Petrovietnam thành công từ 'quản trị biến động'

Vượt thách thức, đạt những kết quả ấn tượng

Một doanh nghiệp muốn phát triển, trường tồn, sau khi sinh ra, trưởng thành phải liên tục cải tiến, đổi mới; tái cấu trúc theo chu kỳ, thậm chí tái tạo và tái lập. Petrovietnam cũng vậy, ra đời từ Đoàn thăm dò dầu lửa số 36 ngày 27.11.1961, đến nay đã gần 63 năm, trong thời gian ấy, Petrovietnam đã phát triển và trưởng thành, có đóng góp to lớn vào công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

Nhìn lại giai đoạn những năm 2016-2019, có thể nói Petrovietnam ở dưới đáy của một cuộc khủng hoảng chưa từng có trong lịch sử, khủng hoảng từ khó khăn nội tại, khủng hoảng niềm tin, từ thị trường, sản lượng khai thác suy giảm… Cùng với đó, nhiều dự án, đặc biệt là những dự án điện lâm vào bế tắc, nhiều đơn vị liên tục khó khăn, thua lỗ, tưởng chừng không có lối thoát. Năm 2017, Petrovietnam đã từng báo cáo Thủ tướng Chính phủ bức tranh tài chính, trong đó dự báo đến năm 2019 sẽ bị mất cân đối dòng tiền, lâm vào tình trạng vô cùng khó khăn.

Để vượt qua khó khăn, khủng hoảng đó, đồng thời chống chịu với thách thức mới, biến “nguy” thành “cơ”, từ năm 2020 đến nay nhiều giải pháp đã được Petrovietnam triển khai đồng bộ, quyết liệt, xuyên suốt. Trong đó, nổi bật là vai trò của “Quản trị biến động” đã mang lại hiệu quả rất lớn, đóng góp quan trọng, giúp Petrovietnam vượt khó ngoạn mục, đạt những kết quả vô cùng ấn tượng.

Điểm lại các năm 2020, 2021, 2022 và nhìn lại năm 2023 vừa qua có thể thấy rõ điều này.

Năm 2020, thiên tai, dịch bệnh, thảm họa, xung đột bao trùm nhiều nơi, là một năm không thể nào quên trong lịch sử nhân loại. Đại dịch COVID-19 đã làm đảo lộn cuộc sống và khiến nền kinh tế toàn cầu chao đảo. Đối với Petrovietnam, có thể khẳng định năm 2020 là năm khó khăn nhất trong lịch sử hình thành và phát triển, đối mặt với một cuộc “khủng hoảng kép” của dịch bệnh và suy giảm giá dầu chưa từng có trong lịch sử giao dịch dầu khí (thời điểm ngày 20.4.2020, lần đầu tiên trong lịch sử dầu khí thế giới, giá dầu WTI âm 37,6 USD/thùng). Trước tình hình đó, Petrovietnam đã khẩn trương ban hành và tổ chức thực hiện có hiệu quả Gói giải pháp ứng phó tác động kép “đại dịch COVID-19 và giá dầu giảm sâu”, đồng thời đưa ra phương thức quản trị mới là “Quản trị biến động” với phương châm hành động của năm là “Quản trị biến động, Tối ưu giá trị, Đẩy mạnh tiêu thụ, Nỗ lực vượt khó, Nắm bắt cơ hội, An toàn về đích”. Với kinh nghiệm đã tích lũy, bản lĩnh vững vàng, phương châm hành động đúng đắn tập trung vào 5 nhóm giải pháp tổng thể về quản trị, tài chính, đầu tư, thị trường và cơ chế chính sách; đồng thời nhận diện những cơ hội, tối đa lợi thế cùng với nâng cao, sử dụng hiệu quả các nguồn lực, thế mạnh, Petrovietnam đã vượt qua tác động kép, ổn định và phát triển. Năm 2020, Petrovietnam là một trong số ít công ty dầu khí trên thế giới vượt qua khủng hoảng và đạt lợi nhuận dương với gần 20 nghìn tỉ đồng.

