Theo các nhà khoa học Đức và Pháp, Chương trình biến đổi di truyền thực vật Insect Allies của Cơ quan phát triển quốc phòng tiên tiến Mỹ (DARPA) có thể bị lợi dụng để phát triển một loại vũ khí sinh học nguy hiểm mới, tác động nhanh, đe dọa các loài cây nông nghiệp, vi phạm Công ước về vũ khí sinh học.
Theo tạp chí Science, các nhà khoa học Đức và Pháp nghi ngờ Chương trình biến đổi di truyền thực vật của Cơ quan phát triển quốc phòng tiên tiến Mỹ (DARPA) có thể bị lợi dụng để phát triển một loại vũ khí sinh học nguy hiểm mới.
Theo đó, vào tháng 11 năm 2016, DARPA đã công bố chương trình Insect Allies với 27 triệu USD tài trợ: chương trình liên quan đến việc phát triển và thử nghiệm việc dùng côn trùng đưa virus cho cây trồng để biến đổi di truyền trực tiếp ngay trên các cánh đồng. Vào mùa hè năm 2017, cơ quan DARPA đã ký kết hợp đồng 4 năm đầu tiên theo chương trình này với các thử nghiệm sử dụng cà chua và ngô cũng như các loài côn trùng như ve sầu, ruồi trắng và rệp.
DARPA coi chương trình Insect Allies với việc sử dụng công nghệ CRISPR như một cách để giúp nông dân chống hạn hán, sương giá, sâu bệnh, bệnh thực vật và các vấn đề nông nghiệp điển hình khác. Richard Reeves thuộc Viện sinh học tiến hóa Max Planck và các cộng sự tin rằng công nghệ đó sẽ không đặc biệt hữu ích cho các nhà sản xuất nông nghiệp Mỹ và việc thực hiện chắc chắn sẽ phải đối mặt với những rào cản không thể vượt qua mà DARPA cố tình lờ đi.
Theo các nhà khoa học Đức và Pháp, "kết quả là chương trình có thể được xem như một nỗ lực để phát triển các tác nhân sinh học cho các hành động thù địch và phương pháp chuyển các tác nhân sinh học sẽ vi phạm Công ước về vũ khí sinh học”.
Đặc biệt, các nhà khoa học Đức và Pháp đã phẫn nộ trước việc cả DARPA lẫn các nhà phát triển công nghệ mới đều không nói gì về thực tế cho đến nay không hề có thị trường quốc gia và quốc tế cho cây trồng biến đổi gien theo cách này, vì không có quốc gia nào, kể cả Mỹ có quy định cho phép tạo ra và lưu thông sản phẩm tương tự.
Ngoài ra, họ lưu ý rằng lập luận chính cho việc sử dụng côn trùng như một phương tiện cung cấp virus là không thỏa đáng vì hiện chưa có các công cụ “phun côn trùng” cho một số trang trại của nông dân Mỹ.
Các nhà khoa học lưu ý rằng trong một số tài liệu, chương trình của DARPA cũng được mô tả như một phương tiện bảo vệ chống lại các mối đe dọa mơ hồ, nhưng trong trường hợp này, côn trùng như một phương tiện chuyển virus "sẽ cho phép tạo ra một loại vũ khí sinh học mới" tác động nhanh, là mối đe dọa đối với các loài cây nông nghiệp.
Vũ Trung Hương