Trung Quốc trả đũa Mỹ bằng việc nhắm vào các nhà báo

Tuần trước, trong quá trình cấp mới thẻ báo chí theo thường lệ của Trung Quốc - thường có giá trị trong một năm - một số nhà báo đã được thông báo bằng thư cho biết đơn của họ đang được xử lý, thay vì được cấp một thẻ báo chí mới. Họ được khuyến cáo nên mang theo lá thư cùng với thẻ báo chí đã hết hạn để làm giấy chứng nhận nhà báo.

Vì thị thực Trung Quốc của các phóng viên được gắn với thẻ báo chí của họ, các nhà báo này đã được cấp một thị thực mới chỉ có giá trị trong khoảng hai tháng, ngắn hơn nhiều so với thời hạn một năm thông thường. Các nhà chức trách Trung Quốc cũng nói rõ rằng các giấy chứng nhận báo chí tạm thời - và các thị thực liên quan đến chúng - có thể bị thu hồi bất cứ lúc nào. Điều đó khiến các nhà báo bị ảnh hưởng trong tình trạng bấp bênh không biết chắc họ có thể ở lại Trung Quốc bao lâu.

Phóng viên CNN David Culver (quốc tịch Mỹ), nằm trong số những người bị ảnh hưởng bởi động thái mới nhất của Bắc Kinh. Phát ngôn viên CNN xác nhận: “Một trong những phóng viên thường trú tại Bắc Kinh của chúng tôi gần đây đã được cấp thị thực có giá trị trong 2 tháng, thay vì 12 tháng thông thường. Tuy nhiên, sự hiện diện của chúng tôi ở Trung Quốc vẫn không thay đổi và chúng tôi đang tiếp tục làm việc với chính quyền địa phương để đảm bảo duy trì điều đó".

Culver được các quan chức Trung Quốc cho biết rằng hạn chế mới không liên quan gì đến công việc của anh nhưng là một "biện pháp có đi có lại" để đáp lại cách chính quyền Trump đối xử với các nhà báo Trung Quốc tại Mỹ. Theo CNN, không chỉ người của họ mà các phóng viên từ một số hãng truyền thông lớn của Mỹ cũng bị ảnh hưởng cho dù phóng viên có quốc tịch Mỹ hay quốc tịch nước khác.

Bộ Ngoại giao Mỹ hôm qua 6.9 cho hay các nhà ngoại giao của họ ở Bắc Kinh gần đây đã được thông báo về các biện pháp hành động sắp tới của chính phủ Trung Quốc nhắm vào truyền thông Mỹ ở Trung Quốc.

Người phát ngôn Bộ ngoại giao Mỹ, Morgan Ortagus cho biết: "Các hành động của Bắc Kinh hết lần này đến lần khác chứng minh rằng họ sợ các phương tiện truyền thông điều tra và đưa tin độc lập nhằm mở rộng và đào sâu hơn cho thế giới biết về Trung Quốc".

Vào tháng 5, Washington đã giới hạn thời hạn lưu trú của hầu hết các nhà báo Trung Quốc hoạt động tại Mỹ xuống còn 90 ngày. Bắc Kinh tuyên bố không có nhà báo nào của họ nhận được phản hồi từ chính quyền Mỹ về tình trạng các đơn xin gia hạn visa mới nhất của họ. Đây là điều mà các nhà báo Trung Quốc tại Mỹ cho rằng đã làm gián đoạn nghiêm trọng công việc và đời sống của họ.

Nếu không được chấp thuận, các nhà báo Trung Quốc sẽ phải rời Mỹ vào đầu tháng 11, cùng thời điểm khi thị thực mới của Culver tại Trung Quốc hết hạn.

Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc Hoa Xuân Oánh trong cuộc họp báo thường kỳ ở Bắc Kinh hôm 3.9 phát biểu rằng: "Bản chất của vấn đề truyền thông giữa Trung Quốc và Mỹ là việc Mỹ đàn áp và đàn áp chính trị đối với giới truyền thông Trung Quốc vì tâm lý Chiến tranh Lạnh và thành kiến ​​về ý thức hệ".

Bà nói thêm: “Nếu Mỹ tiếp tục đi sâu hơn vào con đường sai lầm, Trung Quốc không có lựa chọn nào khác ngoài việc đưa ra phản ứng chính đáng và cần thiết để kiên quyết duy trì các quyền lợi hợp pháp của mình".

Đầu năm nay, Bắc Kinh đã trục xuất khoảng một chục nhà báo từ New York Times, Washington Post và Wall Street Journal sau khi chính quyền Tổng thống Mỹ Trump giới hạn số lượng công dân Trung Quốc được phép làm việc tại các văn phòng thuộc truyền thông nhà nước Trung Quốc ở Mỹ. Sự kiện này dẫn đến trong việc các đài Trung Quốc cắt giảm nhân sự lớn.

Kể từ đó, Washington đã đẩy mạnh việc xếp loại các văn phòng thuộc các tổ chức thông tấn nhà nước của Trung Quốc là "cơ quan đại diện nước ngoài”. Trên cơ sở đó, Mỹ yêu cầu các văn phòng phải nộp các thủ tục giấy tờ về tài chính và nhân sự của họ với chính quyền. Bắc Kinh đã đáp trả bằng cách yêu cầu tương tự với nhiều văn phòng truyền thông của Mỹ ở Trung Quốc.

David Stilwell, Trợ lý Bộ trưởng Ngoại giao Mỹ về các vấn đề Đông Á và Thái Bình Dương, cho biết các văn phòng Trung Quốc được coi là "cơ quan đại diện nước ngoài” vì chính phủ Mỹ coi họ là các cơ sở tuyên truyền "được kiểm soát hiệu quả bởi nhà cầm quyền Bắc Kinh" hơn là các tổ chức đưa tin tức độc lập.

Trong cuộc họp báo tại Washington hôm 2.9, ông Stilwell nói rằng các động thái "có đi có lại" của Bắc Kinh chống lại truyền thông Mỹ là đòn trả đũa "hoàn toàn không tương xứng với mong muốn đơn giản của chúng tôi là cân bằng mối quan hệ này."

Ông nói: “Có 150 nhà ngoại giao Trung Quốc trở lên ở đây - những người làm việc cho bộ tuyên truyền (của Trung Quốc) ở Mỹ hoạt động mà không hề bị hạn chế, và hiện chỉ còn một số ít nhà báo Mỹ ở Trung Quốc”. "Hãy vẽ bức tranh đó để mọi người hiểu vấn đề mà chúng ta đang nói tới”.

Anh Tú (theo CNN)