Đừng để 'tiêu chí phụ' làm tan vỡ giấc mơ của người tài

Hàng loạt các trường hợp thí sinh đạt 29,30 điểm ở kỳ thi THPT 2017 khiến nhiều người hy vọng lớn vào sự thành công, đổi mới của Bộ GD-ĐT. Tuy nhiên, với hàng loạt thí sinh đạt điểm gần như tối đa nhưng vẫn chua xót rời xa cánh cửa trường ĐH yêu thích với các tiêu chí phụ, cộng điểm khi xét tuyển.

Trước những tình huống khá phức tạp của việc cộng điểm ưu tiên trong đợt xét tuyển kỳ thi THPT, đưa ra ý kiến của mình, GS.TSKH Hà Huy Bằng - Chủ nhiệm Khoa Lý Trường ĐH Khoa học tự nhiên Hà Nội, cho rằng: “Đất nước còn có sự chênh lệch vùng miền, nhưng sự chênh lệch đó không quá lớn để dẫn đến việc có em được cộng tới 2,5 điểm - 3,5 điểm, còn có em thì lại không được cộng điểm nào.

Sự ưu tiên về chính sách là rất cần thiết, nhưng chúng ta khó có thể quy đổi ra điểm vì không có sự tương đương. Nếu anh là đối tượng chính sách thì Nhà nước có thể quy đổi công sức mà anh hoặc bố mẹ anh đóng góp cho đất nước bằng tiền trợ cấp, bằng các ưu đãi về điều kiện vật chất. Ví dụ khi anh đỗ ĐH rồi, việc miễn, giảm học phí tại các trường ĐH là điều đương nhiên. Tuy nhiên, sự quy đổi nếu làm ảnh hưởng đến người thứ ba, rộng hơn là tới xã hội thì càng không nên. Nếu cộng điểm ưu tiên cho các đối tượng chính sách thì không chỉ chất lượng của trường ĐH bị ảnh hưởng mà còn có nguy cơ ảnh hưởng tới sinh mạng người khác nếu ngành đào tạo là bác sĩ; chất lượng nền dân trí, nguồn nhân lực ảnh hưởng nếu ngành đào tạo là sư phạm...".

Cũng đồng quan điểm trên, GS Hà Huy Khoái cho biết mức cộng điểm ưu tiên hiện nay vẫn rất cần thiết vì sự chênh lệch điều kiện sống giữa các học sinh ở thành phố và ở các vùng núi là vẫn cách xa nhau. Nhưng cách cộng như thế nào là hợp lý thì cần xem xét lại. "Trước đây, khi kỳ thì đại học tách riêng kỳ thi tốt nghiệp, với mức độ khó cao hơn, học sinh được khoảng 13 điểm là đỗ đại học, thì việc cộng 2 điểm chẳng hạn, là cộng thêm 15, 4% số điểm. Nếu như trước kia ưu tiên 15% so với tổng điểm thì nay cũng nên có sự tính toán tương xứng, Bộ GD-ĐT có thể thay đổi cách tính điểm ưu tiên không quá nhiều, chẳng hạn chỉ trong khoảng từ 0,25 đến 0,75 điểm thay vì như hiện nay. Bởi việc cộng điểm ưu tiên nhiều quá sẽ gây ra sự bất hợp lý, đừng để "tiêu chí phụ" hay việc cộng điểm quá chênh lệch sẽ làm tan vỡ giấc mơ của những người tài trong xã hội."

TS Lê Trường Tùng - Chủ tịch HĐTT Đại học FPT

Cũng trong vấn đề bàn về việc cộng điểm ưu tiên làm sao cho phù hợp, TS Lê Trường Tùng - Chủ tịch Hội đồng trường Quản trị, ĐH FPT cho biết: Về nguyên tắc, điểm chuẩn là 30,25 hay 30,5 như năm nay dẫn đến tình trạng thí sinh đạt điểm tối đa 3 điểm 10 nhưng trượt đại học. Điều này tạo nên bức tranh khá kỳ quặc. Điểm chuẩn của các trường ĐH chỉ tối đa ở mức 30 điểm. Khi đó những thí sinh đạt 30 điểm hoặc trên 30 điểm sẽ được xem xét.

Cũng theo ông Tùng, trường hợp nếu lấy thí sinh 30 điểm mà vượt quá chỉ tiêu, trường đó nên lấy thêm và năm sau giảm chỉ tiêu xuống, là cơ hội để có nhiều thí sinh giỏi. Số lượng này cũng không phải quá lớn. Chuyện lấy thêm 10 – 20 em so với 1 trường đại học không phải là chuyện lớn vì đào tạo là cả một quá trình dài. Đừng áp dụng quy định cứng nhắc mà làm lỡ đi việc tuyển sinh những thí sinh thực sự tài giỏi cho đất nước.

Bà Nguyễn Thị Kim Phụng - Vụ trưởng Giáo dục Đại học (Bộ GD-ĐT)cho biết quan niệm về bất công hay công bằng cần được đánh giá tổng thể. Công bằng phải xét trên điều kiện thực hiện quy định và hướng tới kết quả bình đẳng thực chất. Nếu áp dụng nguyên tắc xét tuyển như nhau cho các thí sinh có điều kiện khác nhau thì đó không phải là biểu hiện của sự công bằng. Nếu áp dụng quy định như nhau dẫn đến kết quả chênh lệch trong quá trình thực hiện cũng không phải là đã đạt được sự công bằng. Khi còn có sự chênh lệch về điều kiện học tập giữa các thành phố, vùng nông thôn và đặc biệt là miền núi… và giữa các đối tượng thì chính sách ưu tiên còn cần thiết để đảm bảo công bằng xã hội, xét trên diện rộng. Chỉ khi nào có trải nghiệm cuộc sống ở những vùng khó khăn thì chúng ta mới cảm nhận được sự cần thiết của chính sách này.

Tuy nhiên, bàn về những vấn đề cần thay đổi, bà Phụng đã khẳng định: "Tất nhiên, chính sách ưu tiên cũng không phải là bất di bất dịch, cũng cần thay đổi theo thời gian, khi các điều kiện chênh lệch đã được thay đổi”.

Chuyện cộng điểm lâu nay vẫn được Bộ GD-ĐT sử dụng nhưng riêng năm 2017 đã xảy ra quá nhiều bất cập, phải chăng cũng vì đề thi năm nay khá thuận lợi, không phân loại được nhiều thí sinh nên mới có sự phản ứng dữ dội giữa việc cộng điểm hay không được cộng điểm như vậy. Học sinh vùng quê nghèo chỉ là thiểu số trong khi số người được cộng điểm quá đông và một kỳ thi cấp quốc gia đã thi là phải công bằng, nếu muốn ưu tiên thì Bộ GD-ĐT nên có chính sách ưu tiên bằng học phí, học bổng tại các trường ĐH.

"Luật chơi (cộng điểm ưu tiên và tiêu chí phụ) đã được đưa ra trước đó rồi chứ không phải mới đưa ra quy định khi các thí sinh đã thi xong. Các thí sinh đã được thay đổi nguyện vọng ngay khi đã thi xong, đó là hoàn toàn công bằng. Nếu luật chơi đưa ra sau khi thí sinh thay đổi nguyện vọng mới là phạm luật. Còn khi các trường đã công bố tiêu chí phụ từ trước mà thí sinh vẫn trượt thì thí sinh phải chịu vì đó là quy định" - PGS.TS Trần Văn Tớp - Phó hiệu trưởng ĐH Bách Khoa Hà Nội đưa ra quan điểm và ủng hộ việc cộng điểm ưu tiên giữa các vùng miền trên cả nước.