Vụ tranh chấp quyền tác giả bài 'Gánh mẹ': Nhạc sĩ Quách Beem lần thứ 2 vắng mặt tại tòa

Tối 9.1, lễ trao giải Zing Music Awards (ZMA) 2019 diễn ra tại Nhà hát Hòa Bình, TP.HCM. Chương trình do Zing MP3 tổ chức. Giải thưởng ZMA 2019 được chia thành9 hạng mục, gồm: Phát hiện của năm, Nghệ sĩ của năm, nhóm giải thưởng theo thể loại nhạc (Ca khúc pop/ballad, dance/electronic, R&B/soul, rap/hip hop, Nhạc phim được yêu thích) và nhóm giải thưởng yêu thích (Nam/Nữ nghệ sĩ được yêu thích).

Đáng chú ý là ở hạng mụcNhạc phimđược yêu thíchnhất, BTC ZMA 2019 đãtrao giải cho bài hátGánh mẹcủa Quách Beem (bài hát đượcđạo diễn Lý Hải dùng làm nhạc phimOST Lật mặt 4: Nhàcókhách).Giải thưởng bất ngờ này khiến cho nhiều người cảm thấy “hoang mang” vì thời gian qua bàiGánh mẹcủa Quách Beemđang vướng vào ồn ào tranh chấp quyền tác giả với nhà thơ Trương Minh Nhật. Tranh cãi đã diễn ra, ông Trương Minh Nhật đã đâm đơnkiệnra tòa, vụ ánviệc đang đượcTAND TP.HCM thụ lý từ tháng 12.2019.

Ngày 12.1 Văn phòng luật Phan Law Vietnam (đơn vị đại diện pháp lý cho ôngTrương Minh Nhật- nguyên đơn vụkiện bản quyền bàiGánh mẹvới nhạc sĩ Quách Beem) đã ra thông cáo báo chí phản đối việc trao giải này.

TCBC của Phan Law Vietnam nêu rõ:“Nhận thấy, việc trao giải thưởng cho Quách Beem với bài hátGánh mẹtại hạng mục Nhạc phim được yêu thích nhất là không đảm bảo quyền lợi chính đáng cho Ông Trương Minh Nhật, không phù hợp với quy định của Luật Sở hữu trí tuệ năm 2005, sửa đổi, bổ sung năm 2009 (sau đây gọi là “Luật SHTT”) và các văn bản pháp luật khác có liên quan. Cụ thể, căn cứ theo quy định tại khoản 3 Điều 20 Luật SHTT, chủ thể được xác định là tác giả, chủ sở hữu quyền tác giả sẽ có quyền nhân thân và quyền tài sản đối với tác phẩm do mình trực tiếp sáng tạo ra đồng thời họ sẽ được quyền nhận các lợi ích vật chất khác trong đó có quyền nhận giải thưởng (Khoản 16 Điều 3 Nghị định 22/2018/NĐ-CP). Khi chưa có phán quyết cuối cùng của Tòa án, mọi kết luận ai là tác giả, ai có quyền nhận giải thưởng, ai xứng đáng được tôn vinh đều có thể không chính xác và gây phương hại đến quyền lợi của các bên trong vụ án”.

Theo Phan Law Vietnam việc ghi nhận, tôn vinh Quách Beem tại giải thưởng Zing Music Awards là chưa chính xác và không thỏa đáng. Vì vậy, Phan Law phản đối kết quả trao giải tại hạng mục “Nhạc phim được yêu thích nhất” cho Quách Beem với bài hátGánh mẹ. Đồng thời, chúng tôi yêu cầu đơn vị tổ chức lễ trao giải rút lại giải thưởng và chờ đợi phán quyết cuối cùng từ Toà án.

“Bên cạnh đó, với tinh thần tôn trọng sự thật khách quan, tuân thủ đúng quy định của pháp luật hiện hành và bảo vệ lẽ phải, Ông Trương Minh Nhật và Phan Law sẽ tiếp tục theo đuổi vụ kiện tranh chấp về bản quyền bài hát Gánh nẹ đến cùng để đòi lại công bằng cho chủ thể đang bị mất đi quyền tác giả của mình một cách trắng trợn”, văn bản của Phan Law Vietnam viết.

