Nhà báo Sobchak 'ứng cử lót đường' trong bầu cử tổng thống Nga?

Sau khi bà Sobchak tuyên bố tranh cử, lập tức trang tin điện tử The Bell dẫn một nguồn tin thân cận với bà rằng khoản kinh phí có thể ngốn 1 tỉ rúp (17,4 triệu USD). The Bell dẫn lời các bạn bà: Sobchak có thể nhờ hai đại gia Nga Mikhail Fridman và Mikhail Prokhorov giúp tiền, nhưng nguồn tin thân cận hai tỉ phú này lại phủ nhận.

Trên trang web tranh cử Không ai được đứng trên pháp luật và trong thư công bố tranh cử gửi nhật báo Vedomosti ngày 18.10, bà Sobchak nói tính lập nhóm vận động kinh phí trong tương lai gần.

Một doanh nhân giấu tên quen bà Sobchak, và một nguồn tin với chính phủ Nga nói chuyện tài trợ cho tham vọng chính trị của bà sẽ không khó. Họ nói các doanh nghiệp lớn sẽ giúp một phần lớn số tiền này.

Bà Sobchak cho biếtchưa ước tính khoản kinh phí cần thiết, nhưng nói với kênh truyền hình đối lập Dozhd TV, nơi bà từng là người dẫn dắt các truyền hình thực tế: “Tôi đã nói chuyện với nhiều doanh nhân, họ sẵn sàng giúp khoản chi ban đầu”.

Theo Guardian ngày 20.10, bà Sobchak thú nhận không có nhiều cơ hội trúng cử trong cuộc bầu cử tổng thống tổ chức ngày 18.3.2018, khi mà dân Nga luôn đặt tín nhiệm cao vào Tổng thống đương nhiệm Vladimir Putin, dù ông chưa chính thức tuyên bố muốn làm thêm nhiệm kỳ nữa.

Bà Sobchak nói bà không có đảng chính trị, chưa có cương lĩnh cụ thể, ngoài việc muốn mở lối cho những ai không hài lòng với nền chính trị dưới quyền ông Putin. Bà còn mô tả việc nhảy vào cuộc này là để kêu gọi hành động, nói các cuộc bầu cử không bình đẳng, nhưng điều quan trọng là vẫn dụng cơ hội để bày tỏ sự không hài lòng, thay vì tổ chức tẩy chay: “Mọi cửa sổ cơ hội đều quan trọng. Nếu bị trói tay, bạn phải dùng chân để bơi, phải ngoạm răng vào thành thuyền để nổi. Chúng ta phải tận dụng mọi giải pháp”.

Bà tự giới thiệu là một ứng cử viên thân thiện với giới làm ăn, theo cánh hữu, đề xuất cải cách tòa án và hệ thống giáo dục, phát triển kinh doanh tư nhân và tư hữu hóa các tập đoàn nhà nước lớn. Sobchak cũng chỉ trích nạn kỳ thị giới tính, nhưng trên hết như bà viết trong tuyên bố tranh cử: “Tôi là ứng viên chống lại tất cả. Bạn không có riêng ứng cử viên cho mình. Hãy chọn Sobchak. Bạn không bầu cô ấy làm tổng thống, mà bạn chỉ có một cơ hội hợp pháp và hòa bình để lên tiếng: ”Thế là đủ rồi. Chúng tôi phát bệnh rồi”. Các bạn không phải bỏ phiếu ủng hộ Sobchak mà là bỏ phiếu chống lại tất cả, chống lại Yavlinsky (ứng viên đảng Yabloko), Zyuganov (ứng viên đảng Cộng sản Nga), và Putin”.

Theo Guardian, cuộc tranh cử của bà Sobchak làm nhớ đến tỉ phú Mikhail Prokhorov, người từng ra tranh cử tổng thống năm 2012 nhưng ông Putin trúng cử, còn Prokhorov về hạng ba với 8% phiếu bầu. Khi ấy, cũng có tin Prokhorov được khuyến khích tranh cử, và ông rất cẩn trọng, không trực tiếp chỉ trích ông Putin.

Bà Sobchak, 35 tuổi, nói dù tôn trọng ông Putin vì quan hệ sếp - cấp dưới giữa cha bà với ông Putin trước kia, nhưng từ năm 2011 bà đã luôn phê phán các chính sách đối nội và đối ngoại của nhà lãnh đạo Nga. Bà nói với Guardian: “Tôi nghĩ ông ấy đã đẩy nước Nga đến chỗ hoàn toàn suy tàn và ngớ ngẩn”.

Nhưng phe chỉ trích thì nhắc chuyện bà Sobchak là "con ông cháu cha" được Điện Kremlin nuông chiều bởi cha của bà, ông Anatoly Sobchak từng là vị thị trưởng đầu tiên được dân bầu ở thành phố St.Petersburg và ông đã chọn ông Putin làm phó.

Nhà phân tích chính trị Gleb Pavlovsky nói Sobchak được tung ra để làm trò hề cho cuộc bầu cử chứ không có quan điểm chính trị, trong khi ông Andrei Kolesnikov của Trung tâm Carnegie ở Moscow (do Mỹ lập) nói: “Đó là một tham vọng cá nhân để nổi tiếng. Cô ấy không thể phá bĩnh Navalny hoặc các ứng viên khác vì cô ấy không thể có được phiếu bầu”.

Trong bối cảnh này, nhiều người ngờ rằng bà Sobchak muốn tiến thân ở lĩnh vực truyền thông hoặc kinh doanh giải trí. Theo tạp chí New Times, Sobchak đang hy vọng quay lại đài truyền hình nhà nước, sau khi rời đài NTV năm 2011.

Vì không được đảng chính trị nào hậu thuẫn, bà Sobchak sẽ phải thu thập đủ 300.000 chữ ký ủng hộ của dân Nga để đủ tư cách đăng ký làm ứng cử viên độc lập. Đây là con số mà bà sẽ chật vật mới có thể có được trong một thời gian ngắn, nếu không có sự hậu thuẫn của Điện Kremlin.

Vĩnh Thụy (theo Guardian)