Một hồ sơ mật của tình báo Venezuela cho thấy chính cơ quan này đã điều tra Tareck El Aissami, một “cận thần” của Tổng thống Nicolas Maduro, có quan hệ với thế giới ngầm, theo báo New York Times ngày 2.5.
Tờ báo Mỹ khẳng định El Aissami từng là phó tổng thống, nay là Bộ trưởng Công nghiệp Venezuela, là một trong những lãnh đạo quyền lực nhất trong chính phủ Venezuela. Ông còn là một nhân vật cứng rắn sẵn sàng đàn áp người biểu tình, đối phó với những người nổi loạn, và luôn kề cận Tổng thống Maduro.
Hiện Venezuela đang có những cuộc phản đối chính phủ Maduro, phe đối lập đã kêu gọi người dân nổi dậy lật đổ chế độ của ông, nhưng quân đội và các cơ quan dân sự vẫn trung thành với ông Maduro.
Chính phủ Maduro đang chật vật kiểm soát tình hình, vào lúc nền kinh tế Venezuela bị sụp đổ, buộc hàng triệu dân phải đi vượt biên, thiếu lương thực và thuốc men nghiêm trọng, người dân bị đói đến độ phải moi rác để tìm thức ăn thiu thối lót dạ.
Ông El Aissami từ lâu là một nỗi nhức đầu của các nhà điều tra Mỹ. Hồi tháng 3, ông bị một cấp tòa liên bang Mỹ ở New York buộc tội làm ăn với các trùm ma túy, và hồi năm 2017, Bộ Tài chính Mỹ cấm vận ông El Aissami, gọi ông là “tay buôn ma túy ưu tú của Venezuela” và niêm phong tài sản của ông.
Nhưng ông El Aissami và ông Maduro đều phủ nhận các cáo buộc, nói đó là một cuộc chiến xuyên tạc do chính phủ Mỹ phát động để lật đổ chính phủ Venezuela.
Người phản đối chính phủ Maduro bên ngoài một căn cứ quân sự - Ảnh: AP
Mượn uy quyền để làm ăn với trùm ma túy?
Dù vậy, cơ quan tình báo Venezuela từng do ông El Aissami lãnh đạo - đã báo động về ông và gia đình trong hơn 10 năm, và họ phản ánh sự lo ngại trong bộ hồ sơ mật gồm các phát hiện điều tra và những cuộc phỏng vấn các tay buôn lậu ma túy.
Hồ sơ mật của tình báo Venezuela cũng có những chi tiết cụ thể, về chuyện một trong những gia đình quyền thế nhất Venezuela đã xây dựng nên “đế chế” của họ, vạch rõ một câu chuyện gia đình kéo dài từ Syria qua Venezuela, từ chuyện buôn lậu ma túy cho đến khi trở thành cận thần của ông Maduro.
Một trong những chi tiết đáng chú ý dẫn đến một con đường hẻo lánh gần biên giới Venezuela giáp Brazil. Một sĩ quan Vệ binh Quốc gia đã khai với ngành kiểm sát Venezuela, về một vụ khám xét năm 2004 ở khu vực này: “Ở đó có những nhà kho tàn tạ, tưởng như bị bỏ hoang”.
Nhưng bên trong không hề bỏ trống, vì chúng chứa hóa chất, gồm 140 tấn urê, một tiền chất để sản xuất cocaine. Urê bị kiểm soát chặt ở Venezuela, và ban đầu các người chủ không thể trình giấy phép sử dụng các hóa chất đáng ngờ.
Một cảnh sát điều tra báo cáo với ngành kiểm sát Venezuela, rằng trong khi lẽ ra urê nhằm để bán làm phân bón, nhưng lời giải thích của các người chủ là đáng ngờ, vì trong vùng không có hoạt động nông nghiệp.