Vụ tranh chấp bản quyền bài thơGánh mẹgiữa ông Trương Minh Nhật và nhạc sĩ Quách Beem bắt đầu nổi lên vào tháng 9.2019 khi ông Trương Minh Nhật phát hiện bài hátGánh mẹcủa nhạc sĩ Quách Beem đăng tải trên mạng Youtube có phần ca từ mà ông cho rằng lấy trái phép từ bài thơGánh mẹcủa ông.

Ông Trương Minh Nhật khẳng định bài thơGánh mẹđược ông sáng tác vào những ngày mẹ ông hấp hối trong bệnh viện. Sau đó cho đăng lên nhóm Thơ văn Facebook do nhà thơ Thanh Trắc Nguyễn Văn làm quản trị từ ngày 13.6.2014 và trên trang cá nhân vào ngày 31.7.2014.

Sau khi phát hiện, Trương Minh Nhật đã liên lạc với phía nhạc sĩ Quách Beem để giải quyết vụ việc. Ông Nhật yêu cầu nhạc sĩ Quách Beem phải công khai xin lỗi đồng thời hiệu đính lại tất cả các ấn phẩm có bài hátGánh mẹ, là nhạc Quách Beem, lời thơ Trương Minh Nhật.

Thế nhưng cả hai bên đã không đạt thỏa thuận như mong muốn. Nhạc sĩ Quách Beem vẫn khẳng định bài hátGánh mẹdo anh sáng tác và ký âm vào ngày 25.10.2013 và được Cục Bản quyền tác giả cấp bản quyền chứng nhận vào ngày 28.11.2014, và sẵn sàng đối chất trước tòa.

Cuối tháng 11.2019, ông Trương Minh Nhật đã ủy quyền cho văn phòng Luật Phan Law Vietnam đứng ra khởi kiện nhạc sĩ Quách Beem vi phạm bản quyền lên TAND TP.HCM. Song song với việc khởi kiện, ông Nhật đã viết đơn gửi lên Cục Bản quyền tác giả Việt Nam yêu cầu hủy bỏ hiệu lực của Giấy chứng nhận đăng ký bản quyền tác giả bài hátGánh mẹmà cục này đã cấp cho nhạc sĩ vào ngày 26.3.2019. Đồng thời ông Nhật cũng yêu cầu tháo dỡ tất cả các sản phẩm thương mại liên quan đến bài hát đang được khai thác dưới mọi hình thức trong quá trình tranh chấp chưa được giải quyết.

Ngày 4.12, TAND TP.HCM đã chính thức thụ lý vụ tranh chấp bản quyền sở hữu trí tuệ bài thơ/nhạcGánh mẹgiữa ông Trương Minh Nhật (nguyên đơn) và ông Đoàn Đông Đức (tức nhạc sĩ Quách Beem).

Ngày 13.12 Cục Bản quyền tác giả Việt Nam cũng ra văn bản số 442/BQTG–ĐK yêu cầu ông Đoàn Đông Đức (tức nhạc sĩ Quách Beem) có văn bản giải trình kèm theo các chứng cứ tài liệu chứng minh quá trình sáng tạo, sở hữu quyền tác giả đối với tác phẩm âm nhạcGánh mẹgửi về Cục Bản quyền tác giả trước ngày 23.12.2019.

Ngày 26.12, Tòa Kinh tế, nơi thụ lý vụ kiện đã mời đương sự Đoàn Đông Đức (tức nhạc sĩ Quách Beem) và ông Trương Minh Nhật có mặt để làm việc. Tuy nhiên, buổi làm việc chỉ tiến hành xác minh nhân thân của nguyên đơn Trương Minh Nhật cũng như các thủ tục ủy quyền người đại diện pháp lý là văn phòng Luật Phan Law Vietnam và sau đó thì dừng lại vì không có mặt của bị đơn Đoàn Đông Đức.

Ngày 13.1.2020. Toà Kinh tế TP.HCM sẽ tiến hành phiên hòa giải thứ 2 nhưng bất thành vì Quách Beem vắng mặt.