Bộ TN-MT vừa có kết luận nhiều sai phạm của thủy điện Hố Hô (huyện Hương Khê, Hà Tĩnh) liên quan đến việc thủy điện này xả lũ gây thiệt hại cho người dân trong đợt mưa lũ giữa tháng 10.2016.
Không thông báo vận hành công trình
Theo đó, biên bản vi phạm hành chính về lĩnh vực tài nguyên nước được ông Châu Trần Vĩnh, Phó cục trưởng Cục Quản lý tài nguyên nước (Bộ TN-MT); ông Nguyễn Văn Việt, Phó chủ tịch UBND huyện Hương Khê; ông Vũ Mạnh Hùng, giám đốc Công ty Cổ phần thủy điện Hồ Bốn (chủ đầu tư thủy điện Hố Hô) ký vào ngày 18.10.
Bộ TN-MT đã chỉ ra các sai phạm nghiêm trọng của thủy điện này gồm: không xây dựng kế hoạch điều tiết nước hàng năm của hồ chứa theo quy định, vi phạm quy định tại khoản 3 điều 10 Nghị định 142/2013/NĐ-CP ngày 24.10.2013 của Chính phủ quy định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực tài nguyên nước và khoáng sản; không thực hiện chế độ thông báo, báo cáo liên quan đến vận hành công trình; không thực hiện đúng quy định về việc quan trắc, giám sát tài nguyên nước; không thực hiện vận hành hồ đảm bảo dòng chảy tối thiểu sau công trình; không thực hiện chế độ báo cáo về kết quả khai thác, sử dụng tài nguyên nước cho cơ quan nhà nước có thẩm quyền trước ngày 15.2 hàng năm theo quy định.
Đại diện Bộ TN-MT và huyện Hương Khê yêu cầu công ty này chấm dứt ngay hành vi vi phạm. Ông Vũ Mạnh Hùng cho biết sẽ có văn bản giải trình gửi bộ TN-MT.
>> Clip thủy điện Hố Hô ở Hà Tĩnh xả lũ
Nên xem xét loại bỏ?
Trước đó, vào khoảng 18 giờ chiều ngày 14.10, trong lúc mưa do áp thấp nhiệt đới rất lớn trút xuống các tỉnh Hà Tĩnh, Quảng Bình thì thủy điện Hố Hô tiến hành xả lũ mà người dân không hề hay biết. Hậu quả, hàng ngàn ngôi nhà sau đập thủy điện đã bị nhấn chìm trong nước lũ, người dân không kịp dọn dẹp đã mất mát rất nhiều tài sản.
Sau vụ việc, chính quyền và người dân huyện Hương Khê rất bức xúc khẳng định thủy điện Hố Hô đã vi phạm nguyên tắc xả lũ. Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúccũng đã chỉ đạo các bộ ngành liên quan kiểm tra việc xả lũcủa thủy điện này.
Sau chỉ đạo của Thủ tướng, đoàn kiểm tra của Bộ Công Thương đã vào thủy điện Hố Hô kiểm tra. Đại diện Bộ này cho rằng thủy điện Hố Hố xả lũ sai quy trình nhưng thông cảm được. Tuy nhiên, đến đoàn kiểm tra của Bộ TN-MT thì đã chỉ ra rất nhiều vi phạm của thủy điện này.
Nhà máy thủy điện Hố Hô được đưa vào vận hành năm 2010, nhưng do bị trận lũ lịch sử năm 2010 tàn phá nên đến đầu năm 2013 mới vận hành trở lại. Nhà máy này có công suất 14 MW, dung tích hồ chứa 38 triệu mét khối.Sản lượng điện năm 2013 của nhà máy đạt 35 triệu kwh, năm 2014 đạt 19,7 triệu kwh, năm 2015 là25,5 triệu kwh.
Theo tính toán, 25,5 triệu kwh/năm gần nhất của nhà máy thủy điện Hố Hô chưa đủ đáp ứng nhu cầu sử dụng điện của 1 huyện tại Hà Tĩnh trong 6 tháng. Trong khi đó, doanh thu năm 2015 của nhà máy nàydự tính đạt 41,117 tỉđồng. Về nộp thuế, năm 2013 chỉ nộp1,906 tỉ, năm 2014 đạt 1,673 tỉ, kế hoạch năm 2015 khoảng 1,685 tỉđồng.
Như vậy, nhà máy này nộp ngân sách chưa đến 2 tỉ đồng/năm, nhưng khi xây dựng đã ngốn hết 1.000 ha rừng của địa phương nhưng chỉ đáp ứng nhu cầu sử dụng điện của khoảng 1 huyện.
Bộ Công Thương cũng cho rằng, nhà máy thủy điện Hố Hô không có khả năng cắt lũ. Thứ trưởng Bộ Công Thương Hoàng Quốc Vượng nhấn mạnh: “Nhà máy Hố Hô nhỏ, công suất chỉ 14MW, nếu không có thì cũng không ảnh hưởng gì lắm, nhưng nếu nhà máy không vận hành tốt, để ảnh hưởng lớn đến đời sống người dân thì cần xem xét lại”.
Lê Đình Dũng