Trong một báo cáo chính thức công bố ngày 3.5, Lầu Năm Góc báo động Trung Quốc sẽ tăng số căn cứ quân sự khắp thế giới, để bảo vệ khoản đầu tư trong dự án xây dựng cơ sở hạ tầng đầy tham vọng Một Vành Đai Một Con Đường (BRI) do Chủ tịch Tập Cận Bình khởi xướng.
Theo Guardian, Trung Quốc đã ngang nhiên lập những căn cứ quân sự trên các đảo nhân tạo mà Quân đội giải phóng nhân dân Trung Quốc (PLA) xây trái phép trên Biển Đông. Tờ báo Anh còn nêu ông Tập đang muốn mở rộng thế lực Trung Quốc ra khỏi vùng “sân sau” của nước này, tức vùng Đông Nam Á và Đông Á.
Các nước cần đề cao cảnh giác sự hiện diện quân sự lâu dài của PLA
Trong báo cáo hàng năm trình Quốc hội Mỹ về sự phát triển quân sự - an ninh Trung Quốc, Lầu Năm Góc lưu ý Trung Quốc có ý lập căn cứ quân sự ở Đông Nam Á, Trung Đông và phía tây Thái Bình Dương, đồng thời lưu ý nỗ lực này có thể bị kiềm chế, nếu các nước cảnh giác trước việc tiếp nhận sự hiện diện lâu dài của PLA tại nước mình.
Trung Quốc hiện chỉ có một căn cứ quân sự ở nước ngoài, tại Djibouti, nhưng Bắc Kinh đã lên kế hoạch lập thêm nhiều căn cứ quân sự ở khắp thế giới, vào lúc nước này muốn tự khẳng định là một siêu thế lực của toàn cầu.
Trong kế hoạch của Bắc Kinh còn có sự củng cố sự hiện diện của Trung Quốc ở những tổ chức quốc tế, tìm cách thâu tóm các công nghệ tiên tiến, lập sự hiện diện kinh tế mạnh mẽ trên toàn thế giới. Và gồm dàn sức mạnh quân sự Trung Quốc trên bộ, trên biển và trên vũ trụ, theo báo cáo của Bộ Quốc phòng Mỹ.
Báo cáo viết: “Lãnh đạo Trung Quốc đang dùng sức mạnh kinh tế, ngoại giao và quân sự để lập sự hiện diện cấp toàn cầu, mở rộng tầm ảnh hưởng quốc tế của Trung Quốc. Bắc Kinh đặc biệt nhận định Mỹ đang ngày càng có thái độ đối đầu, trong nỗ lực kiềm chế thế lực trỗi dậy của Trung Quốc”.
Báo cáo nhấn mạnh: “Những tiến bộ của Trung Quốc ở các dự án như BRI sẽ có thể dẫn đến các căn cứ quân sự ở nước ngoài, vì họ cần bảo vệ an ninh cho các dự án BRI. Trung Quốc sẽ tìm cách lập các căn cứ ở các nước có quan hệ hữu nghị lâu dài và có chung những quan tâm chiến lược tương đồng, ví dụ Pakistan”.
Năm ngoái, đã có tin Trung Quốc bàn chuyện xây một căn cứ quân sự ở Hành lang Wakhan ở phía tây bắc Afghanistan. Gần đây, báo Washington Post cũng xác định một căn cứ quân sự tiếp đón nhiều binh lính Trung Quốc ở phía đông Tajikistan, gần “ngã ba chiến lược” gồm Hành lang Wakhan, Trung Quốc và Pakistan.
Báo cáo được công bố, cùng với việc Lầu Năm Góc cảnh báo Trung Quốc đẩy cao hoạt động ở Bắc cực, điều có thể mở đường cho sự hiện diện quân sự mạnh mẽ ở khu vực này, gồm triển khai tàu ngầm như một thế lực ngăn chặn đòn tấn công hạt nhân. Nhận định này cũng có trong báo cáo hàng năm của Bộ Quốc phòng Mỹ về sức mạnh của PLA.
Bắc Kinh sẽ “ đốt quân” nếu tấn công Đài Loan
Theo Reuters, đa phần học thuyết quân sự Trung Quốc nhắm vào Đài Loan. Bắc Kinh luôn xem Đài Loan là một tỉnh hải ngoại cần sáp nhập về Hoa lục, nếu cần thiết thì sử dụng vũ lực.
Trong một phát biểu ngày 2.1.2019, ông Tập nói Trung Quốc có quyền dùng vũ lực để kiểm soát Đài Loan, nhưng Bắc Kinh sẽ cố gắng dùng một giải pháp hòa bình để đạt đến mục tiêu “thống nhất cả nước”.
Báo cáo của Lầu Năm Góc đã vạch ra nhiều kịch bản tiềm năng mà Trung Quốc có thể áp dụng, nếu Bắc Kinh quyết dùng sức mạnh quân sự để đánh Đài Loan, gồm một chiến dịch toàn diện “được thiết kể để buộc Đài Loan phải đồng ý đầu hàng để thống nhất, hoặc đối thoại để thống nhất”.
Nhưng các nhà phân tích Mỹ xem ra không nghĩ đến triển vọng Trung Quốc tung quân đổ bộ để chiếm Đài Loan. Họ nói cách này có thể vắt kiệt nguồn quân binh PLA và quốc tế sẽ can thiệp. Họ cũng đề cập khả năng PLS tiến hành tấn công tên lửa hạn chế.
Báo cáo viết: “Trung Quốc có thể tấn công tên lửa và không kích chính xác vào hệ thống phòng không, các căn cứ không quân, trạm radar, tên lửa, tài sản không gian, và các cơ sở liên lạc nhằm làm suy yếu khả năng phòng vệ của Đài Loan, cô lập lãnh đạo Đài Loan hoặc bẻ quặt ý chí của dân Đài Loan”.
Vài năm gần đây, Trung Quốc đã liên tục tung máy bay quân sự và tàu chiến vào các cuộc tập trận quanh Đài Loan, đồng thời cô lập Đài Loan, lôi kéo một số nước cắt quan hệ với Đài Loan. Trung Quốc cũng phản đối việc tàu chiến Mỹ đi qua Eo biển Đài Loan, một hoạt động đã được Mỹ tiến hành 92 chuyến kể từ năm 2007.
Khả năng quân sự của Đài Loan rất bé so với sức mạnh quân sự Trung Quốc, và Lầu Năm Góc ghi nhận một cách biệt càng lớn qua từng năm. Báo cáo viết: “Đài Loan đã tuyên bố rằng họ đang làm việc để phát triển các khái niệm và khả năng mới cho chiến tranh không đối xứng”.
Mỹ Trinh (theo Guardian, Reuters)