Đường sắt cao tốc Bắc-Nam: Bộ KH-ĐT đưa phương án tiết kiệm 32 tỉ USD so với Bộ GTVT

Cũng theo nội dung báo cáo nói trên, chưa tính đến các yếu tố khác như sự hợp lý của hướng tuyến giảm chiều dài tuyến đường thì tổng mức đầu tư còn tiếp tục giảm. Với tốc độ khai thác 200 km/h, thời gian Hà Nội đi TP.HCM chỉ mất khoảng 8 giờ là khá hợp lý. Phương án này phù hợp với chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ làm giảm chi phí đầu tư, giảm chi phí vận tải của nền kinh tế, bảo đảm tính khả thi, hiệu quả…

Trước đó, Bộ GT-VT đã trình Thủ tướng phương án nâng cấp tuyến đường sắt Bắc - Nam hiện tại phục vụ chở khách địa phương và chở hàng hóa, đồng thời đầu tư mới tuyến đường sắt tốc độ cao đường đôi, khổ 1.435mm, tốc độ chạy tàu 320km/h, tổng vốn xây dựng lên tới 1,344 triệu tỉ đồng (khoảng 58,7 tỉ USD).

Bộ KH-ĐT cho rằng phương án này có bất cập là sau khi kết thúc giai đoạn 1, hoàn thành đầu tư đoạn Hà Nội - Vinh, Nha Trang - TP.HCM vào năm 2032, năng lực khai thác 2 tuyến này đạt 364.000 hành khách/ngày. Trong khi đó, dự báo số lượng hành khách trên 2 đoạn tuyến này vào năm 2035 chỉ đạt từ 55.000 - 58.000 hành khách/ngày, tức là chỉ gần 16% công suất đầu tư.

Thứ trưởng Bộ KH-ĐT Vũ Đại Thắng cho hay với dự án đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam, phương án tối ưu là nâng cấp tuyến đường sắt cũ để chở hàng hóa và đầu tư mới một tuyến đường sắt tốc độ cao để chuyên chở khách.

Bộ cũng cho rằng phương án đầu tư đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam có tốc độ tối đa 200km/h là phù hợp, giảm chi phí đầu tư xã hội. Việc đầu tư dự án đường sắt tốc độ 350km/h chỉ để chở khách mà không phục vụ vận tải hàng hóa là quá dư thừa và lãng phí.

Bộ KH-ĐT cũng nhấn mạnh rằng việc đầu tư đường sắt tốc độ cao Bắc Nam phải bảo đảm tính khả thi về mặt kỹ thuật, các doanh nghiệp Việt có thể tiếp cận thực hiện dự án, không để các công ty nước ngoài thâu tóm các hợp đồng có giá trị lớn thuộc dự án để tránh bị lệ thuộc.

Bộ này cũng khuyến cáo dự án cần tránh độc quyền công nghệ của đối tác nước ngoài, tạo khả năng hợp tác đa phương làm giảm chi phí công nghệ, tăng khả năng xã hội hóa đầu tư.

Trước đó, tại tờ trình Thủ tướng Chính phủ số 1281/TTr-BGTVT ngày 14.2.2019, Bộ GT-VT đã kiến nghị phương án lựa chọn thực hiện đầu tư dự án theo kịch bản 3 với các nội dung chính: dự án có mục tiêu để cụ thể hóa chiến lược và quy hoạch phát triển giao thông vận tải; quy mô dự án có tổng chiều dài khoảng 1.559 km, khổ đường 1.435m gồm 24 ga, 3 ga quy hoạch tiềm năng, 5 đề-pô, 42 cơ sở bảo trì hạ tầng.

Bên cạnh đó, tốc độ thiết kế 350 km/h, khai thác 320 km/h; tổng mức đầu tư 1,344 triệu tỉ đồng (tương đương 58,7 tỉ USD), vốn nhà nước chiếm 80%, vốn tư nhân chiếm 20%; thời gian thực hiện 2 giai đoạn: từ năm 2020 - 2032 thực hiện đầu tư đoạn Hà Nội - Vinh và Nha Trang - TP.HCM, từ 2032 - 2050 thực hiện đầu tư đoạn Vinh - Nha Trang.

Lam Thanh