Guardian: Latvia từng muốn thẩm vấn ông Donald Trump

Nhưng vì Cục điều tra liên bang Mỹ (FBI) được chính quyền Latvia đề nghị điều tra mở rộng một vụ án hình sự lớn, nhóm doanh nhân của nghệ sĩ soạn nhạc nổi tiếng người Nga Igor Trukoy đã phải hủy kế hoạch.

Theo Guardian ngày 29.3, cuộc gặp giữa hai ông Trump - Krutoy hầu như không được biết đến, vào lúc có sự tìm hiểu cật lực về mối quan hệ tài chính giữa ông Trump với Nga. Hiện Công tố viên đặc biệt Robert Muller phụ trách điều tra hai nghi án Nga can thiệp cuộc bầu cử tổng thống Mỹ 2016 và nhóm tranh cử của ông Trump thông đồng với các quan chức Nga.

Kế hoạch tranh thủ tiếng tăm của tỉ phú xây dựng Trump

Vụ việc bắt đầu không ầm ĩ. Tháng 9.2010, ông David Orowitz, Phó chủ tịch công ty Trump Oganization của ông Trump lẳng lặng bay đến Riga tìm địa điểm xây dựng. Ông ưng nhất một vị trí là đảo Zakusala trên sông Daugava.

Tháng 6.2011, ông Krutoy cùng 2 cộng sự đến Tháp Trump ở khu Manhattan (New York) và gặp Ivanka, con gái ông Trump và hiện là cố vấn cấp cao ở Nhà Trắng.

Cùng đi với ông Krutoy là Viesturs Koziols, một doanh nhân Latvia có quan hệ rộng. Hai ông rất thích khi được gặp tỉ phú Trump trong văn phòng. Koziols cho Guardian biết cuộc gặp dự kiến chỉ 40 phút nhưng kéo dài 4 giờ, và ông cùng ông Trump “bắt tay nhau như những đối tác tiềm năng”.

Facebook của ông Koziols đăng ảnh ông gặp ông Trump - Ảnh: facebook

Đề tài nói chuyện là xây một khu biểu diễn thường xuyên cho Làn Sóng Mới, một cuộc thi phát hiện tài năng ca hát hàng năm mà ông Krutoy là đồng sáng lập. Theo một người biết chuyện, việc so sánh khu biểu diễn này với thành phố sòng bạc Las Vegas (Mỹ) nhằm thu hút sự chú ý của ông Trump.

Ông Krutoy nói với Guardian: “Ý tưởng là chúng tôi có thể sử dụng khách sạn Trump Plaza Riga cho các ca sĩ - nhạc sĩ tham dự mùa thi Làn Sóng Mới lưu trú và thi thố ở Phòng hòa nhạc”.

Tháng 7.2011, ông Krutoy bay đến Riga, tổ chức cuộc họp báo và kể lại cuộc gặp ông Trump ở New York. Ngồi cạnh ông là doanh nhân Ainars Slesers, người rất tích cực lôi kéo ông Trump vào kế hoạch, và cũng đã gặp cha con ông Trump ở New York.

Tại cuộc họp báo, ông Slesers nói: “Bằng cách thu hút sự chú ý của những nhà đầu tư nghiêm túc như Trump, chúng tôi có thể nghĩ về việc đưa Làn Sóng Mới đến với khán giả Tây Âu”.

Nhưng vài tuần sau, bắt đầu nổi lên những khó khăn. Ông Krutoy bị Ủy ban bài trừ tham nhũng (KNAB) của chính phủ Latvia thẩm vấn, nhưng sau đó ông không hề bị quy tội nào và ông cũng nói không hề có sai phạm nào.

Khi ấy, KNAB vừa mở cuộc điều tra hình sự “Vụ các đại gia”. Đối tượng chính là ông Slesers, người bị nghi lạm dụng chức vụ Phó Thủ tướng Latvia để ra những quyết định về những dự án xây dựng làm lợi cho các công ty mà ông bí mật làm chủ. Hai ông Slesers - Koziols cũng bị điều tra năm 2011, và họ đều khẳng định rằng không làm gì sai phạm. Họ cũng không bị buộc tội danh nào.

Từ đó, những cuộc đàm phán với cha con ông Trump về kế hoạch xây khách sạn Trump Plaza Riga bị đình trệ. Những người có liên quan đều phủ nhận rằng kế hoạch đổ vỡ vì cuộc điều tra của KNAB. Koziols nói chỉ vì ông cùng các đối tác không thể thu hút nhà đầu tư từ bên ngoài.

Trong một chuyến thăm Riga tháng 5.2012, con trai cả của ông Trump là Donald Trump Jr thừa nhận gia đình ông có tính chuyện xây khách sạn ở Riga. Khi được hỏi về nhóm Krutoy, ông nói với các nhà báo: “Chúng tôi có nói chuyện, bay qua vài lần nhưng rồi không có gì hơn, tuy đấy là một lĩnh vực mà chúng tôi có quan tâm”.

