Nhật phát triển thần kỳ nhờ cải cách giáo dục ra sao?

Một số điểm về Cải cách giáo dục giúp Nhật Bản phát triển thần kỳ.
1. Tư tưởng Tây hóa : Ngay sau khi hết chiến tranh, người Nhật đẩy mạnh việc hấp thụ văn minh phương Tây. Cụ thể
+ Người Nhật mời nhiều giảng viên nước ngoài tham giả giảng dạy, biên soạn sách.
+ Người Nhậtcho dịch nguyên văn rất nhiều quyển sách trình bày những tư tưởng giáo dục của phương Tây để phổ cập cho dân chúng. Và đó là những quyển bán chạy nhất ở Nhật thời đó
2. Gốc đến ngọn : Người Nhật cải cách từ gốc đến ngọn: tức tập trung tiểu học trước từ năm 1873, làm tốt tiểu học trong nhiều năm, đến năm 1907, họ mới làm trung học và trung học hướng nghề, rồi sau mới lên đại học
3. Đóng góp của dân chúng : ban đầu kinh phí từ đóng góp của dân đóng vai trò quan trọng
4. Tu thân: Người Nhật tập trung giáo dục ý chí, đạo đức, cách tư duy thay vì nặng về kiến thức. Họ có cái môn nổi tiếng « Tu thân » giống như môn đạo đức của mình nhưng môn này thay vì dạy kiến thức chay, họ thường giáo dục thông qua các hoạt động.
5. Lý tưởng học : gắn kết mạnh mẽ giữa lập thân và lập quốc.
6. Quá trình cải cách: Người Nhật xây dựng, tìm kiếm triết lí giáo dục trước khi biên soạn chương trình hay phương pháp giảng dạy. Và cái triết lí này thay đổi tùy từng giai đoạn cho phù hợp với hiện tại. Họ áp dụng lần lượt hay tổng hợp các triết lí giáo dục hiện đại nhất của Mỹ, Anh, Đức….
7. Phạm vi : Giáo dục gắn kết chặt chẽ giữa trường, xã hội và gia đình. Họ đã tạo được một thế giới sinh động ở nhà trường, một lực hấp dẫn của nhà trường cho mỗi học sinh.
Thay đổi triết lí giáo dục, triết lí sống không chỉ trong môi trường trường học mà họ còn phát động các phong trào làm phong phú đời sống gia đình, phát hành cách chiến dịch viết sách dành cho thiếu nhi. Đó là lý do vì sao Nhật Bản lại có rất nhiều truyện tranh thiếu nhi rất chất lượng mà ngay cả người lớn cũng bị cuốn hút như DOREMON, POKEMON, …Nhưng câu chuyện đầy tính sáng tạo.
8. Các tổ chức, phương pháp dạy rất đặc biệt như: họ tiến hành các dự án nhỏ cho một nhóm trẻ em tiểu học học các kĩ năng. Ví dụ như dự án trồng cây, nuôi gà; trong dự án đó, học sinh sẽ học cách tính toán cộng, trừ , học cách đánh vần các tên cây, tên động vật….Cho học sinh tự chọn đề tài viết văn…
9. Môn văn: chuyển từ giáo dục mang tính văn chương sang giáo dục mang tính tâm lý.
10. Nội dung: lấy cuộc sống, kinh nghiệm của trẻ làm trung tâm khi biên soạn giáo trình
11. Thi cử: bỏ chế độ thi cử cuối kì mà chuyển sang đánh giá hàng ngày

Trên đây chỉ lược gọn những thú vị để bạn đọc quan tâm tự đọc và khám phá con đường mà người Nhật đã làm được. Kết quả luôn là minh chứng hùng hồn cho một quá trình dám thay đổi và cải cách đúng đắn.

Võ Thị Hà