Hóa ra chủ thật của số hóa chất là trùm ma túy khét tiếng ở Venezuela là Walid Makled, kẻ bị Cơ quan bài trừ ma túy Mỹ (DEA) truy nã và muốn dẫn độ về Mỹ xử tội buôn lậu ma túy với sự giúp đỡ của các quan chức hàng đầu Venezuela.
Mỹ gọi đường dây này là “Cartel Những Mặt Trời”, vì các sĩ quan cấp cao Venezuela mang phù hiệu mặt trời trên bộ quân phục.
Makled điều hành đường dây ma túy ở Venezuela và Colombia, bị bắt ở Colombia năm 2011, đến năm 2015 thì bị chính quyền Venezuela kết án 14 năm tù, vì tội buôn lậu ma túy và “rửa tiền”.
Trùm ma túy Walid Makled bị bắt - Ảnh: Reuters
Tên này hết thời, nhưng Haisam Alaisami trình bày với ngành kiểm sát Venezuela, rằng ông ta là đại diện pháp lý cho công ty Makled Investments của Makled.
Ông ta không cung cấp thông tin ai là người mua số urê, và các nhà điều tra chuyển vụ việc “nghi dùng để buôn lậu” cho Cơ quan bài trừ ma túy Venezuela (ONA, theo hồ sơ của cảnh sát có trong hồ sơ mật.
Times nêu có hai người nói Haisam Alaisami là anh em bà con của ông El Aissami, lớn lên cùng nhau ở Venezuela cùng họ hàng đến từ Syria. Và trong khi cuộc điều tra vẫn tiếp tục, El Aissami lại là ngôi sao đang lên trong giới cầm quyền ở Venezuela.
Ông ta từng là cố vấn của em trai cố Tổng thống Hugo Chavez, là một nghị sĩ đảng Xã hội cầm quyền và là Bộ trưởng Nội vụ hồi năm 2008. Đó là năm mà một công ty con của tập đoàn dầu khí nhà nước Petroleos de Venezuela vào cuộc, với một thư trình bày công ty là chủ số hóa chất.
Sau đó, không hề có cáo buộc nào đối với trùm ma túy Makled và Alaisami. Tài liệu của ngành kiểm sát cho thấy số urê được hoàn trả cho Makled.
Ông El Aissami ở Venezuela - Ảnh: Getty Images
Hồ sơ mật nêu ông El Aissami trở thành một người giàu có, và những nhánh khác trong dòng họ El Aissami cũng muốn làm ăn với trùm ma túy Makled.
Hồ sơ mật nêu năm 2010, Makled tìm gặp em trai ruột Feraz của ông El Aissami, nhờ chuyển một số tiền lớn đến một công ty nhập khẩu ở Panama. Số tiền này nhằm để mua một tàu chở dầu để sử dụng cho một hợp đồng làm ăn với tập đoàn dầu khí Petroleos de Venezuela.
Xem ra hai anh em El Aissami dính líu sâu vào chuyện làm ăn với trùm Makled. Ferah là đại diện của công ty Makled Invesments của Makled, trong khi người anh lấy vị thế Bộ trưởng Nội vụ để ký nhiều hợp đồng lớn của chính phủ với công ty này.
Hồ sơ mật còn có bản báo cáo của ngân hàng HSBC ở Thụy Sĩ, xác nhận Feraz có có gần 45 triệu USD trong các tài khoản của họ. Đây là số tiền được cho là của Makled. HSBC đóng tài khoản của Feraz, sau khi Makled bị bắt.
Còn một nhân vật khác liên quan công ty nhập khẩu: Samark Lopez, người được ông El Aissami nhờ đứng tên để ông mua một ngân hàng Mỹ, một số cổ phần trong một công ty xây dựng và một siêu thị ở Panama, một khu đất để xây khu nghỉ dưỡng cao cấp, cùng nhiều dự án bất động sản ở Venezuela, gồm một “biệt thự cấp triệu phú” cho cha mẹ ông, theo hồ sơ mật.
Lopez cũng bị Mỹ cấm vận, bị niêm phong tài sản.
