Dự kiến cuối tháng 7.2021, chuyên gia WHO sẽ đến Việt Nam hỗ trợ nghiên cứu phát triển, thử nghiệm lâm sàng, thẩm định đánh giá các vắc xin sản xuất trong nước cũng như các vắc xin chuyển giao công nghệ.
Chiều 23.7, Thủ tướng Phạm Minh Chính chủ trì cuộc họp trực tuyến về việc sản xuất vắc xin phòng chống COVID-19 trong nước.
Giảm bớt phụ thuộc nguồn cung bên ngoài
Thủ tướng Phạm Minh Chính cho biết trong cuộc chiến chưa có tiền lệ phòng chống COVID-19, trên tinh thần vừa làm vừa rút kinh nghiệm, bổ sung, mở rộng dần, chúng ta đã rút ra được nhiều bài học rất sâu sắc.
Theo đó, phải chủ động phòng dịch, luôn đề cao cảnh giác, tuyệt đối không được chủ quan, lơ là; phải có vắc xin phòng COVID-19 tiêm cho người dân để đạt miễn dịch cộng đồng; yếu tố hết sức quan trọng là ý thức của người dân chấp hành các quy định, hướng dẫn phòng chống dịch.
Thủ tướng nêu rõ, việc nghiên cứu, chuyển giao công nghệ và sản xuất vắc xin trong nước là nhiệm vụ hết sức quan trọng trong chiến lược vắc xin, theo tinh thần độc lập, tự chủ, tự lực tự cường để không phụ thuộc mãi vào nguồn cung bên ngoài.
“Chính phủ phải làm gì, các bộ, ngành phải làm gì để có được vắc xin trong nước nhanh nhất, sớm nhất có thể, bảo đảm an toàn, hiệu, quả, đặt sức khỏe của người dân lên trên hết, trước hết. Với sự hỗ trợ của Chính phủ, của các bộ ngành thì dự báo bao giờ có thể có được vắc xin?”, Thủ tướng gợi ý vấn đề.
Với vắc xin Nanocovax do Công ty cổ phần công nghệ sinh học dược Nanogen phát triển, dự kiến các kết quả thử nghiệm giai đoạn 3 sẽ được hoàn thành trong thời gian từ 4.8.2021 đến 19.8.2021.
Bộ Y tế đã chỉ đạo và cử nhóm chuyên gia trong nước kết hợp cùng chuyên gia WHO đến hỗ trợ cho nhà sản xuất và nhóm nghiên cứu (Viện Pasteur TP.HCM - Học viện Quân y) hoàn thiện hồ sơ nghiên cứu, đánh giá sơ bộ các kết quả xét nghiệm tính sinh miễn dịch, hoàn thiện hồ sơ báo cáo và hồ sơ đăng ký để đệ trình các hội đồng xem xét thẩm định (dự kiến 15-20.8.2021).
Với vắc xin COVIVAX do Viện Vắc xin và Sinh phẩm y tế nghiên cứu sản xuất, ngày 27.7.2021 sẽ có kết quả đánh giá tính sinh miễn dịch, ngày 30.7.2021 nộp báo cáo giữa kỳ để chuyển sang giai đoạn 2. Có thể xem xét triển khai gối đầu giai đoạn 3 (vào tháng 9.2021) nhằm đẩy nhanh tiến độ nghiên cứu.
Nhiều doanh nghiệp triển khai chuyển giao công nghệ
Về chuyển giao công nghệ, Tập đoàn VinGroup đã tiếp cận đàm phán chuyển giao công nghệ với Công ty Acturus, Mỹ. Dự kiến tháng 8.2021 có thể bắt đầu thử nghiệm lâm sàng tại Việt Nam. Nhà máy dự kiến có công suất 100 đến 200 triệu liều/năm.
Công ty cổ phần Tiến bộ quốc tế (AIC) và Công ty TNHH MTV vắc xin và sinh phẩm số 1 (VABIOTECH) đã ký thỏa thuận với Công ty Shionogi (Nhật Bản), chuẩn bị triển khai thử nghiệm lâm sàng giai đoạn 3 tại Việt Nam và chuyển giao công nghệ sản xuất vắc xin. Dự kiến, tháng 6.2022 sẽ hoàn tất các hoạt động và đưa vắc xin ra thị trường.
VABIOTECH và Công ty DS-Bio đã ký thỏa thuận với Quỹ đầu tư trực tiếp của Liên bang Nga về việc đóng ống vắc xin Sputnik-V từ bán thành phẩm.
Dự kiến, đến 10.8.2021 sẽ có kết quả kiểm định, sau đó có thể tiến hành đóng ống với quy mô 5 triệu liều/tháng (trong tháng 8.2021 có thể bắt đầu với tối thiểu 500.000 liều), tiến tới chuyển giao công nghệ sản xuất với quy mô 100 triệu liều/năm.
