Cựu Giám đốc Xuyên Việt Oil đã sai phạm như thế nào?

Cơ quan ANĐT Bộ Công an đã hoàn tất kết luận điều tra vụ án xảy ra tại Công ty TNHH Thương mại vận tải và du lịch Xuyên Việt Oil, cùng một số cơ quan, tổ chức liên quan.

Theo nhận định của Cơ quan ANĐT Bộ Công an, đây là vụ án tham nhũng, kinh tế, chức vụ liên quan đến lĩnh vực an ninh năng lượng, an ninh tài chính, ngân hàng có tính chất đặc biệt nghiêm trọng, phức tạp, gây thất thoát tài sản nhà nước đặc biệt lớn. Ngoài ra, hành vi của các bị can còn xâm phạm đến hoạt động đúng đắn của cơ quan, tổ chức và được dư luận xã hội quan tâm.

Trong vụ án này, bị can Mai Thị Hồng Hạnh (cựu Giám đốc, kiêm Chủ tịch HĐTV Công ty Thương mại, vận tải và du lịch Xuyên Việt Oil) bị đề nghị truy tố về các tội “Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản nhà nước gây thất thoát, lãng phí” và “Đưa hối lộ”.

Theo kết luận điều tra, ngày 21.8.2023, Cơ quan ANĐT Bộ Công an nhận được đơn tố giác tội phạm gửi qua đường bưu điện của 3 cá nhân tự xưng nghề nghiệp nguyên là nhân viên của Công ty Xuyên Việt Oil.

Nội dung đơn tố cáo Mai Thị Hồng Hạnh - Giám đốc, kiêm Chủ tịch HĐTV Công ty Xuyên Việt Oil đã sử dụng nhiều thủ đoạn gian dối để lừa đảo chiếm đoạt tài sản, sử dụng trái phép tài sản của cơ quan, tổ chức, nhà nước và lạm dụng chức vụ, quyền hạn.

Các nhân viên cũ tố giác bị can Hạnh chiếm đoạt 214 tỉ đồng tài sản của nhà nước là tiền Quỹ bình ổn giá xăng dầu (Quỹ BOG) và số tiền thuế bảo vệ môi trường là 1.246 tỉ đồng.

Ngày 24.8.2023, Thủ trưởng Cơ quan ANĐT Bộ Công an ra quyết định phân công giải quyết nguồn tin về tội phạm. Ngày 8.9.2023, Cơ quan ANĐT Bộ Công an ra quyết định khởi tố vụ án hình sự “Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản nhà nước gây thất thoát, lãng phí” xảy ra tại Công ty Xuyên Việt Oil và một số cơ quan, tổ chức liên quan.

Cơ quan ANĐT Bộ Công an ra quyết định khởi tố bị can, lệnh bắt bị can để tạm giam đối với bị can Mai Thị Hồng Hạnh và Nguyễn Thị Như Phương (Phó giám đốc Xuyên Việt Oil) về tội “Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản nhà nước gây thất thoát, lãng phí”.

Quá trình điều tra, Cơ quan ANĐT Bộ Công an đã ra quyết định khởi tố bổ sung, khởi tố thêm các tội “Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng”; “Đưa hối lộ”, “Nhận hối lộ”; “Lợi dụng chức vụ, quyền hạn gây ảnh hưởng đối với người khác để trục lợi”.

Theo kết luận điều tra, quá trình điều hành hoạt động kinh doanh xăng dầu tại Công ty Xuyên Việt Oil, bị can Hạnh đã vi phạm các quy định về quản lý, sử dụng quỹ BOG và tiền thuế bảo vệ môi trường, gây thất thoát tài sản nhà nước với số tiền là 1.463 tỉ đồng.

Cụ thể, Hạnh chỉ đạo nhân viên chuyển tiền quỹ BOG vào tài khoản cá nhân thay vì trích quỹ theo quy định. Để đối phó với hoạt động thanh tra, kiểm tra, Hạnh đã chỉ đạo nhân viên kế toán lập báo cáo tình hình trích lập, sử dụng quỹ BOG nhưng thực tế số dư trong tài khoản không đúng với số liệu. Hành vi này gây thiệt hại hơn 219 tỉ đồng.

Khi Xuyên Việt Oil thu hộ, quản lý, chuyển nộp tiền thuế bảo vệ môi trường vào ngân sách, bà Hạnh sử dụng tiền thuế đã thu hộ cho nhà nước để dùng vào mục đích cá nhân, gây thất thoát hơn 1.244 tỉ đồng.

Ngoài ra, vào tháng 6.2021, giấy phép của Công ty Xuyên Việt Oil chuẩn bị hết hạn, do không đủ điều kiện được cấp lại giấy phép, bà Hạnh đã chỉ đạo cấp dưới liên hệ, kết nối, đưa hối lộ cho cán bộ, lãnh đạo Vụ Thị trường trong nước và Bộ Công Thương…

Các bị can đã lợi dụng nhiệm vụ được giao

Theo cơ quan điều tra, để xảy ra tội phạm này có một số nguyên nhân. Cụ thể, chủ sở hữu các doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu đã lợi dụng việc được giao nhiệm vụ quản lý, sử dụng quỹ BOG tại doanh nghiệp để chiếm dụng, sử dụng trái phép, dẫn đến thất thoát tài sản nhà nước.

Đối với công tác quản lý, thu tiền thuế bảo vệ môi trường, CQĐT cho rằng việc nhà nước không trực tiếp thu tiền thuế này từ người tiêu dùng và giao cho thương nhân đầu mối kinh doanh xăng dầu thu hộ cho nhà nước, nhưng số tiền thu hộ không được hạch toán, nộp vào tài khoản định dạng riêng biệt nên bị chủ sở hữu các doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu lợi dụng để chiếm dụng, sử dụng trái phép số tiền thuế đã thu hộ.

Đối với các bị can phạm các tội tham nhũng, CQĐT kết luận nhiều cán bộ, lãnh đạo đã thiếu gương mẫu, lợi dụng việc thực hiện chức năng quản lý nhà nước về lĩnh vực kinh doanh xăng dầu, thuế, ngân hàng để trục lợi, gây ảnh hưởng xấu đến uy tín của Đảng, Nhà nước.

Để phòng ngừa sai phạm, Cơ quan ANĐT Bộ Công an kiến nghị cần tăng cường công tác quản lý, giám sát việc trích lập, sử dụng quỹ BOG của các cơ quan quản lý nhà nước và yêu cầu thương nhân đầu mối xăng dầu phải công khai số dư quỹ cũng như tài liệu, chứng từ chứng minh theo định kỳ hàng tháng để đảm bảo chặt chẽ, minh bạch.

Cần quy định rõ ràng trách nhiệm của từng cơ quan quản lý nhà nước và cần thiết giao cho một cơ quan duy nhất có quyền hạn, trách nhiệm theo dõi, kiểm tra, giám sát quỹ BOG; hoặc chuyển quỹ cho cơ quan nhà nước quản lý trực tiếp.

Đối với công tác quản lý, thu tiền thuế bảo vệ môi trường, CQĐT cho rằng pháp luật cần quy định thời gian cụ thể mà doanh nghiệp phải nộp tiền thuế đã thu hộ vào ngân sách nhà nước. Cơ quan thuế cần tăng cường công tác thanh tra, giám sát và chỉ đạo các tổ chức, cá nhân thuộc thẩm quyền chấn chỉnh trong quản lý, kiểm tra việc chấp hành pháp luật về thuế tại doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu và kịp thời có biện pháp xử lý…