Nhiều người lao động lo lắng về sự cạnh tranh việc làm với máy móc khi cuộc cách mạng trí tuệ nhân tạo (AI) diễn ra.
Trong một thế giới mà AI có thể lập trình, viết văn bản và phân tích dữ liệu thành thạo, những gì khiến chúng ta trở nên khác biệt với công nghệ này có lẽ quan trọng hơn bao giờ hết, Zack Kass (cựu lãnh đạo của OpenAI) nói với trang Insider. Điều đó nghĩa là tập trung vào các lĩnh vực mà con người vẫn vượt trên AI, ví dụ như tư duy phản biện.
“Trong những năm tới, chúng ta thuê luật sư không phải vì tốc độ của họ mà vì mức độ hiểu biết thực sự của họ về một vấn đề”, Zack Kass cho hay.
Zack Kass nói rằng điều quan trọng là phải giữ lấy những gì khiến bạn được yêu mến và là nhân vật mà những người khác muốn làm việc cùng.
"AI sẽ biến phần lớn kiến thức và nhiều kỹ năng của chúng ta thành hàng hóa. Vì vậy, những phẩm chất bất biến của con người như lòng dũng cảm, tầm nhìn, trí tuệ, sự đồng cảm sẽ trở nên quan trọng hơn", ông lý giải.
Những phẩm chất đó cũng có thể khiến bạn trở nên khác biệt khi AI đảm nhận nhiệm vụ cho người lao động ở mọi cấp độ. Các nghiên cứu chỉ ra rằng AI chắc chắn sẽ trở thành yếu tố làm cho môi trường làm việc trở nên công bằng hơn. Vì vậy, Zack Kass nói người lao động nên làm nổi bật những phẩm chất cá nhân của họ.
"Tại sao lại thuê những 'kẻ ngốc nghếch' trong một thế giới mà mọi người đều thông minh?", Zack Kass đặt câu hỏi.
Một lực lượng lao động được tạo thành từ những người dễ mến cũng có thể thúc đẩy lợi nhuận của công ty. Những người có bạn bè làm chung không chỉ ít nghỉ việc hơn mà còn làm hiệu quả hơn, gắn kết hơn, hạnh phúc hơn và khỏe mạnh hơn.
Zack Kass từng là trưởng bộ phận tiếp thị của OpenAI (công ty tạo ra ChatGPT, DALL-E và Sora) với 14 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực AI. Với vai trò là diễn giả chính và cố vấn, ông xây dựng các chiến lược cho doanh nghiệp.
Về lý do rời OpenAI, Zack Kass chia sẻ với trang Insider: “Tôi là một trong 100 nhân viên đầu tiên tại OpenAI và là nhân viên đầu tiên cũng như lãnh đạo nhóm Go-to-Market (tiếp cận thị trường). Vì vậy, tôi phải xây dựng nền tảng cho một doanh nghiệp rất lớn ngày nay, doanh số bán hàng, quan hệ đối tác và sự thành công của khách hàng. Sau một số vấn đề về gia đình, tôi đã đưa ra quyết định khó khăn nhất từ trước đến nay là trở về nhà ở thành phố Santa Barbara (bang California, Mỹ) và xây dựng sự nghiệp xoay quanh điều thực sự truyền cảm hứng cho tôi bây giờ, đó là quảng bá AI như tương lai của trải nghiệm con người.
Khi rời đi, tôi đã dành rất nhiều thời gian để nói chuyện với Sam Altman (Giám đốc điều hành OpenAI) về cách tôi có thể tạo ra tác động lớn nhất, đồng thời phản biện rằng AI không phải là sự diệt vong hay u ám, tương lai không phải viễn cảnh đen tối và hậu tận thế mà lại tươi sáng, tràn đầy niềm vui và ít đau khổ hơn. Vì vậy, mục đích và sứ mệnh cơ bản hiện tại của tôi là quảng bá cho một tương lai tươi sáng thực sự với AI”.
AI đang phát triển nhanh chóng, dự kiến sẽ thay thế nhiều vị trí công việc, định hình lại xu hướng thị trường lao động trong tương lai.
Một nghiên cứu của ngân hàng đầu tư nổi tiếng Goldman Sachs (Mỹ) cho thấy các công cụ AI tạo sinh có thể tác động đến 300 triệu người trên toàn thế giới, dẫn đến sự thay đổi đáng kể trong thị trường việc làm.
Theo một phân tích của Viện Toàn cầu McKinsey, đến năm 2030, gần 12 triệu người Mỹ có thể phải chuyển việc và AI được coi là lý do tác động chính.
Viện Toàn cầu McKinsey cũng ước tính rằng 30% số giờ làm việc ở Mỹ có thể được tự động hóa vào năm 2030. Một trong những câu hỏi phổ biến nhất là "Công việc nào có thể bị AI thay thế hoàn toàn trong tương lai?".
Lập trình viên, kỹ sư phần mềm
Viết mã và lập trình máy tính là những công việc đòi hỏi kỹ năng cao, nhưng ChatGPT và các công cụ AI tạo sinh tương tự có thể đáp ứng, thay thế được các loại ngành nghề này trong tương lai gần.
Anu Madgavkar, đối tác tại Viện Toàn cầu McKinsey, cho biết các công việc công nghệ như nhà phát triển phần mềm và web, lập trình viên máy tính, nhà khoa học dữ liệu “khá phù hợp” để AI có thế thay thế hoàn toàn. Đó là vì các công cụ AI như ChatGPT rất giỏi xử lý các con số với độ chính xác cao.