Chính phủ Mỹ khẳng định ông El Aissami điều hành các chuyến chở hơn 1 tấn ma túy, một loạt doanh nghiệp chuyên giúp “rửa” lợi nhuận và lập liên minh với trùm buôn lậu ma túy Makled, nhưng ngành công tố Mỹ không bao giờ cung cấp chứng cứ liên quan vụ việc.
Hồ sơ mật do một cựu sĩ quan tình báo Venezuela cung cấp cho Times và một người cựu sĩ quan khác xác nhận tính xác thực của nó.
Cha con El Aissami giúp huấn luyện Hezbollah
Hồ sơ này còn có cả lời khai của các “chỉ điểm” tố cáo ông El Aissami và cha ông tuyển quân của tổ chức vũ trang Hezbollah đến giúp mở rộng mạng lưới buôn ma túy và do thám ở khắp khu vực.
Mỹ đã xếp Hezbollah vào danh sách các tổ chức khủng bố, và các quan chức này nói Hezbollah đã có mặt ở Nam Mỹ từ lâu, giúp rửa tiền. Năm 2008, nhà ngoại giao Ghazi Al-Din , một cựu tùy viên của Sứ quán Venezuela ở thủ đô Damascus của Syria, đã bị Bộ Tài chính Mỹ cấm vận, cáo buộc ông quyên tiền cho Hezbollah, xác nhận ông là “một cảm tình viên của Hezbollah, tạo điều kiện cho người của lực lượng này ra - vào Venezuela”, và Cục điều tra liên bang Mỹ (FBI) cũng truy nã ông này vì các tội danh tương tự.
Ông El Aissami và người cha ruột Carlos Zaidan El Aissami - một di dân Syria thường về nước thăm quê và cũng làm việc cho Hezbollah - cũng đưa người của Hezbollah vào Venezuela, theo hồ sơ mật.
Hồ sơ này nêu các “chỉ điểm” (gồm cả trùm ma túy Makled) cho các đặc vụ tình báo Venezuela biết: El Aissami “cha” dính líu một kế hoạch huấn luyện các tay súng Hezbollah ở Venezuela, “nhằm mục tiêu mở rộng mạng lưới tình báo khắp vùng Mỹ - La tinh và cùng lúc tham gia buôn lậu ma túy”, và còn để họ chiến đấu cùng các tay súng Lực lượng Cách mạng vũ trang Colombia (FARC) chống lại chính phủ Colombia thân Mỹ.
Ông El Aissami cũng góp phần trong kế hoạch này, bằng cách sử dụng quyền cấp phép di trú để trao giấy tờ tùy thân cho người của Hezbollah, cho phép họ lưu trú dài hạn tại Venezuela.
Hồ sơ mật không nêu chuyện Hezbollah lập mạng lưới tình báo hoặc tuyến đường buôn lậu ma túy ở Venezuela, nhưng có nêu các tay súng Hezbollah đã định cư ở nước này, nhờ sự giúp đỡ của ông El Aissami.
Hai người cháu vợ ông Maduro bị bắt - Ảnh: Reuters
Ông El Aissami từ chối đề nghị phỏng vấn của Times, và ở Venezuela không cáo buộc ông tham nhũng hoặc buôn lậu ma túy. Nhưng ngày 8.3, Mỹ ra cáo trạng chống lại ông, khiến ông trở thành nhân vật thứ hai trong chính phủ Maduro bị buộc tội buôn lậu ma túy.
Bộ trưởng Nội vụ Nestor Reverol cũng bị Mỹ buộc tội giúp đỡ bọn buôn lậu ma túy, khi ông là chỉ huy ONA.
Năm 2017, hai cháu trai của vợ ông Maduro, bà Cilia Flores, đã bị kết án 18 năm tù trong một nhà tù Mỹ, sau khi họ bị bắt ở Haiti vì tội buôn lậu 800kg cocaine. Hai người cháu này tên là Efrain Antonio Campo Flores và Franqui Francisco Flores de Freitas.
Mỹ Trinh (theo New York Times)