Gửi bình luận
Tại Diễn đàn Kinh tế Thế giới ở Davos (Thụy Sĩ), các lãnh đạo AI tranh luận gay gắt về an toàn công nghệ và tương lai của "Stargate", dự án cơ sở hạ tầng AI trị giá 500 tỉ USD, phản ánh những lo ngại và tham vọng trong lĩnh vực trí tuệ nhân tạo.
Theo Finanical Times, cuộc thảo luận này làm nổi bật sự chia rẽ sâu sắc giữa các nhà khoa học AI, các giám đốc điều hành doanh nghiệp và chính phủ, trong bối cảnh công nghệ AI đang tăng tốc với tốc độ chưa từng có.
Những cảnh báo từ các nhà khoa học AI hàng đầu
Nhiều nhà khoa học hàng đầu trong lĩnh vực AI đã cảnh báo về những nguy cơ tiềm tàng của công nghệ này. Sir Demis Hassabis, Giám đốc của Google DeepMind, trong một phát biểu tại Davos, đã khẳng định rằng trí tuệ nhân tạo nói chung (AGI) – một cấp độ mà máy tính có thể vượt qua khả năng nhận thức của con người – có thể đe dọa đến nền văn minh nếu không được kiểm soát đúng cách.
Ông nhấn mạnh rằng việc phát triển các mô hình AI ngôn ngữ lớn nguồn mở, nơi bất kỳ ai cũng có thể truy cập, có thể làm gia tăng nguy cơ công nghệ này bị lạm dụng bởi những kẻ xấu. “Thần đèn đã thoát ra khỏi chiếc bình, và điều đó đặt ra những thách thức lớn cho tương lai của nhân loại. Đó không chỉ là vấn đề của các công ty hay sản phẩm, mà là về tương lai của toàn bộ xã hội chúng ta”, ông nói.
Dario Amodei, đồng sáng lập Anthropic và là người đứng sau chatbot Claude, cũng bày tỏ sự lo ngại về việc các chính phủ độc tài có thể sử dụng AI để củng cố quyền lực. Ông so sánh viễn cảnh này với các kịch bản ám ảnh như trong tiểu thuyết 1984 của George Orwell. Tương tự, Yoshua Bengio, một trong những “cha đẻ” của AI, đặt ra câu hỏi về khả năng kiểm soát các cỗ máy thông minh hơn con người. Ông cảnh báo: “Nếu chúng ta không tìm ra cách kiểm soát, hậu quả sẽ không thể lường trước được”.
Trái ngược với những cảnh báo nghiêm trọng, Yann LeCun, nhà khoa học trưởng về AI tại Meta, lại chỉ trích các quan điểm trên là đạo đức giả. Meta gần đây đã phát triển một mô hình ngôn ngữ lớn nguồn mở tên là Llama, và LeCun cho rằng việc hạn chế mã nguồn mở sẽ dẫn đến sự độc quyền của một số ít các tập đoàn hoặc quốc gia, đi ngược lại với mục tiêu dân chủ hóa công nghệ.
“Những lo ngại này có phần không thuyết phục. Nếu chúng ta ngăn cản mã nguồn mở, quyền lực sẽ chỉ tập trung vào một số ít, chẳng hạn như các tập đoàn lớn ở bờ Tây nước Mỹ hoặc ở Trung Quốc. Đó là một viễn cảnh nguy hiểm hơn nhiều”, LeCun cho biết.
Ông cũng đặt câu hỏi về sự nhất quán trong quan điểm của những nhà khoa học như Amodei, người vẫn tiếp tục phát triển AI bất chấp những lo ngại mà họ nêu ra. “Nếu bạn thực sự tin rằng rủi ro của AI ngang bằng với lợi ích, tại sao bạn lại tiếp tục nghiên cứu AI?”, ông LeCun đặt vấn đề.