Bộ trưởng Bộ Y tế đã thành lập Tổ công tác đặc biệt về nghiên cứu thử nghiệm lâm sàng, phát triển vắc xin phòng COVID-19 do Thứ trưởng Bộ Y tế làm tổ trưởng.
Dự kiến trong cuối tháng 7.2021, các chuyên gia WHO sẽ đến Việt Nam hỗ trợ Bộ Y tế về nghiên cứu phát triển, thử nghiệm lâm sàng, thẩm định đánh giá các vắc xin sản xuất trong nước cũng như các vắc xin chuyển giao công nghệ.
Phó thủ tướng Vũ Đức Đam khẳng định chúng ta chú ý nghiên cứu, phát triển vắc xin phòng COVID-19 trong nước từ rất sớm, ngay từ tháng 3.2020.
Phó thủ tướng đề nghị, đối với vắc xin nhận chuyển giao công nghệ thì cần làm rõ việc bảo đảm nguồn nguyên liệu để sản xuất. Hiệu quả, chất lượng của các vắc xin phòng COVID-19 nghiên cứu phát triển ở trong nước phải được đánh giá khách quan, công khai, minh bạch của các cơ quan, hội đồng chuyên môn của Bộ Y tế. Từ đó mới có cơ sở khoa học để quyết định cấp phép lưu hành trong tình trạng khẩn cấp hay không.
Phó thủ tướng cũng nhấn mạnh điều quan trọng hiện nay là các địa phương cần tổ chức tiêm nhanh, bảo đảm an toàn, nhưng không được ảnh hưởng đến công tác chống dịch.
Đơn cử tại địa bàn đang chống dịch như TP.HCM thì cần nghiên cứu, điều chỉnh quy trình tiêm phù hợp, bảo đảm vừa an toàn, vừa đúng theo kế hoạch đề ra.
Đặt lợi ích của nhân dân lên trên hết
Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh cần dành sự quan tâm, ưu tiên sản xuất bằng được vắc xin trong nước nhanh nhất, sớm nhất có thể nhưng bảo đảm an toàn, sức khỏe, tính mạng của người dân là trên hết. Trước hết, bảo đảm các nguyên tắc và quy định về khoa học, thực tiễn và pháp lý.
Về các ý kiến tại cuộc họp cho thấy còn có những vướng mắc về pháp lý. Chủ tịch Quốc hội, các ủy ban của Quốc hội đã ủng hộ việc đề xuất Quốc hội ban hành một nghị quyết trong đó có nội dung liên quan tới vấn đề này.
Bộ Tư pháp và Bộ Y tế đã và đang tiến hành các công việc liên quan, Thủ tướng yêu cầu các cơ quan này cần khẩn trương hoàn chỉnh các nội dung, thủ tục cần thiết để trình Quốc hội xem xét, quyết định, giải quyết những vấn đề pháp lý đặt ra trong sản xuất vắc xin trong nước.
Thủ tướng nhắc lại tinh thần bám sát thực tiễn, tôn trọng thực tiễn, xuất phát từ thực tiễn, lấy thực tiễn làm thước đo. Bộ Y tế ban hành ngay các quy định, hướng dẫn về quy trình, thủ tục, tiêu chuẩn phục vụ việc sản xuất vắc xin trong nước. Trên cơ sở cụ thể hóa các quy định của pháp luật, căn cứ chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn được giao, tham khảo quy định của các nước.
Bộ Y tế, Bộ Khoa học và Công nghệ, các bộ ngành liên quan có kế hoạch cụ thể để hỗ trợ tối đa cho các nhà sản xuất đánh giá tính sinh miễn dịch của vắc xin trên cơ sở khoa học, thực tiễn và pháp lý.
“Không thể khoán trắng cho các nhà sản xuất”, Thủ tướng yêu cầu.
Ngoài ra, Thủ tướng yêu cầu Tổ công tác đặc biệt của Bộ Y tế phối hợp chặt chẽ với các chuyên gia của WHO trong việc đánh giá thử nghiệm lâm sàng, phát triển vắc xin phòng COVID-19. “Dành ưu tiên đặc biệt cho việc này”, Thủ tướng nhắc lại.
Thủ tướng cũng yêu cầu Bộ Khoa học và Công nghệ, Bộ Y tế, các bộ, cơ quan liên quan hỗ trợ nhanh, thúc đẩy nghiên cứu, thử nghiệm, sản xuất thuốc điều trị COVID-19, bảo đảm bài bản, đúng quy định.
Người đứng đầu Chính phủ cũng yêu cầu, trong điều kiện hiện nay, trước sự cấp bách, sự mong mỏi của người dân và yêu cầu phòng chống tiêu cực, tham nhũng, các bộ ngành khi triển khai các nhiệm vụ trên phải tăng cường kiểm tra, giám sát và cương quyết chống tiêu cực, tham nhũng.
“Dứt khoát phải đặt lợi ích của nhân dân, dân tộc, đặt cái chung lên trên hết”, Thủ tướng nhấn mạnh.