Có một dòng sông được sinh tồn

Việc dòng sông thoát khỏi các dự án thủy điện đã tạo cơ hội rất lớn cho thủy sản có giá trị của nước ngọt phát triển, tạo điều kiện cho người dân trong vùng cơ hội mưu sinh bền vững, không bị di dời khỏi đất đai mà tổ tiên anh em Vân Kiều đã chọn. Ngoài ra, du khách trong nước và quốc tế cũng xem đây là địa chỉ cần đến bởi vẻ đẹp độc đáo, khó tả của nó đang làm cho người dân có thêm việc làm khi phục vụ du khách.

Long Đại có hơn 100 thác nước lớn nhỏ rất tốt cho làm thủy điện bậc thang, nhưng sau đó vì môi trường lâu dài, các dự án thủy điện không được phép xây dựng nên hệ thống núi đá vôi cũng như các loài động thực vật bản địa được bảo tồn nguyên vẹn càng làm nên thơ đôi bờ dòng sông bình dị này.

Việc chiêm ngưỡng những hình ảnh của lưu vực con sông là cơ may hiếm có của rất nhiều du khách quốc tế đến đây, bởi họ cho rằng, con sông thoát được khỏi thủy điện là gia tài vô giá cho các thế hệ sau được sở hữu môi trường xanh nơi đây.

Đây là bộ ảnh mà chúng tôi ghi lại khi đi trên dòng sông không thủy điện.

Bắt đầu là ngọn núi Thần Đinh lừng lững với hàng tre xanh đôi bờ ở hạ lưu qua xã Trường Xuân, huyện Quảng Ninh.

Đây là con sông bắt nguồn từ tây Trường Sơn, xã Kim Thủy, huyện Lệ Thủy, dọc hai bên bờ sông đa số là bản làng của người Vân Kiều sinh sống.

Ngoài tuyến đường bộ đã được thiết kế ở quốc lộ 9B nối đông Trường Sơn và tây Trường Sơn thì người dân vẫn ưa đi lại bằng thuyền cole làm từ nhôm và lắp máy nổ.

Phương tiện thuyền nhôm phổ biển trên sông để tránh đá ngầm.

Là nơi cung cấp các loài cá ngon nổi tiếng như cá chép loại lớn, cá vược, cá mát, cá trẻng...cho người dân mưu sinh truyền đời.

Cảnh sắc hai bên hiền hậu và bình dị. Nếu có thủy điện, những cảnh này bị biến mất.

Nếu các thủy điện bậc thang tồn tại, cảnh đẹp như thế này hoàn toàn bị xóa sổ.

Các thủy điện đã bị biểu quyết không được phép xây dựng bởi HĐND tỉnh Quảng Bình nên các thác nước của con sông được bảo tồn.

Chúng trở thành nơi lui tới của nhiều du khách quốc tế thích khám phá mạo hiểm. Trong ảnh là thác Nước Đắng ở xã Trường Sơn, huyện Quảng Ninh.

Sơn thủy hữu tình bên bờ Long Đại.

Việc chở du khách thăm thú dòng sông không thủy điện đang là nghề kiếm ra tiền của nhiều người dân ở đây.

Tài nghệ của họ được kiểm chứng khi vượt thác.

Cuồn cuộn nước chảy.

Có những bãi đá cạn giữa sông nhưng người lái đò vẫn vượt qua tài tình bằng kinh nghiệm.

Thuyền cole bằng nhôm được sử dụng vì lướt được trên các tảng đá ngầm, khó bị lật nên trị được dòng nước thượng nguồn Long Đại.

Phải có người chèo mũi và người điều khiển đuôi mới thắng được nước lớn, tránh được đá nhọn.

Nếu không vững vàng, thuyền dễ bị lật úp bởi các xoáy nước.

Du khách nước ngoài như thót tim khi tiến lên thác Tam Lu.

Và họ thật sự ngỡ ngàng trước tài ba của người chèo thuyền trên sông Long Đại bởi hành trình vượt thác mạo hiểm bằng thuyền của người bản địa.

Khi xuôi về các thác nước, kỹ năng phải bản lĩnh hơn cả đi lên để mũi thuyền không đâm trúng các tảng đá dưới áp lực nước chảy rất mạnh.

Nếu nhà văn Nguyễn Tuân tả tài năng của người lái đò sông Đà như thế nào thì kỹ năng người lái đò trên Long Đại y hệt như thế khi xuôi ngược các thác nước hùng vĩ ầm ào.

Quốc Nam