Hồi mới nhậm chức Bí thư Đà Nẵng, ông Nguyễn Xuân Anh đã đi thị sát bãi rác Khánh Sơn; dân vùng này mừng mừng tủi tủi hy vọng sẽ được cứu giúp thoát cảnh ô nhiễm. Mới chuyển biến được vài tháng, giờ thì đâu lại vào đấy, ô nhiễm tứ tung.
Ai đứng saucho lò mổ?
Đó là câu hỏi bức xúc của người dân lẫn nhiều cán bộ về việc Trung tâm Chế biến gia súc gia cầm Đà Nẵng (thuộc Công ty CP Procimex Việt Nam, tạikhối Đà Sơn, P.Hòa Khánh Nam, Q.Liên Chiểu) liên tục sai phạm, bất chấp quy định,xả thải trực tiếp ra môi trường.
Lò mổ là nơi tập trung giết mổ gia súc gia cầm phục vụ nhu cầu thực phẩm trên địa bàn TP.Đà Nẵng. Tuy nhiên, liên tục nhiều lần, cơ quan chức năng phát hiện đơn vị nàylén xảnước thải không xử lý ra môi trường.
Giữa tháng 7.2016, chính quyền Đà Nẵng đã ra quyết định xử phạt hành chính trung tâm này số tiền 270,4 triệu đồng do liên quan đến hành vi xả nước thải vượt quy chuẩn kỹ thuật vào môi trường; kèm theo tình tiết tăng nặng là tái phạm.
Chính quyềnĐà Nẵng đãyêu cầu Trung tâm Chế biến gia súc gia cầm Đà Nẵng phải xây dựng, sửa chữa hệ thống xử lý nước thải và xử lý nước thải đạt quy chuẩn kỹ thuật trước khi xả ra môi trường, thời hạn thực hiện là 5 tháng kể từ ngày nhận được quyết định.
Tuy nhiên, án phạt chưa nguội thì vào cuối tháng 7 vừa qua, người dân tiếp tục phát hiện đơn vị này xả lén. Phòng TN-MT Q.Liên Chiểu và P.Hòa Khánh Nam đã tiến hành kiểm tra và lập biên bản. Qua kiểm tra thực tế , cơ quan chức năng xác nhận có phát sinh mùi hôi như người dân phản ánh. Không những vậy, trung tâm này thực hiện việc xây dựng lại hệ thống xử lý nước thải khi chưa có văn bản báo cáo cơ quan chức năng.
Ông Trần Quốc Tuấn (tổ dân phố 91, khối Đà Sơn, P.Hòa Khánh Nam) nhà sát tường rào của Trung tâm chế biến gia súc gia cầm cho biết mùi hôi thối không thể nào chịu nổi. Cũng như ông Tuấn, cả khu dân cư này ngày qua ngày chịu sự tra tấn của mùi hôi thối, xú uế bốc ra từ lò mổ.
Ông Trần Quốc Tuấn nói về tình trạng ô nhiễm quanh lò mổ:
“Nhiều bữa họ xả thải phân, máu gia cầm sau giết mổ ra mương nước ô nhiễm kinh khủng, ruồi muỗi dày đặc. Chúng tôi ở gần nên hưởng hết, buổi tối không dám mở cửa ra vì hôi. Nhà tôi có 4 người mà phải dùng tới 5 cái quạt để thổi khí bẩn ra khỏinhà. Những ngày sương nhiều, khí hôi không tản được cứ quanh quẩn, xộc vào nhà, mấy đứa nhỏ chịu không thấu”, ông Tuấn kể khổ.
Ông này cũng phàn nàn rằng từ trước giờ ông luôn phản ánh tình trạng ô nhiễm của lò mổ này nhưng chính quyền vào cuộc ít tích cực, bằng chứng là lò mổ lâu lâu lại được phát hiện vi phạm.
Theo quan sát của chúng tôi, từ lò mổ của trung tâm này nước thải gồm phân, máu, phếthải từ động vật được xả thẳng ra một hồ cạn. Đáng nói hồ này không được che đậy hay phun khử mùi, mùi hôi cứ thế bay theo gió. Những lúc đơn vị này xả lén (đã bịlập biên bản) bật máy bơm hút bẩn từ hồ xả thẳng ra mương dân sinh bằng một ống nhựa.
Ông Võ Khoa Nguyên, Chủ tịch UBND P.Hòa Khánh Nam rất bức xúc về tình trạng ô nhiễm ở lò mổ này khi trao đổi với phóng viên báo điện tửMột Thế Giới. “Lò mổ là của ông (công ty chủ quản) ở Hà Nội, tôi sắp tới sẽ phải điện nói với ông Nam (ông Lê Quang Nam, Giám đốc Sở TN-MT Đà Nẵng) hết vấn đề, chứ cái lò mổ như vậy là không ổn. Nó giết mổ gia súc cả thành phố này về đó mà xử lý nước ra môi trường như vậy là chưa đảm bảo, không biết anh Nam ảnh có hướng giải quyết gì không”.
