Vì sao người Na Uy ưa chuộng xe điện?

Những người sở hữu ô tô điện ở Na Uy đã quen thuộc với cảm giác lo lắng mỗi khi nhìn vào đồng hồ báo pin khi lái xe trong thời tiết giá lạnh. Anh Philip Benassi (38 tuổi) cũng là một trong những người như vậy, song anh đã học được cách thích nghi với nó. 

Với nhiệt độ thường xuyên dưới 0 độ C, địa hình hiểm trở và những con đường dài hẻo lánh, Na Uy có vẻ không phải là nơi lý tưởng để lái một chiếc ô tô điện khi pin sẽ nhanh hết hơn trong thời tiết lạnh giá. 

Tuy nhiên, Na Uy đang nắm giữ danh hiệu quốc gia có số xe điện nhiều nhất theo bình quân đầu người và đang trên đường đạt mục tiêu không còn bán xe động cơ đốt trong kể từ sau năm 2025. 

Thống kê được Liên đoàn Đường bộ Na Uy (OFV) công bố trong năm 2022 cho thấy cứ 5 chiếc ô tô mới được đăng ký tại quốc gia này có 4 ô tô điện. Cụ thể, doanh số bán ô tô điện tại Na Uy năm 2022 đạt 138.265 chiếc, chiếm 79,3% tổng doanh số bán ô tô du lịch mới trong năm qua.

Benassi đã quyết định mua một chiếc xe điện Tesla S vào năm 2018. Giống như hầu hết những người mới sở hữu xe điện, ban đầu anh đã vô cùng hoảng sợ khi thấy đồng hồ đo pin giảm nhanh chóng.

"Ban đầu tôi không biết rõ về cơ chế hoạt động của chiếc xe song sau ngần ấy năm sử dụng, tôi đã biết khá rõ nó tiêu thụ bao nhiêu năng lượng khi được để trong gara hay ngoài trời", anh Benassi nói. 

Benassi cho biết chiếc xe sử dụng nhiều pin hơn khi đỗ bên ngoài, ở nhiệt độ có thể lên tới âm 15 độ C. "Phải mất khá nhiều thời gian để nó trở lại mức tiêu thụ bình thường", Benassi nói thêm. 

Vào mùa lạnh, ô tô điện chạy được bao nhiêu quãng đường tùy thuộc vào kiểu xe và nhiệt độ xuống thấp như thế nào.

"Nhiệt độ khoảng âm 10 độ C sẽ giảm phạm vi hoạt động của xe điện khoảng 1/3 so với thời tiết mùa hè, và thời tiết khắc nghiệt (âm 20 độ C trở lên) thì giảm tới một nửa. Bằng cách cất xe trong gara, hiện tượng giảm có thể bớt được phần nào", chuyên gia tư vấn người Phần Lan Vesa Linja-aho cho biết.

Khi số lượng xe điện tăng, hệ thống trạm sạc cũng tăng. Hiện có hơn 5.600 trạm sạc nhanh trải dài trên 1.700km từ phía bắc của vòng Bắc cực đến miền Nam Na Uy. Dù phần lớn người dùng sạc xe tại nhà, họ vẫn có thể tìm thấy các trụ sạc công cộng Level 2 cũng như trụ sạc nhanh DC trên khắp đất nước.

Ô tô điện chiếm 54% số lượng đăng ký ô tô mới vào năm ngoái tại Finnmark - vùng cực bắc của Na Uy, nơi nhiệt độ có lúc giảm xuống âm 51 độ C. Điều này cho thấy thời tiết khắc nghiệt nơi đây không phải là một trở ngại lớn.

Các quốc gia Bắc Âu khác thường xuyên trải qua nhiệt độ lạnh giá, chẳng hạn như Iceland và Thụy Điển, cũng đứng đầu bảng xếp hạng thế giới về xe điện.

Christina Bu, Tổng thư ký Hiệp hội Xe điện Na Uy cho biết: "Ngày càng có nhiều ô tô điện mới có hệ thống làm nóng pin trước, điều này rất thông minh vì bạn có thể đi được nhiều hơn và vì nếu ô tô của bạn được làm nóng trước khi sạc thì nó cũng sẽ sạc nhanh hơn. Thực tế nếu thời tiết rất lạnh, nhiệt độ đóng băng, đôi khi ô tô động cơ diesel không thể khởi động được nhưng ô tô điện thì lại làm được điều đó".

Chính sách giảm thuế lâu dài của Na Uy đối với ô tô điện đã tạo điều kiện thuận lợi cho quá trình chuyển đổi, mặc dù chính phủ đã bắt đầu rút lại một số ưu đãi để bù đắp cho khoản thâm hụt ngân sách ước tính gần 40 tỉ krone (4 tỉ USD) vào năm ngoái. Theo đó, từ năm 2023 chính sách miễn 25% thuế giá trị gia tăng chỉ được áp dụng với những trường hợp mua ô tô điện đầu tiên và mẫu xe đó phải có giá khoảng 50.500 USD trở lên.

"Có một câu trả lời đơn giản cho lý do tại sao chúng tôi đạt được thành công này: đó là thuế xanh. Chúng tôi đánh thuế những gì mà chúng tôi không muốn, cụ thể là ô tô chạy bằng nhiên liệu hóa thạch. Chúng tôi đã đẩy mạnh quảng bá những gì chúng tôi muốn, và đó là ô tô điện. Nếu Na Uy có thể làm được thì các quốc gia cũng có thể làm được", bà Christina Bu nói.