Đến năm 2021, tình hình đại dịch COVID-19 lan rộng, ảnh hưởng nặng nề đến mọi mặt đời sống kinh tế - xã hội trên toàn cầu và ở nước ta, tác động rất mạnh đến hoạt động sản xuất kinh doanh của các doanh nghiệp, và Petrovietnam không nằm ngoài những tác động đó, đặc biệt việc tiêu thụ các sản phẩm chủ lực như: xăng dầu, khí tự nhiên, khí hóa lỏng, điện, đạm… đều rất khó khăn. Từ bài học kinh nghiệm, kế thừa kết quả ứng phó hiệu quả với “tác động kép” trong năm 2020; với phương châm hành động của năm 2021 là “Quản trị biến động, Tối đa giá trị, Mở rộng thị trường, Tận dụng cơ hội, Liên kết đầu tư, Phục hồi tăng trưởng”, Petrovietnam tiếp tục vững vàng vượt qua sóng gió, hoàn thành toàn diện các mặt hoạt động sản xuất kinh doanh, đạt mục tiêu phục hồi và tăng trưởng so với trước đại dịch.

Năm 2022 tiếp tục là một năm đầy khó khăn của kinh tế toàn cầu với nhiều biến động, thách thức chưa từng có tiền lệ do chịu sự khủng hoảng đa tầng từ xung đột địa chính trị tại một số khu vực, đến hậu quả của dịch COVID-19 và biến đổi khí hậu; đầu tư, thương mại toàn cầu giảm sút; đứt gãy chuỗi cung ứng, dấu hiệu suy thoái kinh tế toàn cầu ngày càng rõ nét. Để vượt qua khó khăn, tận dụng cơ hội thị trường, Petrovietnam đề ra phương châm hành động “Quản trị biến động, Đón đầu xu hướng, Kết nối nguồn lực, Phát huy công nghệ, Thúc đẩy đầu tư, Phát triển bền vững” làm mục tiêu phấn đấu hoàn thành cao nhất các nhiệm vụ/chỉ tiêu được giao. Kết quả, năm 2022 Petrovietnam thiết lập rất nhiều kỷ lục tăng trưởng mới từ trước đến nay.

Năm 2023 vừa qua tiếp tục được đánh giá là một năm có nhiều khó khăn hơn dự kiến đối với nền kinh tế Việt Nam nói chung và với ngành dầu khí nói riêng, các điều kiện sản xuất kinh doanh suy giảm mạnh so với cả trong giai đoạn đại dịch COVID-19. Bên cạnh những khó khăn chung giống như cộng đồng doanh nghiệp cả nước, Petrovietnam còn phải chịu tác động bất lợi bởi 3 yếu tố gắn với đặc thù hoạt động của tập đoàn, là: Căng thẳng địa chính trị đều xảy ra tại các trung tâm năng lượng thế giới, và Biển Đông diễn biến phức tạp; tốc độ dịch chuyển năng lượng nhanh, biến động lớn về cung - cầu và giá các sản phẩm năng lượng suy giảm mạnh so với năm 2022 (giá dầu thô giảm 17 - 38%, giá phân bón giảm 25 - 30%; biên lợi nhuận lọc hóa dầu giảm 24 - 26% so với năm 2022); huy động khí tự nhiên, điện thấp hơn so với năng lực sản xuất của tập đoàn.

Bám sát phương châm hành động là “Quản trị biến động, Mở rộng quy mô, Tăng tốc chuyển đổi số, Dịch chuyển mô hình, Nâng cao năng suất, Tái tạo kinh doanh”, tập đoàn và các đơn vị thành viên triển khai công việc và nhiệm vụ trong năm 2023 một cách đồng bộ, xuyên suốt, hiệu quả và chất lượng, đạt được những kết quả ấn tượng, với 9 dấu ấn nổi bật:

1. Được sự quan tâm, chỉ đạo của Đảng, Nhà nước, trực tiếp là Thủ tướng Chính phủ đã hoàn thiện thể chế, chính sách liên quan đến hoạt động sản xuất kinh doanh của tập đoàn, tạo tiền đề cho chiến lược phát triển ổn định, bền vững:

- Đề án điều chỉnh và thay thế Nghị quyết số 41-NQ/TW ngày 23.7.2015 về Chiến lược phát triển ngành dầu khí Việt Nam đến năm 2025, tầm nhìn 2035 đã hoàn thành.

