Con người đang tiếp tục tiến hóa, chỉ là bạn không kịp nhận ra

Vi khuẩn là những sinh vật chứng minh sự tiến hóa trong tự nhiên rõ ràng nhất vì chúng có vòng đời quá ngắn và liên tục thay đổi thế hệ trong thời gian ngắn. Chỉ cần đặt thuốc kháng sinh vào một đĩa Petri đầy vi khuẩn, vài ngày sau bạn sẽ có một chủng vi khuẩn kháng sinh hoàn toàn mới đang tái tạo thành một cộng đồng mới trong chiếc đĩa kia. Điều này được gọi là chọn lọc tự nhiên và tất cả chúng ta đều biết.

Thực tế là tất cả các loài sinh vật trên thế giới đều đang tiến hóa, để thích nghi với môi trường sống xung quanh dù tốc độ này có khác nhau.

Theo một nghiên cứu di truyền mới của được đăng trên tạp chí PLOS Biology với số mẫu gen người được thử nghiệm lên tới 215.000 thì con người đang có những đột biến rất nhanh chóng. Cụ thể như gen khiến bạn bị Alzheimer đang dần bị mất đi ở người lớn tuổi, điều có nghĩa là tỉ lệ người mắc bệnh lão khoa này trong tương lai sẽ giảm.

Sự phát triển như vậy là đồng bộ, tương tự như việc chúng ta đang dần giảm độ tuổi sinh sản (chính xác hơn là độ tuổi dậy thì) một cách khó tin và vì thế con người không nhận ra mình đang tiến hóa.

Chuyện dung nạp sữa

Để thấy sự tiến hóa của con người rõ hơn, chúng ta cần nhìn vào những đặc điểm quen thuộc với mình để nhận ra sự khác biệt. Khả năng uống sữa là một ví dụ điển hình.

Con người không nên uống sữa ngoài thời kỳ sơ sinh vì đa số người trưởng thành ngày nay không thể thực sự tiêu hóa sữa bò hoặc các sản phẩm từ sữa khác.

Lactose là đường chính trong tất cả các loại sữa của động vật có vú, và mọi người sinh ra đều có loại gen giúp mã hóa lactase, một loại enzyme xử lý lactose.

Khi chúng ta còn bé, tất cả chúng ta đều có khả năng tiêu hóa sữa. Ruột non sản xuất lactase giúp phân hủy lactose thành glucose và galactose, để dễ dàng hấp thụ vào máu.

Tuy nhiên, không rõ lý do gì, gen xử lý lactase thường biến mất dần vào khoảng thời gian chúng ta cai sữa mẹ. Hầu hết mọi người không sản sinh ra lactase nữa hoặc chỉ rất ít từ lúc 5 tuổi trở đi. Trong trường hợp không có lactase, lactose không tiêu hóa được và chỉ đọng lại ở đại tràng và lên men, gây ra tất cả các loại tác dụng phụ khó chịu.

Tuy vậy, một số người có sự đột biến gen, vì thế các gen lactase trong cơ thể họ vẫn tiếp tục hoạt động. Đôi khi gen này chỉ tiếp tục thêm một vài năm nữa, đôi khi suốt đời. 90% người Mỹ có gen lactase chức năng, vì thế, ở Mỹ sẽ là bất bình thường khi ai đó không dung nạp đường lactose. Nhưng trên toàn thế giới, có đến hơn 60% dân số mất khả năng xử lý lactose.

Theo nghiên cứu, một số dân ở những khu vực nhất định có khả năng tiêu hóa lactose tốt hơn. Chẳng hạn tại Mỹ, những người gốc da trắng thường có khả năng tiêu hóa các sản phẩm từ sữa tốt hơn – và người Mỹ gốc Phi, gốc Tây Ban Nha và người Mỹ bản địa lại không.

Người Bắc Âu, đặc biệt là Scandinavi, có xu hướng duy trì được gen lactase. Trong khi đó, người Tây Ban Nha và Pháp tỷ lệ có khả năng hấp thu sữa là 50-50. Tuy nhiên, với người châu Á, có đến 99% không dung nạp lactose, vì thế các thực phẩm ở châu Á thường không có sữa.

Kết quả là trên thực tế chúng ta đã thực sự biến đổi gen để có thể dung nạp sữa, kể cả khi chúng ta không còn ở thời kỳ sơ sinh nữa và đây là một ví dụ điển hình cho sự tiến hóa ở người.

Con người đang ngày càng cao

Người Hà Lan là ví dụ điển hình cho điều này, dù nhìn chung người ở vùng Scandinavia thực sự là rất cao so với phần còn lại của thế giới. Nhưng người Hà Lan lại rất đặc biệt khi ngày nay chiều cao trung bình của người dân nước này là 1,82 mét tức cao hơn tổ tiên của họ cách đây 200 tới 20cm.

Hầu hết các dân tộc trên thế giới đều cao lên trong suốt 200 năm qua, nhưng người Hà Lan quả thật là cá biệt khi tốc độ cao lên của họ quá nhanh nếu chúng ta so với người Mỹ trong 200 năm qua chỉ có thể cao thêm 6cm mà thôi.

Vậy điều gì khiến người Hà Lan có tốc độ cao nhanh hơn các dân tộc khác? Câu trả lời thật sự khá sốc là vì phụ nữ nước họ thích thế. Nhìn chung thì ở Hà Lan người có chiều cao sẽ dễ dàng kiếm được bạn tình hơn và kết quả là họ tạo ra một thế hệ con cháu có "nhu cầu" phát triển chiều cao để có thể dễ dàng kiếm vợ hoặc chồng.

Thiên Hà