Stargate - dự án 500 tỉ USD gây tranh cãi
Điểm nhấn lớn tại Davos năm nay là sự ra mắt của dự án “Stargate”, một liên doanh cơ sở hạ tầng AI trị giá 500 tỉ USD do OpenAI, SoftBank và Oracle khởi xướng. Dự án này được công bố sau khi các giám đốc điều hành của ba công ty, bao gồm Sam Altman (OpenAI), Masayoshi Son (SoftBank) và Larry Ellison (Oracle), có cuộc gặp với Tổng thống Donald Trump tại Phòng Bầu dục. Ông Trump cũng ký một loạt sắc lệnh hành pháp nhằm loại bỏ các rào cản pháp lý, qua đó tạo điều kiện cho sự phát triển nhanh chóng của công nghệ AI tại Mỹ.
Sarah Friar, Giám đốc tài chính của OpenAI, mô tả Stargate là một bước ngoặt: “Cơ sở hạ tầng là định mệnh. Khả năng tính toán nhiều hơn sẽ giúp xây dựng các mô hình AI tốt hơn, giải quyết những vấn đề phức tạp hơn và mang lại nhiều lợi ích hơn cho toàn xã hội”.
Tuy nhiên, dự án Stargate cũng vấp phải nhiều chỉ trích. Tỷ phú Elon Musk đã lên mạng xã hội X để đặt câu hỏi về cách dự án này sẽ huy động nguồn vốn khổng lồ. Financial Times đưa tin rằng Stargate hiện chưa đảm bảo được nguồn tài chính đầy đủ và không nhận được bất kỳ khoản hỗ trợ nào từ chính phủ. SoftBank và OpenAI dự kiến đầu tư 15 tỷ USD cho giai đoạn đầu của dự án, trong khi phần còn lại sẽ được huy động thông qua vốn chủ sở hữu và nợ.
Dự án Stargate cũng làm nổi bật sự rạn nứt giữa các ông lớn công nghệ. Quan hệ giữa Sam Altman (OpenAI) và Chủ tịch hội đồng quản trị Microsoft Satya Nadella được cho là đã xấu đi. Microsoft, đối tác chiến lược quan trọng của OpenAI, trước đây đã đầu tư gần 14 tỉ USD vào công ty này và đóng vai trò nhà cung cấp đám mây độc quyền. Nhưng thông báo về Stargate dường như đã khiến mối quan hệ này trở nên căng thẳng.
“Những căng thẳng giữa Mustafa Suleyman (cựu đồng sáng lập DeepMind) và Sam Altman năm ngoái chỉ là khởi đầu. Microsoft hiện đang tăng tốc phát triển AI của riêng mình, điều này có thể đánh dấu sự kết thúc của mối quan hệ đối tác với OpenAI”, Marc Benioff, CEO của Salesforce, nhận xét.
Satya Nadella cũng tỏ ra hoài nghi về quy mô chi tiêu khổng lồ của Stargate, đồng thời nhấn mạnh kế hoạch 80 tỉ USD của Microsoft nhằm đầu tư vào cơ sở hạ tầng AI với mục tiêu thiết thực hơn. “Tôi không chi tiền để thổi phồng AI. Tôi chi tiền để xây dựng những thứ có ích cho thế giới thực,” Nadella tuyên bố.
Cuộc đua cơ sở hạ tầng AI
Dự án Stargate chỉ là một phần của cuộc đua vũ trang về cơ sở hạ tầng AI đang diễn ra tại Mỹ. Elon Musk, thông qua xAI, đã xây dựng siêu máy tính Colossus với 100.000 chip Nvidia chỉ trong 3 tháng và cam kết mở rộng quy mô lên gấp 10 lần. Tập đoàn quản lý đầu tư toàn cầu của Mỹ BlackRock và Microsoft cũng đang chuẩn bị ra mắt quỹ đầu tư AI trị giá 30 tỉ USD, nhằm xây dựng các trung tâm dữ liệu và cơ sở năng lượng để hỗ trợ nhu cầu ngày càng tăng.
Meta không đứng ngoài cuộc đua, với kế hoạch đầu tư từ 60 - 65 tỉ USD vào cơ sở hạ tầng AI trong năm nay. Giám đốc Meta, Mark Zuckerberg, đã nhấn mạnh rằng AI đang là ưu tiên hàng đầu của mọi ngành công nghiệp.
Sarah Friar của OpenAI nhận định: “AI không còn là khái niệm xa vời nữa. Nó đã ở đây, và nó là chương trình nghị sự hàng đầu của tất cả các CEO”.