- Luật Dầu khí năm 2022 có hiệu lực thi hành từ ngày 1.7.2023 và Nghị định số 45/2023/NĐ-CP ban hành ngày 1.7.2023 quy định chi tiết một số điều của Luật Dầu khí là khung pháp lý hoàn chỉnh, đồng bộ để thúc đẩy và phát triển hoạt động dầu khí.

- Đề án cơ cấu lại PVN giai đoạn đến hết năm 2025, kế hoạch sản xuất kinh doanh đến năm 2025 đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt.

- Nghị định thư sửa đổi Hiệp định Liên chính phủ hoạt động của Vietsovpetro (VSP) và Russvietpetro (RVP) đã được 2 chính phủ Việt Nam - Nga phê duyệt.

2. Đổi mới công tác quản trị:
- Hoạch định kế hoạch quản trị với mục tiêu cao, áp lực lớn để thu hút tập trung nguồn lực cùng 6 nhóm giải pháp triển khai tạo động lực tăng trưởng.

- Tối ưu quản trị, ứng dụng công nghệ để nâng cao công suất, hiệu quả sản xuất kinh doanh. Hầu hết các chỉ tiêu sản xuất chủ yếu đều hoàn thành vượt mức kế hoạch năm 2023 Chính phủ giao từ 2 - 33%; có 6 chỉ tiêu sản xuất tăng trưởng cao so với năm 2022 (điện tăng 31%; sản xuất xăng dầu tăng 7,3%; kinh doanh xăng dầu tăng 11,2%; đạm hạt đục tăng 2,8%; NPK Cà Mau tăng 24,1%; polypropylen tăng 12,2%). Tối đa hiệu quả và tối ưu chi phí, tiết kiệm toàn tập đoàn năm 2023 đạt 3.072 tỉ đồng, vượt 37% so với kế hoạch.

3. Vượt qua thách thức, tận dụng cơ hội lập nhiều kỷ lục trong hoạt động sản xuất, kinh doanh.

- Lập kỷ lục mới về tổng doanh thu toàn PVN sau 62 năm truyền thống ngành dầu khí, đạt 943 nghìn tỉ đồng, cao hơn 11,8 nghìn tỉ đồng so với kỷ lục năm 2022 đã thiết lập.

- Kỷ lục về sản xuất xăng dầu, đạm hạt đục.

- Kỷ lục về kinh doanh: PVOIl với 5,21 triệu mét khối kinh doanh xăng dầu; PVGas với gần 2,5 triệu tấn kinh doanh LPG.

4. Góp phần quan trọng ổn định kinh tế - xã hội của đất nước.

- Tổng doanh thu toàn tập đoàn tương đương 9,2% GDP cả nước; tổng nộp ngân sách nhà nước toàn tập đoàn chiếm tỷ trọng 9% tổng thu ngân sách nhà nước năm 2023.

- Trong mọi tình huống PVN luôn giữ vai trò quan trọng trong đảm bảo an ninh năng lượng; cân đối vĩ mô và tham gia bình ổn thị trường; cung cấp nhiên liệu cho an ninh - quốc phòng: đáp ứng trên 75% nhu cầu xăng dầu cả nước, đáp ứng trên 73% nhu cầu phân bón cả nước, trên 75% thị phần LPG cả nước và 20% thị phần nội địa trong kinh doanh xăng dầu.

- Toàn tập đoàn dành 750 tỉ đồng thực hiện an sinh xã hội trên mọi miền Tổ quốc.

5. Mở rộng quy mô, nâng cao công suất, hiệu suất các nhà máy tạo vị thế vững chắc cho chuyển dịch mô hình kinh doanh.

- Mở rộng quy mô trong nước, đẩy mạnh hoạt động quốc tế, tạo động lực mới, góp phần quan trọng hình thành hệ thống cơ sở, nền tảng mở rộng quy mô, gia tăng giá trị và tầm ảnh hưởng Petrovietnam trên thị trường thế giới; đặc biệt chủ động nắm bắt cơ hội trong xu hướng chuyển dịch năng lượng để phát triển các sản phẩm mới từng bước chuyển dịch mô hình kinh doanh.

