Lễ hội đánh cá Vực Rào tại xã Xuân Viên, huyện Nghi Xuân (Hà Tĩnh) là một lễ hội độc đáo mang đậm bản sắc văn hóa của người dân nơi đây từ bao đời nay. Lễ hội đang diễn ra hôm nay (4.6) với sự tham gia của hàng nghìn người dân địa phương và du khách.
Lễ hội đánh cá Vực Rào (còn gọi là lễ hội đánh cá Đồng Hoa) năm 2023 được tổ chức vào ngày hôm nay (4.6) tại đầm nước Vực Rào. Vực Rào nằm dưới chân dãy núi Hồng Lĩnh, có chiều dài hơn 1km, rộng khoảng 30ha thuộc xã Xuân Viên, huyện Nghi Xuân (Hà Tĩnh).
Theo lệ làng từ xa xưa, ngày thường, khu vực đầm nước này được bảo vệ, cấm mọi hoạt động đánh bắt cá nhằm tạo điều kiện cho cá sinh sống và phát triển.
Đây là lễ hội truyền thống đã tồn tại gần 300 năm nay ở xã Xuân Viên, là một trong số ít lễ hội đánh cá tại Việt Nam còn lưu giữ cho đến ngày nay.
Theo các cụ cao niên tại xã Xuân Viên, từ xa xưa, lễ hội này được tổ chức rất bài bản. Vào ngày diễn ra lễ hội, người đứng đầu làng và các bậc cao niên cho lập bàn thờ, hương đăng hoa quả để cúng tế Thành Hoàng bản thổ tại ngôi miếu cạnh đầm Vực. Lễ tế xong, một hồi chiêng trống vang lên, người đứng đầu làng hú to một tiếng rồi cầm nơm lội xuống đầm úp cá đầu tiên. Ngay sau đó, người dân trong làng không phân biệt già trẻ, trai gái dùng ngư cụ như nơm, vó, lưới, nhủi, vợt, rớ… lội xuống đầm để thi nhau bắt cá.
Theo quan niệm truyền thống của làng, tại lễ hội, nếu người nào bắt được con cá to hoặc nhiều cá sẽ gặp nhiều điều may mắn, mùa màng bội thu, gia đình no ấm trong suốt năm ấy.
Lễ hội được tổ chức mỗi năm, khi người dân thu hoạch xong vụ lúa đông - xuân, có ý nghĩa khuyến nông, khuyến ngư, đồng thời giúp thắt chặt thêm tình đoàn kết, gắn bó trong cộng đồng cư dân làng xã và duy trì nét văn hóa truyền thống.
Lễ hội đánh cá Vực Rào thu hút nhiều con em quê hương xã Xuân Viên nói riêng và huyện Nghi Xuân nói chung làm ăn xa về tham gia. Bên cạnh đó, nhiều người dân ở tỉnh Nghệ An và du khách biết tin lễ hội cũng đến tham gia bắt cá.
Anh Trần Thắng (trú xã Xuân Viên) chia sẻ: “Hằng năm tôi đều tham gia lễ hội đánh cá Vực Rào. Đây là lễ hội truyền thống được chính quyền địa phương tổ chức để bảo tồn nét văn hóa đáng quý của địa phương. Chúng tôi tham gia lễ hội vừa được trải nghiệm một cuộc chơi vui vẻ, vừa cầu may cho bản thân, gia đình và mong muốn trong năm được bình an, làm ăn thuận lợi. Có bắt được cá to hay không tôi cũng vui, vì tất cả bà con đều tham gia với tinh thần đoàn kết giữ gìn lễ hội truyền thống của xã”.
Chị Phạm Thị Vân (xã Xuân Viên) cho hay: “Năm nay tôi đưa cả con nhỏ cùng chồng tham gia lễ hội. Chồng tôi dùng nơm bắt cá, còn tôi cho con lội xuống khu vực gần bờ để trải nghiệm việc bắt cá. Tôi rất vui khi thấy con rất thích thú với trải nghiệm mới này. Đây là một buổi vui chơi rất ý nghĩa trong kỳ nghỉ hè của con”.
Một số hình ảnh người dân tham gia lễ hội bắt cá dưới Vực Rào: