tiếp xúc với tiếng ồn, có nguy cơ cao tăng lượng hormon gây stress một cách thường xuyên. Nghiên cứu đăng trên tạp chí “Tim mạch” cho thấy chỉ cần hai phút im lặng có thể giúp bạn thư giãn nhiều hơn là nghe những bài hát có tác dụng thư giãn.
Phục hồi nhận thức, tăng khả năng tập trung nhờ sự im lặng
Tiếng ồn cũng là nguyên nhân gây suy giảm khả năng thực hiện nhiệm vụ, động lực làm việc, đồng thời tăng mức độ sai sót trong khi làm việc. Những phần chịu ảnh hưởng nhiều nhất bởi tiếng ồn là trí nhớ, sự chú tâm khi đọc và giải quyết vấn đề. Nhiều nghiên cứu phát hiện những trẻ sống hay học tập ở gần các đường bay, đường xe lửa, xa lộ cao tốc, thường có điểm số môn đọc thấp và phát triển những kỹ năng nhận thức, ngôn ngữ cũng thấp hơn. Tuy nhiên, chúng ta có thể giúp não tái tạo khả năng suy giảm nhận thức nào bằng cách sống trong môi trường có mức độ kích thích thấp, hay nói cách khác, là cho não được nghỉ ngơi.
Bất cứ lúc nào tâm trí yên lặng, bạn sẽ nhận thấy mình có thể tập trung vào bất cứ điều gì cần tập trung. Những âm thanh không cần thiết có xu hướng làm sự tập trung của bạn giảm dần, đó là lý do quan trọng tại sao cần có sự thư giãn, nghỉ ngơi và thực hành thiền tịnh, để phục hồi sức khỏe của não.
Trường Thi