- Hoạt động tại các nhà máy liên tục, an toàn, ổn định, tối ưu công suất, hiệu suất: các nhà máy lọc dầu công suất trung bình 105 - 112%; các nhà máy đạm công suất 114 - 115%; các nhà máy điện của tập đoàn luôn sẵn sàng cung cấp với độ khả dụng cao.

6. Công tác quản trị đầu tư tiếp tục chuyển biến, đạt kết quả tích cực.

- Giá trị thực hiện đầu tư tăng 24% so với năm 2022. Tập đoàn hoàn thành và đẩy nhanh tiến độ nhiều dự án trọng điểm: Dự án Thái Bình 2 được hồi sinh đưa vào hoạt động; vận hành kho cảng LNG 1 Thị Vải triệu tấn/năm; ký kết các hợp đồng EPC dự án phát triển mỏ thuộc chuỗi dự án khí-điện lô B sau quá trình chuẩn bị nhiều năm; hoàn thành đưa vào khai thác sớm 4 mỏ/công trình dầu khí.

- Ghi nhận dấu mốc quan trọng có 2 phát hiện dầu khí mới trong một năm kể từ năm 2018 đến nay.

7. Công tác chuyển đổi số góp phần nâng cao giá trị, từng bước hình thành nền tảng số đồng bộ.

- PVN đã hoàn thành số hóa toàn bộ các văn bản và thường xuyên cập nhật trên các ứng dụng AI và tích hợp hệ thống quản trị nguồn lực doanh nghiệp (ERP).

- Xây dựng cơ sở dữ liệu datawarehouse và kết nối các hệ thống ứng dụng trên nền tảng công nghệ thông tin; xây dựng các nhà máy thông minh; nâng cao trải nghiệm khách hàng; gia tăng sức cạnh tranh và đạt được những lợi ích thiết thực.

8. Đổi mới sáng tạo, bổ sung các động lực tăng trưởng mới

- Phát triển chuỗi liên kết giá trị trong hệ sinh thái Petrovietnam góp phần tích cực cho các đơn vị thành viên cùng nhau nghiên cứu các giải pháp nhằm tối đa nguồn lực, đổi mới sáng tạo để phát triển các sản phẩm mới. Trong đó nổi bật: BSR đã nghiên cứu, sản xuất và xuất bán thành công 3 sản phẩm mới BOPP, RFCC Naphtha, MixC₄ và tối đa chỉ số RON để tăng sản lượng xăng Mogas 95; PVChem phát triển các sản phẩm hóa chất, hóa dầu có giá trị cao, thân thiện với môi trường như sản xuất PP Filler Masterbatch/Compound từ bột PP. Tổng số 17 sáng kiến cấp tập đoàn, 471 sáng kiến cấp cơ sở áp dụng vào thực tế hoạt động sản xuất kinh doanh đã mang lại trị giá hơn 1.246 tỉ đồng.

- Tập trung đánh giá, nghiên cứu xu hướng chuyển dịch sang năng lượng xanh. Trong đó hướng tới điện gió ngoài khơi để phát triển lĩnh vực công nghiệp năng lượng của Petrovietnam. PTSC đã cụ thể hóa chủ trương phát triển lĩnh vực năng lượng tái tạo, hợp tác với Công ty Sembcorp Utilities Ltd (SCU) đầu tư xuất khẩu điện sang Singapore từ nguồn năng lượng tái tạo ngoài khơi tại Việt Nam; tích cực mở rộng cơ hội hợp tác, xây dựng chuỗi cung ứng trong lĩnh vực điện gió ngoài khơi nói riêng và năng lượng tái tạo ngoài khơi nói chung tại Đài Loan, tiến tới mở rộng ra các nước trong khu vực.

9. Tái tạo văn hóa Petrovietnam, nâng cao giá trị thương hiệu.

- Hệ giá trị cốt lõi của văn hóa dầu khí "Khát vọng - Trí tuệ - Chuyên nghiệp - Nghĩa tình" được thấm sâu trong đời sống doanh nghiệp.

