ĐBQH Nguyễn Lân Hiếu: Nên bỏ cụm từ “xã hội hóa y tế”

Chiều 8.9, các đại biểu quốc hội tiến hành thảo luận về dự án Luật Khám bệnh, chữa bệnh (sửa đổi).

Góp ý vào dự thảo luật, đại biểu Nguyễn Lân Hiếu đề xuất bỏ cụm từ “xã hội hóa y tế” bởi trong lịch sử của Việt Nam cũng như trên thế giới không thấy định nghĩa thế nào là xã hội hóa y tế.

“Không thể xã hội hóa y tế bằng cách tư nhân bỏ tiền ra chung với bệnh viện mua máy đặt trong bệnh viện công để chia nhau lợi nhuận”, ông Hiếu nói.

Đại biểu Hiếu cho rằng chỉ nên quy định 3 hình thức hợp tác công tư trong y tế. Hình thức thứ nhất là cho vay ưu đãi cho các bệnh viện được mua sắm, đầu tư, cụ thể hóa trong luật. Khuyến khích điều này để bệnh viện sẽ có thể vay tiền của tổ chức tín dụng cũng như những tổ chức quốc tế, bệnh viện đầu tư bằng nguồn tiền vay và có trách nhiệm bảo vệ vốn vay như một doanh nghiệp để bảo vệ trách nhiệm của mình khi vay tiền đầu tư cho y thế.

Hình thức thứ 2 là hình thức thuê, hình thức này đã có nhưng chưa rõ ràng. Đây là hình thức để các bệnh viện, các cơ sở y tế có thể thực hiện, với 2 chiều. Chiều thứ nhất là bệnh viện công thuê các phương tiện, trang thiết bị của bệnh viện tư của tư nhân như máy móc, máy đắt tiền, những phương tiện không có đủ điều kiện mua thì thuê.

Chiều thứ 2 là tư nhân thuê bệnh viện công, điều này rất khó. Tuy nhiên, theo quan điểm của đại biểu Nguyễn Lân Hiếu, vẫn nên đặt ra trong Luật Khám bệnh, chữa bệnh (sửa đổi) để có hướng dần dần các luật khác sẽ hỗ trợ hiện thực.

Đại biểu Hiếu khẳng định y tế công có thương hiệu, có hiểu biết, có nguồn chất xám rất lớn nhưng không đủ khả năng để bỏ tiền ra xây dựng bệnh viện và vận hành bệnh viện về mặt quản trị.

“Chúng ta lấy cái mạnh của y tế công là thương hiệu, niềm tin người dân cộng với chất xám của các bác sĩ, điều dưỡng, nhà khoa học, còn tư nhân sẽ vận hành bệnh viện, tư nhân thuê lại thương hiệu. Mặc dù rất khó định giá thương hiệu của bệnh viện cũng như tài sản công khó khăn nhưng chúng ta cần có hướng đi này”, ông Hiếu nêu.

Hình thức thứ 3 được đại biểu Nguyễn Lân Hiếu góp ý đó là hợp tác công tư phi lợi nhuận. Thực tế trên thế giới đang triển khai từ rất lâu và rất thành công. Việt Nam đã có những bệnh viện tư nhân phi lợi nhuận, thế nhưng chưa có bệnh viện nào hợp tác công tư phi lợi nhuận.

“Nghĩa là các nhà hảo tâm, các quỹ xây dựng bệnh viện và cho các bệnh viện công vận hành bệnh viện đấy. Lợi nhuận được giữ lại đầu tư để phát triển bệnh viện rộng hơn, nâng cao đời sống của cán bộ, nhân viên bệnh viện cũng như cho các trường hợp bệnh nhân nghèo, khó khăn”, ông Hiếu nêu. Đại biểu Hiếu cũng đề nghị nên khuyến khích mô hình này và chắc chắn sẽ rất nhiều tổ chức, cá nhân sẵn sàng bỏ tiền ra xây dựng bệnh viện thương hiệu nhà nước để phục vụ người bệnh, để lại tiếng thơm cho chính tổ chức, cá nhân đó.

Ngoài ra, đại biểu Nguyễn Lân Hiếu cũng cho rằng Luật Khám bệnh, chữa bệnh là luật cực kỳ quan trọng, ảnh hưởng đến đời sống của người dân, nên băn khăn nếu lùi thêm một kỳ họp nữa sẽ không có thay đổi gì nhiều. Đại biểu mong muốn thông qua dự thảo luật tại kỳ họp tới để gỡ rối vướng mắc trong y tế hiện nay.

Góp ý cho dự thảo luật, đại biểu Nguyễn Thanh Cầm nêu rõ chi phí khám bệnh, chữa bệnh có tác động trực tiếp đến quỹ bảo hiểm y tế, ngân sách nhà nước cũng như tài chính của mỗi người dân.

“Dịch vụ khám bệnh, chữa bệnh là dịch vụ đặc biệt, người bệnh không có quyền thỏa thuận trả giá. Do vậy, thực hiện nguyên tắc lấy người bệnh làm trung tâm và để đảm bảo quyền lợi của người bệnh, trong bối cảnh hệ thống y tế công ngày càng quá tải và nguy cơ dịch bệnh ngày càng gia tăng thì thẩm quyền quyết định giá dịch vụ khám bệnh, chữa bệnh cần thực hiện theo nguyên tắc nhà nước thống nhất quản lý về giá”, ông Cầm nói.

Theo đó, nhà nước ban hành dịch vụ khám bệnh, chữa bệnh đối với cơ sở khám bệnh, chữa bệnh công lập. Nhà nước cũng quy định khung giá dịch vụ khám bệnh, chữa bệnh đối với cơ sở y tế, thực hiện cơ chế tự chủ và xã hội hóa.

Đại biểu Nguyễn Thanh Cầm cũng kiến nghị nhà nước cần có cơ chế kiểm soát bằng cách quy định khung giá dịch vụ khám bệnh, chữa bệnh đối với cơ sở y tế tư nhân để đảm bảo quyền lợi của người bệnh để tạo môi trường cạnh tranh bình đẳng công bằng giữa khu vực công và tư.

Đại biểu Cầm chỉ rõ thực trạng, khu vực y tế công hiện tại thực hiện tự chủ tài chính nhưng cơ cấu giá dịch vụ y tế chưa được tính đúng tính đủ dẫn đến giảm nguồn thu. Điều này dẫn đến một số hệ lụy như không đủ tiền trả lương cho nhân viên, không tái đầu tư, không đủ kinh phí đào tạo nguồn nhân lực khiến một bộ phận nhân viên y tế bỏ việc.

Còn tại khu vực y tế tư nhân, do đã tính đúng, tính đủ cơ cấu giá các dịch vụ y tế với giá khám bệnh, chữa bệnh cao nên nhiều bệnh viện tư có nguồn kinh phí dồi dào để thu hút lực lượng bác sĩ giỏi từ các bệnh viện công chuyển sang.

Do vậy, nhà nước cần thống nhất quản lý giá khám bệnh, chữa bệnh của cả bệnh viện công với bệnh viện tư nhân sao cho lợi ích phải hài hòa giữa công và tư, đảm bảo quyền lợi của người bệnh và ổn định xã hội.