Ngáp là một hành động hô hấp có phản xạ - hít không khí vào sâu và thở ra tương đối nhanh khi miệng mở rộng, khi ngáp thường phát ra âm thanh.
Nhiều loài động vật có vú ngáp khi mệt mỏi, hoạt động tim mạch bị trì trệ, thiếu hoạt động cơ bắp, ngồi lâu trong phòng kin cũng như khi buồn ngủ. Trên thực tế, khoa học chưa nghiên cứu nhiều về chức năng ngáp mà mới chỉ đưa ra những giả thiết khác nhau. Một số người coi ngáp là hành động giúp xua tan mệt mỏi, những người khác cho rằng ngáp là nhằm đưa không khí tươi vào phổi. Ngoài ra, ngáp là hành động dễ gây bắt chước mà không chỉ trong một loài động vật, chẳng hạn như chó quan sát thấy chủ ngáp cũng ngáp theo.
Trong bài viết công bố trên Biology Letters, các nhà nghiên cứu ở Đại học New York đã đi đến kết luận độc đáo: não càng phát triển thì ngáp càng dài. Họ đã so sánh 29 băng video ghi lại cảnh 205 lần ngáp của 24 loài động vật có vú khác nhau như chuột, mèo, cáo, nhím, ngựa, voi... Kết quả cho thấycàng ít tế bào thần kinh trong vỏ não thì ngáp càng ngắn. Chuột ngáp ngắn nhất với0,8 giây, người ngáp dài nhất là6,5 giây, ngáp dài thứ hai là lạc đà, tiếp đó là chó. Đồng thời, bản thân kích thước thước cơ thể, kích cỡ đầu, hàm không đóng vai trò quan trọng lắm. Như vậy, kết quả công trình nghiên cứu này khẳng định một giả thiết khá lâu trước đây cho rằng ngáp là một hành động sinh lý quan trọng giúp tăng nguồn máu tới đại não và làm mát đại não.
Từ kết luận ngáp ngắn hay dài có liên quan đến kích thước tuyệt đối và tương đối của não cũng như số lượng các tế bào thần kinh trong vỏ đại não, các nhà khoa học có thể ước tính kích thước và độ phát triển đại não của các loài động vật có vú.
Vũ Trung Hương