- Giá trị thương hiệu Petrovietnam năm 2023 đạt gần 1,4 tỉ USD (tăng gấp 3 lần so với năm 2019) với chỉ số sức mạnh thương hiệu ở mức AA-. Năm thứ 4 liên tiếp PVN góp mặt trong Top 10 thương hiệu giá trị nhất Việt Nam. Năm thứ 15 liên tiếp Petrovietnam góp mặt trong Top 3 doanh nghiệp lớn nhất Việt Nam.

- Năm thứ 5 liên tiếp Petrovietnam được tổ chức xếp hạng tín nhiệm hàng đầu thế giới Fitch Ratings đánh xếp hạng tín nhiệm độc lập ở mức BB+, phản ánh chính xác về tình hình kinh doanh và tài chính vững mạnh của Petrovietnam với mức độ liên kết cao trong các lĩnh vực hoạt động của tập đoàn.

“Quản trị biến động” trở thành văn hóa phát huy hiệu quả trong quản trị doanh nghiệp của Petrovietnam

Có thể nói, tập đoàn đã nhạy bén, sớm nhận diện về đặc điểm của thế giới với biến động, bất định, phức tạp và khó dự đoán, diễn biến rất nhanh. Trong khi đó, đặc thù hoạt động của Petrovietnam với quy mô rất lớn nên chịu tác động rất lớn từ thị trường, kinh tế vĩ mô, nếu không quản trị tốt biến động thì không cách nào có thể đạt được thắng lợi một cách toàn diện vì “được chỗ này/lĩnh vực này nhưng cũng rất dễ bị mất ở chỗ khác; được lúc này nhưng có thể cũng sẽ mất hết thành quả rất nhanh khi gặp thị trường đảo chiểu, biến động xấu”.

Thực tế từ tác động của đại dịch COVID-19, đến những biến động địa chính trị, kinh tế, thị trường chưa từng có, sự xuất hiện của các xu hướng mới… biến động nhanh, khó lường đã cho thấy bao trùm 4 năm qua là một thế giới đầy rủi ro, bất định. Như đã phân tích, có được thành công ấy, thì “Quản trị biến động” đóng vai trò quyết định. Đây là một phương thức mới trong quản trị, quản lý, đóng vai trò trọng yếu và đã trở thành văn hóa trong quản trị doanh nghiệp của Petrovietnam, quyết định toàn diện đến kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh. Đó là động lực, đồng thời là bài học kinh nghiệm, phương thức quan trọng để Petrovietnam phát triển ổn định, bền vững và vươn xa.

Trong những năm qua, công tác quản trị của Petrovietnam có nhiều đổi mới, chuyển biến tích cực, nâng cao hiệu quả, tiếp cận theo hướng hiện đại, nhiều cấp, nhiều lĩnh vực mang tính tích hợp cao với mục tiêu đảm bảo hệ thống vận hành doanh nghiệp một cách đồng bộ, toàn diện từ khâu hoạch định chiến lược, mô hình tổ chức, hệ thống tài chính đến quản trị nhân sự, nguồn lực, tổ chức sản xuất và phát triển thị trường, hướng tới phát triển bền vững.

Việc chủ động “Quản trị biến động” đã giúp tập đoàn dự báo, đề ra giải pháp cho các tình huống, luôn giữ sự bình tĩnh để ứng phó, thích nghi, xây dựng những kịch bản, tình huống xấu nhất có thể gặp phải. Qua đó, tập đoàn đứng vững, ứng phó kịp thời, hiệu quả, hạn chế thấp nhất những thiệt hại từ biến động tiêu cực của tình hình vĩ mô, thị trường; đồng thời tận dụng được các cơ hội mới xuất hiện để đạt được hiệu quả sản xuất kinh doanh cao nhất.

“Quản trị biến động” còn giúp Petrovietnam khẳng định và làm tốt hơn nữa vai trò quan trọng trong ổn định kinh tế vĩ mô, đảm bảo an ninh năng lượng của đất nước trước những biến động của thị trường năng lượng. Trong đó, Petrovietnam đã vượt qua khủng hoảng giá dầu, ngành dầu khí toàn cầu đối mặt với việc quá tải các hệ thống tồn chứa, giá dầu xuống mức âm (năm 2020); khủng hoảng đại dịch COVID-19 lan rộng và giá dầu giảm sâu (năm 2021); góp phần cốt yếu đảm bảo nguồn cung xăng dầu trong tình hình thiếu hụt xăng dầu (năm 2022); đóng góp vào việc khắc phục tình trạng thiếu điện cho sản xuất và đời sống trong mùa khô năm 2023.

