Cá chết hàng loạt góp phần làm tăng CPI tháng 6

Ngày 24.6, Tổng cục Thông kê (Bộ Kế hoạch và Đầu tư) công bố Chỉ số giá tiêu dùng (CPI) tháng 6.2016 và 6 tháng đầu năm 2016. Theo đó, CPI tháng 6 tăng 0,46% so với tháng trước, vàtăng 2,4% so với cùng kỳ năm trước; tăng 2,35% so với tháng 12 năm trước và CPI bình quân 6 tháng đầu năm 2016 tăng 1,72 so với cùng kỳ.

Theo Tổng cục Thống kê, trong 11 nhóm hàng hóa và dịch vụ chính có 10 nhóm hàng tăng. Trong đó nhóm giao thông tăng cao nhất với 2,99%; nhà ở và vật liệu xây dựng tăng 0,55%; Hàng ăn và dịch vụ ăn uống tăng 0,21%; Văn hóa, giải trí và du lịch tăng 0,18%; đồ uống và thuốc lá tăng 0,13%; May mặc, mũ nón, giày dép tăng 0,06%; Thiết bị và đồ dùng gia đình tăng 0,06%; Hàng hóa và dịch vụ khác tăng 0,03%.

Riêng nhóm Bưu chính viễn thông giảm 0,06%.

Nguyên nhân khiến CPI tháng 6 tăng được Tổng cục Thống kê xác định do giá xăng dầu, giá thực phẩm, vật liệu tăng caocũngnhư do thời tiết bất lợi. Trong đó có nguyên nhân đến từ việc người dân lo ngại về hiện tượng cá chết hàng loạt tại các tỉnh miền Trung nên dè dặt trong việc dùng cá, chuyển sang tiêu dùng thịt gia súc, gia cầm.

Về mức tăng CPI trong 6 tháng đầu năm, nguyên nhân được cho rằng đến từ những chính sách điều hành quản lý, do yếu tố thị trường và do thiên nhiên. Cụ thể:

Về điều hành của Chính phủ, giá dịch vụ y tế tăng theo Thông tư liên tịch số 37/2015/TTLT-BYT-BTC ngày 29.10.2015 của Bộ Y tế và Bộ Tài chính đã khiến các mặt hàng dịch vụ y tế tăng 23,12%, góp phần làm cho CPI 6 tháng đầu năm tăng 0,86% so với cùng kỳ năm trước.

Đồng thời, một số tỉnh đã tăng học phí ở các cấp theo Nghị định số 86/2015/NĐ-CP ngày 2.10.2015 của Chính phủ làm cho giá nhóm giáo dục 6 tháng đầu năm tăng 4,47 % so với cùng kỳ, góp phần khiến CPI 6 tháng đầu năm tăng0,22%.

Mức lương tối thiểu vùng cũng được áp dụng cho người lao động ở các doanh nghệp bắt đầu từ ngày 1.1.2016 và mức lương cơ sở tăng từ ngày 1.5.2016nên một số loại dịch vụ như sửa chữa đồ gia đình, bảo dưỡng nhà ở, dịch vụ điện, thuê người giúp việc… tăng 1,5-2,5% so với cùng kỳ năm trước.

Yếu tố thị trường cũng là một trong những nguyên nhân khiến chỉ số CPI6 tháng đầu năm tăng lên. Trong 6 tháng đầu năm, các dịp Giỗ Tổ Hùng Vương, Tết Nguyên đán, 30.4 và 1.5 đều được nghỉ kéo dài nên nhu cầu mua sắm, vui chơi, giải trí tăng cao, giá các mặt hàng lương thực, thực phẩm cũng đều tăng.

Đồng thời, thương lái Trung Quốc mua thịt lợn xuất sang Trung Quốc cũng như tình hình hạn hán, nhiễm mặn tại miền Trung và Tây Nguyên đã ảnh hưởng đến giá thực phẩm trong nước.

Tiếp đó, từ tháng 3, giá xăng dầu thế giới bắt đầu tăng trở lại. Theo đó, tính đến ngày 15.6.2016, giá xăng dầu trong nước được điều chỉnh tăng 6 đợt nên giá xăng dầu trong qúy 2 tăng 1,1 % so với quý 1.

Một nguyên nhân khác khiến chỉ số CPI tăng là do thiên tai và thời tiết bất lợi. Bởi vì thời tiết 6 tháng đầu năm khắc nghiệt hơn năm trước, rét đậm, rét hại trên toàn miền Bắc cũng như khô hạn ở Tây Nguyên, xâm nhập mặn tại các tỉnh Đồng bằng sông Cửu Long đẩy giá lúa gạo, rau xanh tăng lên.

Tổng cục Thống kê cũng dự báo rằng, từ nay đến hết năm 2016 sẽ có nhiều yếu tố gây áp lực lên CPI như giádịch vụ y tế, giáo dục, giá xăng dầu... Do đó, Chính phủ cần tiếp tục chỉ đạo Bộ Tài chính cũng như Bộ Công thương cần theo dõi sát sao diễn biến giá cả thị trường.