Ngoài ra, trên thực tế là các công cụ AI tạo sinh có thể tạo mã lập trình nhanh hơn con người. Điều đó đồng nghĩa công việc này có thể được hoàn thành với ít nhân viên hơn.
Viết quảng cáo, sáng tạo nội dung
Các công việc truyền thông như viết quảng cáo hay bất kỳ vai trò nào liên quan đến việc tạo nội dung đều có thể bị ảnh hưởng bởi ChatGPT và các chatbot AI tương tự. Lý do bởi AI có thể đọc, viết và hiểu tốt dữ liệu dựa trên văn bản.
Anu Madgavkar nói: “Phân tích, diễn giải một lượng lớn dữ liệu, thông tin dựa trên ngôn ngữ là kỹ năng mà bạn hoàn toàn có thể mong đợi các công nghệ AI tạo sinh đảm nhận, khi nó đạt đến trình độ xử lý mới”.
Nhân viên tiếp thị qua điện thoại
Đài CBS News cho hay các nhà tiếp thị qua điện thoại đứng đầu danh sách các ngành nghề dễ bị ảnh hưởng tác động bởi các công cụ AI mô hình hóa ngôn ngữ. Trên thực tế, các chatbot và trợ lý ảo AI có thể đảm nhiệm, xử lý các tương tác của khách hàng và giải quyết các truy vấn hiệu quả hơn.
Công nhân nhà máy
Nhờ sự phát triển nhanh chóng của AI, các xu hướng tự động hóa và robot đã có bước tiến đáng kể trong áp dụng sản xuất, giảm sự phụ thuộc vào lao động thủ công. Tất nhiên, trong tương lai, vị trí công nhân nhà máy có thể sớm bị thay thế hoàn toàn, đặc biệt là trong các lĩnh vực cơ điện tử như robot, hàng không vũ trụ, ô tô...
Phân tích nghiên cứu thị trường
AI rất giỏi trong việc phân tích dữ liệu và dự đoán kết quả. Thế nên, ngành nghề phân tích nghiên cứu thị trường có thể bị AI thay thế.
Trước đây, các nhà phân tích nghiên cứu thị trường chịu trách nhiệm thu thập dữ liệu, xác định xu hướng trong đó, rồi sử dụng những gì họ tìm thấy để thiết kế chiến dịch tiếp thị hiệu quả hoặc quyết định nơi đặt quảng cáo. AI đều có thể xử lý được những công việc này.
Trong tương lai gần, AI có thể tự động hợp lý hóa các quy trình, xác định dữ liệu mới mà không cần sự trợ giúp của con người. Với sức mạnh xử lý của mình, AI có thể sắp xếp, ngoại suy và phân tích dữ liệu nhanh chóng, chính xác và hiệu quả hơn. Nói tóm lại, khi AI tiếp tục được cải thiện, con người có thể không cần đóng vai trò gì trong việc phân tích và nghiên cứu dữ liệu nữa.
Nhân viên thu ngân
Hệ thống thanh toán tự động và giải pháp thanh toán di động ngày càng trở nên phổ biến, làm giảm nhu cầu về nhân viên thu ngân truyền thống.
Tài xế
Các phương tiện tự lái đang sẵn sàng phá vỡ ngành vận tải, có khả năng thay thế tài xế.
Tờ Fox Business dẫn lời Lý Khai Phục (chuyên gia AI từng là Chủ tịch Google Trung Quốc): “AI sẽ thay thế những công việc lặp đi lặp lại như tài xế taxi, tài xế xe tải, bất kỳ ai làm nghề lái xe để kiếm sống đều sẽ bị AI tác động ảnh hưởng, thậm chí thay thế hoàn toàn trong khoảng thời gian từ 15 đến 25 năm tới”.
Thiết kế đồ họa
Theo một bài đăng trên tờ Harvard Business Review, ba vị giáo sư từng nói rằng DALL-E (ứng dụng AI có thể tạo hình ảnh trong vài giây) được coi là đột phá trong ngành thiết kế đồ họa.
Họ nhận định: “Nâng cao kỹ năng của hàng triệu người trong khả năng tạo và xử lý hình ảnh sẽ có tác động sâu sắc đến nền kinh tế toàn cầu. Những tiến bộ gần đây trong AI chắc chắn sẽ mở ra thời kỳ khó khăn và đau đớn cho ngành thiết kế đồ họa”.
Nhân viên lễ tân
Một số công ty trên thế giới đang sử dụng robot, lễ tân ảo tại quầy và ngay cả các cuộc gọi hiện được quản lý bởi AI. Ví dụ lễ tân ảo AimeReception có thể nhìn, nghe, hiểu và nói chuyện với khách hàng.
Kế toán
Nhiều công ty dần sử dụng công nghệ tự động hóa và AI cho các hoạt động kế toán. Các dịch vụ kế toán được hỗ trợ bởi AI cung cấp hệ thống kế toán hiệu quả, có tính linh hoạt và bảo mật cao, vì chúng có sẵn dưới dạng dịch vụ dựa trên đám mây. Nhờ vậy, AI sẽ đảm bảo rằng dữ liệu được thu thập, lưu trữ và phân tích chính xác. Sử dụng dịch vụ kế toán AI sẽ ít tốn kém hơn đáng kể, so với việc phải trả lương cho nhân viên để làm cùng một công việc.