Cũng theo Guardian, KNAB có ghi âm những cuộc nói chuyện của các nghi can Latvia tại một khách sạn ở Riga. Theo một biên bản ghi âm bị xì cho tạp chí IR, ông Slesers nói với một nhà đầu tư tiềm năng rằng ông có “một thỏa thuận với Trump” sau cuộc gặp ở New York, và “họ sẵn sàng xây khách sạn Trump Plaza Riga”.

Sau đó, ông Slesers từ chối bình luận với tạp chí IR.

Latvia nhờ FBI điều tra tỉ phú Trump

Với quyết tâm điều tra đến cùng, KNAB và chính phủ Latvia chính thức đề nghị FBI hỗ trợ tư pháp hồi tháng 2.2014. Hai nguồn tin đề nghị giấu tên của Guardian cho biết chính quyền Latvia muốn được thẩm vấn ông Trump, nhưng phía Mỹ chỉ trả lời đồng ý hỗ trợ vào tháng 9.2015.

Khi ấy, KNAB đã sắp kết thúc cuộc điều tra và xem ra không còn muốn truy sự liên quan của ông Trump nữa. Năm 2016, ngành công tố Latvia quyết định kết thúc cuộc điều tra “Vụ các đại gia”.

Quyết định này khiến nghị sĩ Andrejs Judins (thuộc đảng Latvia Thống nhất) chỉ trích quyết liệt, nói các doanh nhân Nga - Litva đã nhìn thấy ông Trump là “tấm vé” để họ có được nguồn thu nhập béo bở ở phương Tây, nếu xây được khách sạn Trump Plaza Riga. Ông nói thêm: “Họ rất tự hào được nói chuyện với Trump”.

Cha con nhà Agalarov với ông Krutoy (giữa) - Ảnh: Guardian

Theo Guardian, ông Krutoy, 63 tuổi, là một nhà soạn nhạc nổi tiếng ở Nga, đã được Nhà nước Nga trao nhiều danh hiệu. Ông cũng là một đại diện của nhóm nghệ sĩ trong cuộc tranh cử tổng thống Nga 2018 của ông Putin.

Ông Krutoy cũng là người sáng tác các bài hát cho ngôi sao nhạc Nga Emin Agalarov, người khoe ông Krutoy là một trong những người bạn thân nhất trong giới âm nhạc, và vẫn theo tờ báo Anh, hai gia đình Krutoy - Agalarov đều có nhà ở bang New Jersey (Mỹ) những năm 1990 và nay làm chủ các căn hộ cao cấp ở bang Florida.

Nhưng ông Krutoy nói gia đình Agalarov chỉ là người quen biết, không phải bạn của ông. Cha của ca sĩ Emin là người giúp ông Trump tổ chức cuộc thi Hoa hậu Hoàn vũ 2013 ở Moscow. Ông Krutoy có đến xem cuộc thi này và chụp ảnh với ông Trump.

Ông Krutoy sinh ở Ukraine, cũng là bạn rhân của Rinat Akhmetov, một tỉ phú ngành thép Ukraine. Năm 2005, ông này thuê ông Paul Manafort làm cố vấn cho mình. Ông Krutoy nói không biết ông Manafort, vị cựu trưởng ban tranh cử tổng thống Mỹ 2016 của ông Trump.

Ông Manafort đã bị Công tố viên đặc biệt Muller buộc tội gian lận ngân hàng, trốn thuế và rửa tiền, nhận tiền công vận động hành lang cho các chính khách Ukraine thân Nga, gồm Tổng thống Viktor Yanukovych bị lật đổ hồi năm 2014. Ngày 10.7 tới sẽ có phiên tòa xử ông Manafort về các tội danh trên.

Hồi tháng 6.2016, cha con Agalarov liên quan cuộc gặp ở Tháp Trump giữa những người Nga với các thành viên trong nhóm tranh cử của ông Trump.

Ông bầu của ca sĩ Emin còn gởi thư điện tử cho con trai cả của ông Trump, báo trước rằng cha con nhà Agalarov có thông tin có thể bôi bác uy tín của nữ ứng viên tổng thống Mỹ Hillary Clinton, và Trump “con” đã hào hứng tham gia cuộc gặp.

Gia đình Agalarov phủ nhận mọi sai phạm. Luật sư của họ nói họ “không giới thiệu ông Krutoy với cha con ông Trump, không liên quan cuộc nói chuyện nào giữa ông Krutoy với cha con ông Trump và không biết gia đình ông Trump từ năm 2011”.

FBI, Bộ Tư pháp Mỹ và chính quyền Latvia từ chối bình luận.

Trung Trực (theo Guardian)