Thế kỷ 20 được xem là giai đoạn quan trọng nhất trong lịch sử của phong trào vận đồng quyền bình đẳng cho người chuyển giới. Và dưới đây là 10 cá nhân đã góp phần to lớn trong việc thúc đẩy tiến trình này.
1. Lili Elbe
Họa sĩ Lili Elbe bắt đầu sống công khai như một phụ nữ tại thành phố Copenhagen từ đầu thế kỷ 20. Đến những năm 30, bà thực hiên ca phẫu thuật chuyển đổi giới tính và là người đầu tiên trên thế giới làm điều này. Câu chuyện của Lili Elbe chính là nguồn cảm hứng cho bộ phim The Danish Girl sắp ra mắt. Nam diễn viên từng đoạt giải Oscar Eddie Redmayne sẽ hóa thân thành người họa sĩ dũng cảm này.
2. Christine Jorgensen
Năm 1952, sau một thời gian ngắn phục vụ trong quân đội Mỹ, Jorgensen bay qua Đan Mạch để phẫu thuật chuyển đổi giới tính. Khi trở về tổ quốc, bà đột nhiên trở nên nổi tiếng trên truyền thông với danh hiệu "Cựu binh hóa người đẹp". Jorgensen đã tận dụng sự chú ý của báo giới để đấu tranh cho quyền bình đẳng của cộng đồng người chuyển giới tại Mỹ.
3. Billy Tipton
Ra đời vào năm 1914, nghệ sĩ nhạc jazz Mỹ Billy Tipton là cái tên đứng đầu trong nhiều nhóm nhạc nổi tiếng thập niên 40 – 50. Tuy nhiên, ngay cả những người bạn thân thiết nhất cũng như những người vợ cũ của ông đều không biết rằng ông là người chuyển giới. Sự thật chỉ được phơi bày ra khi ông qua đời vào năm 1989.
4. Reed Erickson
Sinh ra tại thành phố El Paso, tiểu bang Texas vào năm 1917, Erickson là một kĩ sư, doanh nhân, mạnh thường quân. Ông bắt đầu quá trình chuyển đổi từ năm 1963 và chính thức thực hiện phẫu thuật vào năm 1965. Ông đã dùng phần lớn tài sản mình kiếm được nhờ kinh doanh để thành lập nên tổ chức giáo dục Erickson.
5. Sylvia Rivera
Nhà vận động quyền chuyển giới Sylvia Rivera được biết đến như là một trong những người đi đầu trong phong trào quyền LGBT vào năm 1969. Đặc biệt, bà đã không ngừng đấu tranh cho quyền lợi của người chuyển giới và người da màu. Cùng với Marsha P. Johnsons, một người bạn và đồng chí trong cộng đồng chuyển giới, bà đã thành lập nên tổ chức Street Transvestite Action Revolutionaries vào năm 1970.
6. Miss Major Griffin-Gracy
Major Griffin-Gracy bắt đầu đấu tranh cho người chuyển giới da màu từ thập niên 60. Các vấn đề như quyền trong trại giam và tình trạng bạo lực của cảnh sát đối với người chuyển giới da màu là điều bà quan tâm nhất. Bà hiện là giám đốc điều hành của tổ chức Transgender Gender Variant Intersex Justice Project.
7. Renee Richards
Việc Renee Richards chuyển giới vào năm 1975 đã gây ra nhiều trở ngại cho việc tham gia thi đấu tại giải Mở rộng Mỹ vào năm 1977 nói riêng cũng như sự nghiệp tennis của bà nói chung. Với sự giúp đỡ của Billie Jean King, bà đã thưa kiện thành công Hội Tennis Mỹ vì kỳ thị giới tính. Mặc dù tại mùa giải đó, bà không dành được chức vô địch thế nhưng sự nghiệp thi đấu của bà được kéo dài mãi đến khi bà từ giã sân đấu vào năm 1981.
8. Brandon Teena
Năm 1993, chàng trai 21 tuổi này đã bị cưỡng hiếp và mưu sát dã man ở tiểu bang Nebraska vì những kẻ đồ tể phát hiện ra anh mang cơ thể của phụ nữ. Khi ấy, nhiều người đã cho rằng cái chết bi thương của Teena là giây phút quyết định, đòi hỏi việc vận động quyền cho người chuyển giới phải có thêm nhiều bước tiến hơn nữa.
Câu chuyện về cuộc đời của Teena cũng từng được chuyển thể thành bộ phim Boys Don’t Cry. Phim ra mắt vào năm 1999, với sự tham gia của Hilary Swank trong vai chính và đã được các nhà phê bình đánh giá cao.
9. Leslie Feinberg
Năm 1992, việc cuốn tiểu thuyết đầu tay tên Stone Butch Blues của Feinberg ra đời đã làm thay đổi cái nhìn của truyền thông đại chúng về giới tính nói chung bởi tính phức tạp và nhạy cảm của nó. Với tiền đề này, Feinberg đã viết thêm không ít tác phẩm khác như Trans Liberation và Transgender Warriors nhằm khẳng định lại sự hiện diện của cộng đồng người chuyển giới.
10. Justin Vivian Bond
Nghệ sĩ biểu diễn và nhà vận động quyền chuyển giới Justin Vivian Bond được biết đến nhiều nhất là nhờ danh xưng "Mx.". Người nghệ sĩ từng đoạt giải Tony này hiện vẫn đang biểu diễn tại Joe’s Pub ở New York City và sở hữu một lượng fan hùng hậu.
Minh Chánh (Theo Huffington Post)
