Dự thảo giá điện: EVN thu được nhiều tiền hơn chứ không thiệt gì!

Trong dự thảo gần đây, EVN dự kiến sẽ cải tiến, sắp xếp lại biểu giá điện sinh hoạt bậc thang theo 3 phương án:

Phương án 1: Giá điện sẽ được giữ nguyên với 6 bậc thang như hiện hành. Phương án này có ưu điểm khuyến khích người dân tiết kiệm điện . Tuy nhiên, việc có quá nhiều bậc thang sẽ gây phức tạp cho việc tính toán.

Phương án 2: Chỉ có một mức giá điện sinh hoạt là 1.747 đồng/kWh. Đây là mức giá bán điện bình quân từ biểu giá điện sinh hoạt bậc thang hiện nay. Nếu áp dụng phương án này, những hộ có mức tiêu thụ điện dưới 240 kWh/tháng sẽ phải trả số tiền điện nhiều hơn so với mức giá hiện tại.

Phương án 3: Rút gọn biểu giá điện sinh hoạt từ 6 bậc thang về 3 hoặc 4 bậc. Với phương án này thì nhiều người cho rằng người dùng điện ít sẽ chịu thiệt thòi.

Tuy nhiên, cả 3 phương án mà EVN đưa ra đang gặp phải nhiều phản ứng từ dư luận cũng như các chuyên gia kinh tế vì sự không hợp lý.

Trao đổi với PV Một Thế Giới, PGS.TS Nguyễn Đăng Nam (Học viện Tài chính Hà Nội) cho rằng, cơ bản là giá điện ở Việt Nam cao, lại tính thêm các chi phí khác vào giá điện nên gây ra phản ứng trong người dân nhiều năm nay. Phải giải quyết được vấn đề mấu chốt này thì mới đảm bảo được quyền lợi cho người tiêu dùng.

“Do Việt Nam thiếu điện nên càng dùng nhiều thì giá điện càng tăng còn các nước khác, càng dùng nhiều thì giá càng rẻ. EVN nên để giá điện ở mức hợp lý chứ không thể vì độc quyền mà muốn tăng thế nào thì tăng” - ông Nam nói.

Ông Nam cũng cho rằng, để ở mức 3-4 bậc thang cũng có thể chấp nhận được nhưng giá phải điều chỉnh lại cho hợp lý. Người dân quan tâm nhiều đến hệ số giữa các bậc hơn là số lượng bậc thang giá điện.

“Với mức giá điện bình quân là 1.622 đồng/kWh, bậc 1 và 2 thấp hơn 8,5% và 5%. Bậc 3 cao hơn 10%, bậc 4 lên đến 38%, bậc 5 (54%) và bậc 6 là 59% thì rõ ràng người dân sẽ phản ứng vì cao quá. Nếu để ở mức 6 bậc thang như cũ thì vừa rắc rối, vừa gây nặng nề cho người quản lý” – ông Nam noi.

Bên cạnh đó, PGS.TS Ngô Trí Long cũng cho rằng, điện là loại năng lượng không tái tạo được, không nên lãng phí nên phải dùng luỹ kế. Đối với mặt hàng điện, cung không đủ cầu do đó không khuyến khích sử dụng nhiều nên áp dụng cách tính luỹ tiến, bậc thang để càng dùng nhiều càng phải trả nhiều tiền. 

Ông Long nói thêm, trong khi trên thị trường các mặt hàng khác càng dùng nhiều càng phải trả tiền ít, mặt hàng điện quan điểm cung không đủ cầu nên phải dùng luỹ kế. Do đó không đồng nhất giá điện được.

"Mặt khác, xã hội có nhiều người nghèo, Chính phủ luôn bảo hộ, tạo điều kiện hỗ trợ người nghèo, tuy nhiên với việc áp giá điện đồng giá thì vô hình chung người nghèo lại phải trả cho người giàu", ông Long nhận định.

Với phương án 3, rút gọn biểu giá điện sinh hoạt từ 6 bậc thang về 3 hoặc 4 bậc, mỗi bậc có 5 kịch bản, theo ông Long, EVN vẫn tiếp tục tính giá mỗi bậc là 1.747 đồng/kWh cho nên cần phải rút bớt hệ số trong bậc tiêu dùng phổ biến 100-300kWh.

"Muốn đề xuất thì phải tính, dựa trên phương án càng chia nhỏ càng tốt, ví dụ 6 bậc là hợp lý nhưng hệ số từng bậc phải thấp hơn hiện nay", ông Long cho biết.

Đánh giá một cách tổng quát về 3 phương án do EVN đề xuất, ông Long nhận định về cơ bản là xây dựng thiếu khách quan giống như trước đây xây dựng 6 bậc thang, nên sau một thời gian sử dụng phải xây dựng lại. 

Hoàng Long