Trắng đêm ngồi canh lửa nấu bánh chưng ở Sài Gòn

Chiều28 Tết, những thành viên trong gia đình ông Nguyễn Huy Thặng (trên con đường 79, quận 7) ngồi quây quần trên chiếu, bận rộn gói bánh chưng.

Ở cái tuổi"xưa nay hiếm", ông Thặng cười: "Tui gói bánh chưng đã trên 60 năm rồi đó, thâm niên bằng với tuổichợ lá dong trên đường Cách mạng tháng tám. Năm nào cũng vậy, tui gói bánh cúng ông bà nhưng bạn bè thấy ngon nên nhờ góithêm, tui phải làm luôn. Ai tui cũng nhận, thành ra năm nay gói cả 350 cái bánh cùng lúc. Vất vả nhưng vui".

Các con trai, dâu, cháu chắtcủa ông Thặng chung tayướpthịt, nhồi đậu xanh, trộnnếp. Những chiếc lá dong đankết nhau,xếp thành những phễuvuông vắn. Nếp hương, đậu xanhđược đổ vào trước, cuối cùng là những miếng thịt mỡ. Mặt lá nhanh chóng được gói khép lại, bọc lấynguyên liệu.

Ông Thặng sẽ là người xử lý khâu cuối cùng nhưng vô cùngquan trọn, quyết định đến độngon, dở của chiếc bánh chưng:dùng dây lạt cột chặt từng khung vuông màu xanh vừa được con dâuchuyển sang. Tuy lớn tuổi nhưng tay ông Thặng thoăn thoắt, chồng bánh chưngcứ cao dần...

"Nếu cột dây không khéo, nước sẽ tràn vào bên trong, bánh hỏng. Cột dây chặt quá thì nếp không nở bung ra được, bị sượng. Phải canh sao cho dây chặt vừa phải", ông Thặng chia sẻ bí quyết.

Ba thế hệ gia đình ông Thặng quây quần gói bánh chưng trong chiều 28 Tết

Không khí gia đình ông Thặngthật đầm ấm, vui tươi trong ngày cuối năm. Anh Dũng, con trai thứcủa ông Thặng nói: "Năm nào cũng vậy, ba thế hệ gia đình tôi quây quần bên nhau trong ngày cuối năm, gói bánh thế này. Lát nữa, phụ nữ, trẻ nhỏ đi ngủ hết, còn đàn ông trai tráng thay phiên nhau thức sáng đêm,chụm lửa, canh nồi bánh chín".

Theo lời ông Thặng, để nếp chín nhừ, hòa quyện vào thịt mỡ, đậu xanh, cần phải cóthời gian nấuđến 12 giờ đồng hồ. Nếu nấu không đủ lửa, nếp sẽ không dẻo, bánhsẽ không đậm đà.

2 giờ sáng, đường phố cuối nămvắng hoe, giở nắp nồi bánh chưng nghi ngút khói, tỏa hương thơm của mùi lá dong, anh Cường, người con út của ông Thặngcười tươi: "Bánh chín tới rồi. Giờ chuẩn bị vớt raxong tôi đi ngủ. Đến lượt anh Trung sẽ thay tôithức canh nồi bánh kế tiếp".

Những cái bánh chưng nóng hổi được vớt ra khỏi nồi. Khâu cuối cùnglà "ép bánh". Anh Cường xếp ngay ngắnnhững chiếc bánh chưng lên bàn, dùng tấm ván nặng dằn lên, chất thêm những xô nước, cục đálên phía trên.

Anh Cường chia sẻ lý do việc ép bánh: "Nếu không ép thế này thìnước vẫn còn đọng lại trong bánh, sẽ không ngon. Lực ép làm nếp liên kết chặt với nhau hơn, miếng bánh trở nên dẻo hơn".

Một số hình ảnh đầm ấm của khung cảnh gói bánh chưng nhà ông Thặng:

Anh Trung, con trai cả của ông Thặng đang rửa lá dong, chuẩn bị việc gói bánh chưng

Cháu nội ông Thặng bên thau đậu xanh làm nhân bánh chưng

Lá dong rửasạch, người con dâu của ông Thặng đang chuẩn bị góithành nhữngkhung vuông

Các cháu nội của ông Thặng xúm xít, chung tay cùng gia đình gói bánh

Một khung láđược xếp xong, sau đósẽ đổ nếp hương, thịt mỡ, đậu xanh vào

Anh Dũng đang xúc nếp, đậu xanh, thịt mỡ cho vào khung lá xanh, trước khi gói kín lại

Những nguyên liệu làm nên cáibánh chưng đã nằm sẵntrong khung lá xanh

Ông Thặng gói lại,cột dây bánh chưng

Anh Dũng khoe với phóng viênchiếc bánh chưng đã hoàn tất

Những cái bánh chưng sắp thành phẩm, đượcchuẩn bị mang đi nấu

Những chiếc bánh chưng vuông vắn,xanh màu lá dong tươi tắnđược xếp vào nồi

Lửahồngnổi lên trên vỉa hè Sài Gòn, giữa đêm lạnh vàvắng. Chốc chốc anh Cường bước rachâm thêm nước vào các nồi bánh chưng

Nồi bánh chưng bốc khói nghi ngút, mùi thơm củalá dong sực lên mũi

Anh Cường đangkiểm tra độchín của một nồi bánh.Cả nhà ông Thặng vẫn tất bật, chưa ngủ

Chiếc bánh chưng đãđạt độchín, sau 12 giờ nung trên bếp

Ép bánh, khâu cuối cùng để những chiếc bánh chưng ra lò

Bài, ảnh: Dương Cầm