TKV trước nguy cơ mất hàng trăm tỉ đồng đầu tư tại Lào, Campuchia

Cụ thể, theo báo cáo của Tập đoàn Công nghiệp than - khoáng sản Việt Nam (TKV), tập đoàn này đang đứng trước nguy cơ mất toàn bộ vốn tại các dự án gồm: Đầu tư thành lập Công ty liên doanh Stung Treng để khai khoáng tại Campuchia với số tiền 111,451 tỉ đồng; Công ty Alumina Campuchia thăm dò mỏ bauxite với giá trị 184,784 tỉ đồng; Công ty TNHH Vinacomin Lào để khai thác mỏ muối 37,909 tỉ đồng và Dự án mỏ sắt Phu Nhuon, Lào 69,003 tỉ đồng. Tổng cộng số vốn tập đoàn này có nguy cơ mất là 303,107 tỉ đồng.

Thanh tra Chính phủ cho biết trước những sai phạm trên vi phạm trên, Hội đồng Thành viên và Tổng giám đốc TKV phải chịu trách nhiệm chính trong việc chỉ đạo, thực hiện công tác điều tra, khảo sát để trên cơ sở đó lập, thẩm định phương án đầu tư không đúng, không khả thi và không có hiệu quả.

TKV còn đầu tư vào Công ty Southern Mining 77,67 tỉ đồng không có hiệu quả, khả năng mất toàn bộ vốn đã đầu tư do Phó tổng giám đốc TKV Doãn Văn Quang ngày 10.12.2007 đã ký biên bản ghi nhớ cam kết và ngày 26.2.2008 ký thỏa thuận mua 70% cổ phần của Công ty Southern Mining với giá trị 77,67 tỉ đồng. Trên cơ sở đó, ngày 11.3.2008, TKV đã chuyển 400.000 USD, đến ngày 23.7.2008 chuyển tiếp 2.509.090 USD vào tài khoản cá nhân ông Our Kosa (quốc tịch Campuchia).

Việc thỏa thuận và chuyển tiền mua cổ phần của ông Quang theo Thanh tra Chính phủ là chưa đủ điều kiện cần thiết, vi phạm quy chế tài chính của TKV và Nghị định 199 của Chính phủ. Như vậy, việc Hội đồng Quản trị TKV, trực tiếp là ông Doãn Văn Quang đã không chấp hành các quy định của pháp luật đầu tư, báo cáo kết quả khảo sát không đúng thực tế, trình và xin ý kiến chấp thuận của Thủ tướng thiếu cơ sở, dẫn đến dự án không thực hiện được, mất toàn bộ vốn đầu tư là 77,67 tỉ đồng.

Trong khi đó, Bộ Tài chính đưa ra đánh giá các khoản đầu tư TKV đã góp vốn vào một loạt liên doanh với nước ngoài đều thua lỗ và không/khó thu hồi được vốn. Cụ thể, với liên doanh Stung Treng, Bộ Tài chính cho biết khả năng thu hồi vốn của TKV tại liên doanh bằng 0, bởi ngày 16.11.2015, Bộ Công Thương đã có văn bản giải thể liên doanh trong khi giá trị thực hiện của dự án chủ yếu là chi phí thăm dò, khảo sát.

TKV cũng đầu tư vào Công ty cổ phần Crommit Cổ Định, Thanh Hóa (VTCC - do 7 cổ đông sáng lập và TKV cùng6 đơn vị thuộc TKV) với số tiền góp là 50 tỉ đồng. Sau khi thực hiện tái cơ cấu góp vốn của các cổ đông ngày 22.1.2014, VTCC đăng ký kinh doanh lần thứ 4 với vốn điều lệ là 400 tỉ đồng (trong đóTKV sở hữu 94,8%). TKV đã góp vốn vào VTCC từ năm 2006 đến 30.6.2015 là 379,196 tỉ đồng để đầu tư 2 dự án nhưng đều không hoạt động.

Như vậy, TKV đã thực hiện góp vốn, giải ngân 436,95 tỉ đồng để đầu tư 2 dự án nhưng phải dừng hoạt động từ năm 2014 đến nay, dẫn đến toàn bộ vốn đầu tư không có hiệu quả, lỗ lũy kế từ năm 2012 đến hết năm 2015 là 113,5 tỉ đồng. Nguyên nhân chủ yếu là do TKV quyết định và thực hiện đầu tư 2 dự án mở rộng và khai thác chế biến với giá trị lớn khi chưa có các điều kiện cần thiết. Liên quan đến hậu quả nêu trên, TKV cho biết là do trách nhiệm của Bộ Công Thương, UBND tỉnh Thanh Hóa trong việc chậm xử lý các vướng mắc về lựa chọn đơn vị nước ngoài để liên doanh, dẫn đến thủ tục cấp giấy phép khai thác chậm, kéo dài thời gian.

Ngoài ra, TKV còn đầu tư ngoài ngành kinh doanh chính không hiệu quả. Cụ thể, với khoản đầu tư tại Công ty cổ phần Vận tải thủy - Vinacomin, TKV góp 76,45 tỉ đồng (chiếm 75% tổng vốn góp). Tuy nhiên, Vinacomin hoạt động liên tục thua lỗ, quy mô và năng lực không phù hợp với yêu cầu thị trường, nhưng Hội đồng Quản trị TKV vẫn quyết định cho công ty đầu tư 2 tàu 7.000 DWT, đồng thời sử dụng quỹ đầu tư phát triển để cho đơn vị trả nợ 356 tỉ đồng sai mục đích sử dụng, không lãi suất, không đúng thẩm quyền. Kết quả là, Hội đồng Thành viên TKV đã phải thu hồi 2 tàu với giá trị bù trừ nợ vay là 282,06 tỉ đồng, đồng thời giao lại cho công ty thuê để kinh doanh khai thác, nhưng đến nay vẫn không mang lại hiệu quả, TKV mất hết vốn đầu tư.

TKV đầu tư vào Công ty cổ phần Đóng tàu Sông Ninh, Công ty cổ phần Đầu tư phát triển Khu kinh tế Hải Hà nhưng đều mất toàn bộ vốn góp do quyết định của Hội đồng quản trị TKV...