Nga không tham gia ‘ngoại giao Twitter’ do ông Trump phát động

Khuya 12.4, khi được hỏi về một dòng trạng thái của ông Trump trên mạng xã hội này, người phát ngôn Dmitry Peskov của Tổng thống Nga Vladimir Putin nói với các nhà báo: “Chúng tôi không tham gia ngoại giao Twitter. Chúng tôi ủng hộ những giải pháp nghiêm túc. Chúng tôi tiếp tục tin tưởng điều quan trọng là không thực hiện các bước có thể ảnh hưởng đến tình hình đã sẵn mong manh”.

Sau khi trôi qua “thời hạn chót” trong 48 giờ Mỹ đánh Syria với cớ quân đội nước này dùng vũ khí hóa học (VKHH) giết dân thường ở khu ngoại ô Đông Ghouta của thủ đô Damascus ngày 7.4, ông Trump đã viết Twitter trực tiếp cảnh cáo:“Nga đã thề bắn hạ bất kỳ tên lửa nào bắn vào Syria. Nga hãy sẵn sàng, vì chúng sẽ đến, đẹp, mới và thông minh. Các ông chớ nên đánh bạn với một tên súc vật dùng khí gas giết dân và thích thú làm chuyện ấy”, ám chỉ Nga thân cận Tổng thống Assad.

Sau đó, ông Trump còn viết Twitter nhấn mạnh quan hệ Mỹ - Nga đang tệ hại hơn bao giờ hết: “Nga cần chúng ta giúp kinh tế nước họ, điều rất dễ làm, và chúng ta cần các nước hợp tác với nhau” và ông hỏi liệu “Moscow có sẵn sàng chấm dứt chạy đua vũ trang?”.

Nhưng Nga và Syria đều phủ nhận cáo buộc tấn công hóa học. Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Nga Maria Zakharova phản pháo qua facebook của Bộ: "Tên lửa thông minh của Mỹ nên dành cho bọn khủng bố, chứ không phải một chính phủ hợp pháp đã chiến đấu chống chủ nghĩa khủng bố quốc tế trên chính lãnh thổ của mình trong nhiều năm liền".

Bà Zakharova kêu gọi Mỹ nên tiêu hủy kho VKHH, để chọc ông Trump đã tuyên bố muốn kết thúc một cuộc chạy đua vũ trang toàn cầu: “Hay quá! Có một đề nghị khởi đầu tiêu hủy VKHH. Người Mỹ đó”.

Chính phủ Syria đã mời đoàn thanh sát của Tổ chức Cấm VKHH (OPCWQ) đến Syria nhưng có thể họ chỉ đến hiện trường vụ tấn công hôm 14.4.

Đại sứ Nga tại LHQ Vassily Nebenzia cảnh báo "không thể loại trừ chiến tranh giữa Nga và Mỹ, vì đáng tiếc là chúng tôi đã thấy những thông điệp rất hung hăng từ Washington. Nguy cơ leo thang rất cao vì chúng tôi có quân binh ở Syria, vì thế tình tình rất nguy hiểm”. Ông kêu gọi Washington và các đồng minh kiềm chế tiến hành các hành động quân sự chống lại Syria: “Ưu tiên hàng đầu hiện nay là tránh nguy cơ chiến tranh. Chúng tôi hyvọng mọi thứ sẽ không tới mức không thể quay đầu trở lại".

Cùng ngày 12.4, ông Peskov nói Điện Kremlin theo dõi kỹ những tuyên bố của Mỹ về Syria. Ông khẳng định quân đội Nga - Mỹ vẫn duy trì kênh liên lạc tránh xung đột, để tránh nguy cơ đánh nhau gây thương vong.

Người phát ngôn của Lầu Năm Góc nói đường dây nóng đặt tại căn cứ Al Udeid (Qatar) vẫn được duy trì và sử dụng mỗi ngày.

Khuya 12.4 (giờ Mỹ) ông Trump đã họp với các cố vấn an ninh. Theo báo New York Times, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ James Mattis nói Mỹ vẫn đang thu thập tin tình báo ai là thủ phạmvụ tấn công hóa học ngày 7.4. Ông đề nghị có thêm thời gian thu thập chứng cứ khẳng định chế độ Tổng thống Bashar Al-Assad chịu trách nhiệm vụ tấn công này.

Ông Mattis nói điều đáng lo nhất là một phản ứng quân sự, vì Nga đã cảnh cáo sẽ trả đũa. Trong một cuộc giải trình với Ủy ban quân vụ Hạ viện, Bộ trưởng Mattis cũng bày tỏ sự lo ngại: “Ở cấp độ chiến lược, chúng ta phải cố gắng không để tình hình leo thang đến mức vuột khỏi tầm kiểm soát”.

Ông Mattis từng tin việc sử dụng VKHH làkhông thể tha thứ được” và cần phải có sự phản ứng mạnh mẽ. Khi được hỏi về tính pháp lý của một cuộc tấn công trừng phạt, ông đề cập lính Mỹ ở Syria có thể bị thương vong: “Chúng ta không nên chờ xảy ra một vụ tấn công hóa học, khi VKHH được dùng ngay tại địa bàn mà quân chúng ta đang hoạt động”.

Xem ra chính phủ Mỹ quyết tâm thực hiện lời dọa đánh Syria. Sau cuộc họp ở Nhà Trắng, ông Trump gọi điện thoại cho Thủ tướng Anh Theresa May, và hai nhà lãnh đạo đồng ý “điều cần thiết là việc sử dụng VKHH không thể không vấp phải sự thách đố”.

Tổng thống Pháp Emmanuel Macron nói chính phủ ông có “chứng cứ” Syria chịu trách nhiệm vụ tấn công làm chết 50 người và hàng trăm người khác bị ảnh hưởng.

Các kênh tin tức NBC và CNN dẫn lời các quan chức Mỹ nói: mẫu máu và mẫu nước tiểu của các nạn nhân cho thấy có dấu vết chlorine và chất độc thần kinh, trong khi tình báo Mỹ nói có bằng chứng Syria là thủ phạm và đã trình Tổng thống Mỹ.

Nhà nghiên cứu Nicholas Heras ở Trung tâm Vì một nền an ninh Mỹ mới, nói xem ra Mỹ và đồng minh chuẩn bị một trận đánh lớn đối với quyền lực Assad, nhưng cần phải chỉ định rõ nhiệm vụ cho từng lực lượng: “Ai sẽ chịu trách nhiệm dội bom các mục tiêu? Nếu họ quyết đánh ồ ạt, họ sẽ phải khắc chế được hệ thống phòng không để máy bay có thể thả bom chính xác. Càng có nhiều máy bay ở chiến trường thì sẽ càng rõ đó là một chiến dịch dài ngày hay không”.

Ông Heras cũng nói phương án này nhằm gây sức ép lên Tổng thống Nga, để ông Putin thôi ủng hộ chế độ Assad: “Mỹ và đồng minh đang tạo thời gian để Nga đi đến kết luận rằng Mỹ - Anh - Pháp nghiêm túc”.