Ồ ạt đầu tư điện mặt trời mái nhà để hưởng ưu đãi về giá, EVN cảnh báo

Ồ ạt làm điện mặt trời mái nhà

Điện mặt trời mái nhà là nguồn điện sạch, tái tạo có tính chất phân tán, quy mô nhỏ, được tiêu thụ tại chỗ, giảm tổn thất của quá trình truyền tải, phân phối, tận dụng hạ tầng lưới điện hiện có của ngành điện, có thời gian phát chủ yếu vào ban ngày, trong giờ cao điểm của hệ thống điện giúp giảm đỉnh phụ tải, tận dụng được diện tích mặt bằng mái nhà tại các khu dân cư, doanh nghiệp vốn đã có sẵn cơ sở hạ tầng lưới điện đầy đủ, thuận tiện trong việc đấu nối, ít tác động đến quy hoạch và kế hoạch sử dụng đất...

Thời gian qua, cơ quan quản lý đã khuyến khích các hộ gia đình, doanh nghiệp tham gia đầu tư để cấp điện tự dùng và phần dư bán lại cho Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN). Đây chính là cơ sở để các dự án điện mặt trời mái nhà được hưởng ưu đãi về giá, cụ thể là 8,38 UScent/kWh (tương đương với 1.943 đồng/kWh), cao hơn hẳn so với điện mặt trời mặt đất (7,09 UScent/kWh) và điện mặt trời nổi (7,69 UScent/kWh).

Theo số liệu của EVN, đến hết tháng 7 đã có 19.810 dự án điện mặt trời mái nhà được lắp đặt với tổng công suất gần 542 MW. Riêng trong 7 tháng đầu năm, số dự án lắp đặt đã chiếm hơn một nửa công suất của các dự án điện mặt trời mái nhà từ trước đến nay. Ngoài ra, còn 4.850 dự án điện mặt trời mái nhà (công suất 2.860 MW) đăng ký thực hiện trong năm 2020. Trong số này, EVN cho biết không thoả thuận đấu nối với gần 760 hệ thống (công suất 640 MW) do vượt khả năng giải toả lưới điện.

Để được hưởng ưu đãi về giá, thời gian qua đã xảy ra tình trạng ồ ạt đầu tư dự án điện mặt trời mái nhà, thậm chí EVN còn phải cảnh báo về nguy cơ vượt khả năng giải tỏa công suất lưới điện ở các khu vực có nhiều dự án điện mặt trời nhỏ đầu tư ồ ạt. Đa số các đơn vị đều nhập nhằng điện mặt trời mặt đất với mái nhà để hưởng giá cao.

Quy định rõ về trường hợp được hưởng ưu đãi

Trước thực trạng trên, Bộ Công Thương vừa có công văn hướng dẫn đầu tư điện mặt trời mái nhà, trong đó quy định cụ thể trường hợp được hưởng mức giá mua ưu đãi.

Bộ Công Thương dẫn chiếu các quy định hiện hành và khẳng định điện mặt trời mái nhà phải được lắp đặt trên mái nhà của các công trình xây dựng có công năng độc lập. Vì thế, các công trình chăn nuôi, trồng trọt, lâm nghiệp, thủy sản và các công trình nông nghiệp khác muốn tham gia đầu tư vào điện mặt trời mái nhà phải có mái. Trong đó, mái nhà phù hợp với công năng, loại hình trang trại.

Hệ thống mặt trời có công suất không quá 1 MW nhưng không lắp trên mái nhà của công trình xây dựng có công năng độc lập, hệ thống điện mặt trời của trang trại với công suất trên 1 MW hoặc trên 1,25 MWp và hệ thống điện mặt trời đấu nối vào cấp điện áp trên 35 kV sẽ không được áp dụng giá bán điện với hệ thống điện mặt trời theo quy định tại Quyết định 13, tức giá mua điện 1.943 đồng/kWh.

EVN phải đảm bảo các hệ thống điện mặt trời mái nhà được đấu nối phù hợp với quy định, không gây quá tải lên hệ thống lưới điện hạ áp, trung áp và cao áp hiện hữu (đặc biệt là hệ thống lưới điện 110 kV).

"Còn với kiến nghị ưu đãi cho trường hợp lắp đặt điện mặt trời trên mái nhà có công suất lớn hơn 1 MW; đầm tôm, trang trại trồng trọt... có nhu cầu sử dụng chính tấm quang điện làm mái, Bộ Công Thương sẽ nghiên cứu đề xuất và báo cáo Thủ tướng Chính phủ cơ chế phù hợp với tình hình thực tiễn để áp dụng sau năm 2020", đại diện Bộ Công Thương nhấn mạnh.

Các vướng mắc liên quan đến điều kiện kinh doanh, quản lý thuế, hóa đơn với dự án đầu tư điện mặt trời mái nhà, Bộ Công Thương đề nghị EVN xin ý kiến và hướng dẫn từ Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Tài chính.

Tuyết Nhung