Đầu nguồn của một Đà Nẵng bẩn
Bên cạnh lò mổ Đà Sơn, bãi rác Khánh Sơn lại đang tiếp tục nhuốm bẩn vịnh Đà Nẵng từ việc xả thải ô nhiễm ra môi trường. Quan sát của phóng viên trong hai ngày 1-2.8, nước rỉ rác trong bãi rác Khánh Sơn chảy ào ạt ra kênh mương chạy qua khu dân cư, đổ về sông Phú Lộc để ra vịnh Đà Nẵng.
Những dòng nước đen quánh, hôi thối cứ thếđược xả ra mà không hề có cơ quannào vào cuộc xử lý. Cơ sở xử lý nước rỉ rác này do Công ty TNHH Khoa học, công nghệ, môi trường Quốc Việt (trụ sở tại TP.HCM) ký hợp đồng với TP.Đà Nẵng vận hành.
Ông Võ Xuân Tùng, người dân ở tổ 170, P.Hòa Khánh Nam kể: “Nhà tôi ở sát cạnh mương xả nước sau xử lý của Công ty Quốc Việt. Sau thời gian ông bí thưNguyễn Xuân Anh lên thị sát thì việc ô nhiễm có bớt đi, nhưng thời gian gần đây họ lại tiếp tục xả ra, nước đen thui, hôi hám, ruồi muỗi rất nhiều. Chúng tôi mong các cấp ở trên xử lý dứt điểm môi trường ở đây, ban đêm gió thổi nó bay mùi khủng khiếp lắm”.
Trao đổi với chúng tôi, ông Võ Khoa Nguyên cho biết sẽ gọi điện cho Công ty CP Môi trường đô thị Đà Nẵng xem hướng khắc phục thế nào cái đã.
Nước rỉ rác từ bãi rác Khánh Sơn chảy về vịnh Đà Nẵng:
Một cán bộ ở Công ty CP Môi trường đô thị Đà Nẵng tiết lộ, hợp đồng mà thành phố Đà Nẵng ký kết với công ty Quốc Việt về xử lý nước rỉ rác tại bãi rác Khánh Sơn đến tháng 9.2016 này là hết hiệu lực. Hiện thành phố này đang nghiên cứu không ký hợp đồng với công ty ấy nữa mà giao về lại cho Công ty CP Môi trường đô thị Đà Nẵng. Vị này cũng cho haycông nghệ xử lý nước rỉ rác của Công ty Quốc Việt đã quá lỗi thời nên nước xả ra bị ô nhiễm là khó tránh khỏi. Nếu được giao lại, đơn vị mới sẽ phải kêu gọi đầu tư nâng cấp hoặc thay mới công nghệ xử lý mới đảm bảo.
Về vấn đề ô nhiễm trên sông Phú Lộc, ông Mai Mã, Giám đốc Công ty Thoát nước và xử lý nước thải Đà Nẵng cho biết: “Hiện tại có hai trạm bơm thu gom nước thải trên sông Phú Lộc đã quá tải là Yên Khê 1, Yên Khê 2. Chúng tôi đã có công văn lên và UBND TP đã giao cho Ban Hạ tầng ưu tiên Đà Nẵng nghiên cứu, giao cho tư vấn đánh giá lại thông số thiết kế để khắc phục tình trạng quá tải”.
Ông Mãđánh giá: “Sông Phú Lộc so với trước đây thì cảnh quan đẹp nhưng vẫn ô nhiễm. Những lưu vực hiện nay chưa được thu gom gồm Khe Cạn ô nhiễm ghê gớm, ở khu vực Đa Cô gom từ bãi rác Khánh Sơn, rồi khu phố chợ Hòa Khánh chưa được đầu tư. Ba chỗ đó gom về sông Phú Lộc, rồi chảy ra biển thì vịnh ô nhiễm thôi. Những dự án đó sắp tới sẽ đầu tư, mà như vậy sẽ mất 2 năm mới khắc phục được cơ bản, và ô nhiễm còn dài dài”.
Như vậy, biển Đà Nẵng ô nhiễm, hình ảnh môi trường Đà Nẵng đang xấu đi (thứ mà quan chức Đà Nẵng hay lo ngại là hình ảnh bị xấu đi) thì ai cũng rõ được nguyên nhân và thực trạng. Vậy mà bãi rác vẫn tiếp tục xả nước bẩn dù Bí thư Xuân Anh đã thị sát và chỉ đạo rốt ráo, lò mổ thì liên tục tái phạm bất chấp xử phạt. Nên chăng lãnh đạo cao nhất Đà Nẵng lại phải lên Khánh Sơn một chuyến nữa để tận mắt thấy ô nhiễm và chỉ đạo xử lý tiếp.
Lê Đình Dũng