Đừng nên đánh thuế môi trường với nhu cầu xăng dầu tối thiểu của người dân

Ở kỳ điều chỉnh ngày mai (21.2), giá xăng dầu khả năng cao tiếp tục tăng khi giá dầu thế giới tiến sát 100 USD. Ở đợt điều chỉnh trước (11.2) và cũng là lần tăng thứ 3 liên tiếp, giá xăng dầu đồng loạt tăng mạnh từ hơn 600 đồng đến gần 1.000 đồng/lít.

Cụ thể, sau khi tăng, giá bán lẻ tối đa với xăng E5RON92 tăng 962 đồng/lít lên mức 24.771 đồng/lít và xăng RON 95 tăng 976 đồng/lít lên là 25.322 đồng/lít. Giá bán đối với mặt hàng dầu diesel tăng 962 đồng/lít lên 20.265 đồng/lít; dầu hỏa tăng 958 đồng/lít lên 18.851 đồng/lít và dầu mazut tăng 666 đồng/kg lên 17.659 đồng/kg.

Như vậy, nếu giá xăng tăng mạnh vào ngày mai thì nhiều khả năng sẽ lại tạo mức giá cao kỷ lục mới. Cùng theo giá xăng thì muôn thứ cũng sẽ tăng theo cho phù hợp xu thế.

Chuyện giá xăng trong nước tăng là do giá thế giới tăng, do tình hình địa chính trị bất ổn, điều này thì ai cũng biết và thông cảm. Nhưng ngược lại, những người điều hành giá xăng dầu cũng nên thông cảm người dân đang phải trả khoản phí – thuế quá lớn cho từng lít xăng.

Hiện nay, mỗi một lít xăng bán cho người tiêu dùng đang phải chịu nhiều loại thuế phí. Cụ thể, thuế nhập khẩu, thuế tiêu thụ đặc biệt, thuế bảo vệ môi trường, thuế giá trị gia tăng. Ngoài ra, còn có một số khoản được đưa vào làm cơ sở để tính giá xăng dầu như: chi phí định mức, lợi nhuận định mức, Quỹ bình ổn giá,...

Trong đó, cơ cấu giá xăng được cộng 8 khoản, gồm: giá CIF tính thuế (giá xăng nhập + chi phí vận chuyển), thuế nhập khẩu (10%), thuế giá trị gia tăng (10%), thuế tiêu thụ đặc biệt (10% với xăng RON95 và 8% với xăng E5), thuế bảo vệ môi trường (3.800 đồng với E5, 4.000 đồng với RON 95).

Việc giảm thuế - phí, đặc biệt là thuế môi trường thì tự chúng ta đóng cửa mà làm thì có lẽ giá xăng cũng không tăng cao và gây khó khăn cho túi tiền của đại bộ phận dân lao động như hiện giờ.

Trên Tiền Phong, Phó vụ trưởng Chính sách Thuế (Bộ Tài chính) Trương Bá Tuấn cho biết, các hãng hàng không chịu ảnh hưởng nặng nề bởi dịch COVID-19, rất khó khăn, Chính phủ đề xuất Quốc hội giảm thuế bảo vệ môi trường với nhiên liệu bay để hỗ trợ và áp dụng từ năm trước, còn các ngành khác vẫn tiếp tục theo dõi.

Nhưng tiếp tục theo dõi đến khi nào thì chúng ta chưa biết, chỉ biết là mai giá xăng có thể lại tiếp tục tăng. Tất cả mọi người, từ sinh viên đến trường, công nhân đi làm, shipper đi làm cho đến những người đi ô tô lượn lờ đi xem bất động sản đều chịu mức thuế như nhau. Đến đây chúng ta cảm thấy có gì không đúng lắm khi tư duy theo kiểu tiêu thụ điện nước.

Cách tính tiền điện nước với người dân hiện theo tư duy dùng ít thì trả ít, dùng nhiều thì phải trả lũy tiến theo từng mức cao dần để khuyến khích người dân tiết kiệm điện. Tại TP.HCM, hộ dùng điện dưới 50 số chỉ phải trả khoảng 1.700 đồng/số, hộ dùng nước dưới định mức 4 mét khối mỗi người 1 tháng chỉ phải trả 6.700 đồng/khối. Đó chinh là chính sách ưu đãi cho nhu cầu tối giản của người tiêu dùng trong nền kinh tế thị trường theo định hướng XHCN.

Nhu cầu xăng dầu của con người trong thời đại công nghiệp cũng cần thiết như điện và nước. Nếu chúng ta đang duy trì chính sách thuế phí để kìm hãm bớt nhu cầu sử dụng xăng dầu thì nên chăng cũng áp dụng mô hình lũy tiến.

Chẳng hạn với những người chỉ dùng 15-20 lít xăng mỗi tháng như sinh viên đi học, công nhân đi làm thì làm ơn dẹp mấy loại thuế phí môi trường giúp họ. Còn với các đại gia một chân lên xe hơi, đi chơi golf mua đất dùng xe hơi có nhu cầu xăng dầu cao thì cứ việc đánh thuế phí môi trường hết cỡ cũng không ảnh hưởng nhiều đến đời sống của họ.

Nếu điện nước có mức giá riêng dành cho doanh nghiệp sản xuất thì giá xăng dầu cũng nên có mức giá hay mức thuế riêng cho doanh nghiệp.

Sẽ có người hỏi làm sao biết được mức tiêu thụ của từng người để giảm sạch thuế phí cho những lít xăng dầu dưới định mức. Giờ là thời đại 4.0 nên thẻ xăng dầu để thanh toán trực tuyến vô cùng tiện lợi và dễ dàng đo số xăng dầu mua mỗi lần.

Nếu như có chính sách ưu đãi chịu miễn mấy loại thuế phí môi trường trong 15-20 lít xăng đầu thì sinh viên, công nhân sẽ thi nhau xếp hàng làm thẻ ngay. Không cần ai kêu gọi thì công cuộc thúc đẩy toàn dân dùng thanh toán điện tử thay tiền mặt sẽ thành công rực rỡ.