‘Làm khó’ bác sĩ vì hút thuốc lá nhiều năm

Bệnh nhân là ông Huỳnh Văn T. (SN 1954, ngụ H.Bình Tân, tỉnh Vĩnh Long) nhập viện vào sáng 14.10. Đây là lần thứ 2 bệnh nhân này nhập viện. Lần nhập viện thứ nhất 3 tuần trước bệnh nhân trong tình trạng cấp cứu với triệu chứng đau ngực trái, mệt, khó thở phải ngồi, tràn dịch đa màng. Bệnh nhân hút thuốc lá nhiều năm, bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính.

Khi đó các bác sĩ chẩn đoán bệnh nhân bị hẹp hở nặng van động mạch chủ, hở nặng van 2 lá, hở trung bình van 3 lá, tăng áp lực động mạch phổi nặng, suy tim độ III, hẹp nặng 3 nhánh động mạch vành. Do tình trạng rất nặng chưa cho phép phẫu thuật nên bệnh nhân được điều trị nội khoa tích cực trước mổ. Khi tình trạng tim mạch ổn định sẽ xem xét chỉ định phẫu thuật.

Sau khi nhập viện lần 2, hội chẩn phẫu thuật bệnh nhân có chỉ định phẫu thuật cầu nối chủ - vành (3 cầu) kết hợp can thiệp trên 3 van tim (sửa van 2 lá, thay van động mạch chủ, sửa van 3 lá). Và phẫu thuật được tiến hành ngày 20.10 do BSCK2 Lâm Việt Triều - Trưởng Khoa Phẫu thuật tim, ThsBS Nguyễn Công Cữu (Khoa Phẫu thuật tim), BSCK1 Nguyễn Văn Vĩnh (Khoa Phẫu thuật - Gây mê hồi sức) cùng với sự hỗ trợ về chuyên môn từ Trung tâm Tim mạch của Bệnh viện Chợ Rẫy (TP.HCM). Phẫu thuật cầu nối chủ - vành (3 cầu) vào các động mạch vành quan trọng với vật liệu làm cầu nối là động mạch ngực trong 2 bên và tĩnh mạch hiển.

Sau đó các bác sĩ tiến hành đồng thời sửa van 2 lá bằng vòng van cứng, thay van động mạch chủ cơ học, sửa van 3 lá Devega. Điểm đặc biệt là để rút ngắn thời gian ngừng tim thì toàn bộ giai đoạn phẫu thuật cầu nối mạch vành được ê kíp thực hiện dưới sự hỗ trợ của máy tuần hoàn ngoài cơ thể và không ngừng tim. Chỉ ngừng tim ở giai đoạn can thiệp trên các van tim. Tổng thời gian phẫu thuật là 7 giờ.

Sau phẫu thuật bệnh nhân được theo dõi tại đơn vị hồi sức sau mổ tim. Diễn biến hồi sức sau mổ: ngày hậu phẫu thứ 2 ghi nhận có tình trạng tràn khí màng phổi trái, tràn khí trung thất và tràn khí dưới da nhiều do vỡ kén khí phổi trái (hậu quả của hút thuốc lá và bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính nhiều năm) và được đặt dẫn lưu màng phổi 2 bên, hút áp lực âm liên tục, tập thở, tập vật lý trị liệu tích cực. Chỗ vỡ bóng khí dần bít lại và rút dẫn lưu màng phổi sau 7 ngày.

Giai đoạn hồi sức đặc biệt quan trọng quyết định sự hồi phục của bệnh nhân sau 1 cuộc đại phẫu. Bác sĩ và điều dưỡng luôn theo dõi sát thông qua các phương tiện theo dõi hiện đại và các trang thiết bị chuyên sâu. Hiện tại bệnh nhân tỉnh, tiếp xúc tốt, sinh tồn ổn định, phổi thông khí rõ, vết mổ khô, không còn tràn khí dưới da, các chỉ số xét nghiệm ổn định. Dự kiến xuất viện trong vài ngày tới. Do hoàn cảnh gia đình khó khăn nên Khoa Phẫu thuật tim và Phòng Công tác xã hội Bệnh viện vận động các mạnh thường quân hỗ trợ một phần chi phí điều trị.

BSCK2 Lâm Việt Triều cho biết: “Thông thường chỉ mổ tim bắc cầu mạch vành, hoặc phẫu thuật van tim. Thế nhưng đối với trường hợp này bệnh nhân bị đồng thời cả 2 vấn đề, có thể nói ca phẫu thuật này rất phức tạp khi phải tiến hành phẩu thuật 3 van, vừa phải bắc 3 cầu mạch vành trong cùng một thời điểm. Vấn đề hồi sức sau mổ sẽ nặng nề hơn và khó khăn hơn những ca phẫu thuật khác”.

Đây là 1 trong những trường hợp phẫu thuật tim phức tạp được bệnh viện thực hiện thành công trong những năm gần đây với kỹ thuật tiệm cận các trung tâm phẫu thuật tim trong nước và thế giới (bởi việc thực hiện cùng lúc nhiều kỹ thuật phẫu thuật tim phức tạp và tiên lượng hồi sức khó khăn do bệnh nhân suy tim nặng, lớn tuổi và có bệnh phổi mãn tính đi kèm).

Phẫu thuật tim là 1 ngành chuyên khoa sâu, cần sự phối hợp của nhiều chuyên khoa. Bác sĩ nội tim mạch chuẩn bị bệnh nhân và điều trị nội khoa trước mổ, phẫu thuật viên có kinh nghiệm, bác sĩ gây mê chuyên khoa tim mạch, bác sĩ tuần hoàn ngoài cơ thể, và ê kíp hồi sức sau mổ tim hở. Tất cả từng giai đoạn đều rất quan trọng thực hiện bởi các bác sĩ, điều dưỡng được đào tạo chuyên sâu với đầy đủ trang thiết bị hiện đại.