Năm 2024 được đánh giá là năm có nhiều khó khăn ở nhiều phương diện, đó là địa chính trị tiếp tục diễn biến phức tạp có thể bùng phát bất cứ lúc nào, kinh tế toàn cầu khó khăn, nợ công cao, tác động đến chi phí chu kỳ kinh tế toàn cầu, các vấn đề thị trường dịch vụ, năng lượng… Tuy nhiên, Petrovietnam cũng có những thuận lợi trong năm qua nhờ đẩy mạnh mở rộng quy mô hoạt động và hạ tầng kinh doanh; các quan hệ ngoại giao giúp mở rộng thị trường; các thể chế, chính sách từng bước được tháo gỡ. Với truyền thống hơn sáu mươi năm trưởng thành và phát triển; năm 2024 Petrovietnam phấn đấu đạt mục tiêu về tốc độ tăng trưởng từ 3 - 6,5% với doanh thu đạt trên 970 nghìn tỉ đồng; thúc đẩy đầu tư, tạo động lực tăng trưởng cho phát triển dài hạn.

Với phương châm “Quản trị biến động, Bổ sung động lực mới, Làm mới động lực cũ, Tạo nguồn năng lượng mới, Vươn tới những đỉnh cao”, lãnh đạo tập đoàn yêu cầu các đơn vị trong toàn tập đoàn tập trung vào một số nhóm giải pháp, thúc đẩy động lực về văn hóa trên tinh thần kế thừa đà phát triển những năm qua với tinh thần “Một đội ngũ - Một mục tiêu”, tái tạo văn hóa và nâng tầm văn hóa về tăng trưởng, đoàn kết thống nhất, tuân thủ pháp luật, sự phối kết hợp giữa các đơn vị… Cùng với đó, cần tạo động lực về thể chế trở thành động lực phát triển của tập đoàn. Muốn làm được điều đó cần cụ thể hóa trong từng lĩnh vực về quản trị doanh nghiệp theo phương châm làm mới động lực cũ để dịch chuyển mô hình kinh doanh; tiếp tục khai thác động lực về việc mở rộng quy mô, nâng cao năng suất, hiệu suất, mở rộng thị trường kinh doanh quốc tế dựa trên các quan hệ song phương, đa phương; quản trị đầu tư, danh mục đầu tư các dự án đầu tư, tối ưu các loại chi phí, cuối cùng tập trung hoàn thiện đề án tái cấu trúc đồng bộ với mô hình và hệ thống quản trị của tập đoàn.

Có thể thấy, “Quản trị biến động” nói riêng và phương châm chỉ đạo của lãnh đạo tập đoàn nói chung là sáng tạo mới trong quản trị, cho thấy sự đúng hướng, quyết đoán, kịp thời trước thời cuộc. Đó không phải là khẩu hiệu mà là phương thức đã đi vào thực tiễn và minh chứng bằng những kết quả đầy ấn tượng của Petrovietnam trong thời gian qua, nhận được sự ghi nhận, đánh giá cao, lấy lại được niềm tin của Đảng, Nhà nước và xã hội cũng như sự đồng tình, ủng hộ trong hệ sinh thái Petrovietnam.

Thời gian tới, với mục tiêu trở thành Tập đoàn Công nghiệp - Năng lượng quốc gia, giữ vai trò trụ cột trong bảo đảm an ninh năng lượng và trong sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, trước những khó khăn bất định, những bài học kinh nghiệm và quyết sách đúng đắn thời gian qua sẽ tiếp tục phát huy hiệu quả, tạo động lực cho Petrovietnam hướng tới nỗ lực, quyết tâm hoàn thành thắng lợi các nhiệm vụ to lớn hơn và thực hiện thành công chiến lược phát triển, lập nhiều thành tựu mới, góp phần xây dựng đất nước phồn vinh, hùng cường.