Làm báo không hấp dẫn là do thiếu tài nghệ!

- Thưa Bộ trưởng, vừa qua truyền thông đưa tin, Bộ trưởng Thông tin và Truyền thông ký quyết định tạm đình chỉ chức vụ Tổng biên tập và Phó tổng biên tập báo điện tử Infonet, cơ quan trực thuộc Bộ. Xin Bộ trưởng cho hay, lỗi mà Infonet mắc phải cụ thể là gì?

- Trên báo chí nước ta, báo nào cũng ít nhiều mắc lỗi. Mắc những lỗi cụ thể do trình độ, do sự cẩu thả mà không gây tác hại cho xã hội thì có thể cải chính, rút kinh nghiệm, nếu gây thiệt hại cho tổ chức cá nhân ở mức những thiệt hại đó có thể bồi thường khắc phục được thì phải bồi thường theo pháp luật dân sự, những người lãnh đạo cơ quan báo chí mắc những lỗi cụ thể đó chưa đến mức bị xử lý kỷ luật.

Còn sai phạm xuất phát từ việc cố tình đi chệch tôn chỉ mục đích, gây ra những lỗi mang tính hệ thống là chuyện khác. Ví dụ như việc rút tiêu đề dẫn lời Chủ tịch Quốc hội “Tôi thất vọng khi đọc dự thảo luật Chính phủ trình”. Tiêu đề này nói không đúng bản chất nội dung phát biểu của Chủ tịch Quốc hội, khiến cho dư luận hiểu sai về mối quan hệ giữa Quốc hội và Chính phủ.

Trước đó, Infonet dưới sựđiều hành của hai đồng chí này còn để xảy ra nhiều vi phạm về tôn chỉ mục đích và đã bị cơ quan chủ quản nhắc nhở nhiều lần. Sai phạm của hai đồng chí bị tạm thời đình chỉ công tác hiện đang tiến hành kiểm điểm, mức độ tới đâu sẽ bị xử lý tới đó.

Infonet là báo điện tử của Bộ Thông tin và Truyền thông, nhất định phải gương mẫu trong việc thực hiện tôn chỉ, mục đích. Với tư cách là cơ quan chủ quản của Infonet, Bộ phải kịp thời chỉnh đốn ngay từ khi phát hiện những dấu hiệu sai phạm, không để xảy ra hậu quả rồi mới xử lý.

- Thưa Bộ trưởng, gần đây liên tục nhiều cơ quan báo chí bị lãnh đạo tuýt còi. Lỗi mắc phải phổ biến là dạng gì?

- Tôi không biết “bị lãnh đạo tuýt còi” mà bạn nói được hiểu như thế nào. Nhân đây tôi xin nhắc để mọi người nhớ lại rằng, dưới chế độ Sài Gòn cũ trước năm 1975, nhân danh “tự do, dân chủ”, nhưng báo chí bị kiểm duyệt gắt gao, còn chế độ ta, Đảng lãnh đạo báo chí và Nhà nước quản lý báo chí, dù lãnh đạo hay quản lý đều tuân thủ nguyên tắc của Đảng và nguyên tắc pháp quyền, báo chí không bị kiểm duyệt.

Các tổ chức Đảng và đảng viên hoạt động trong các cơ quan báo chí phải tuân thủ điều lệ Đảng, không làm trái với quan điểm, chủtrương, đường lối và sự chỉ đạo của Đảng. Các cơ quan báo chí phải tự chịu trách nhiệm trước pháp luật về hoạt động của mình. Nhà nước quản lý báo chí bằng pháp luật.

Thời gian qua, bên cạnh sự đóng góp to lớn và tích cực của báo chí vào sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, một bộ phận các cơ quan báo chí hoạt động sai tôn chỉ mục đích, một bộ phận người làm báo thoái hóa về đạo đức và có khuynh hướng “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”, vô tình hoặc hữu ý tiếp tay cho các thế lực thù địch chống chế độ và có một số biểu hiện vi phạm pháp luật.

Đáng chú ý là tình trạng báo chí câu kết với doanh nghiệp đưa ra những thông tin không đúng sự thật hoặc sự thật bị bóp méo, bị cắt xén phục vụ cho việc cạnh tranh không lành mạnh, làm méo mó môi trường kinh doanh, gây hại cho người tiêu dùng. Vụ đưa tin sai sự thật về nước mắm nhiễm thạch tín “vượt ngưỡng cho phép” là biểu hiện nghiêm trọng của tình hình này.

- Xin Bộ trưởng nói rõ hơn mức độ nghiêm trọng của vụ này và việc xử lý sẽ như thế nào?

- Thủ tướng Chính phủ đã chỉ đạo các cơ quan chức năng phối hợp điều tra làm rõ những sai phạm của các tổ chức, cá nhân có liên quan xung quanh việc khảo sát và công bố thông tin về nước mắm nhiễm thạch tín của Hội Tiêu chuẩn và Bảo vệ người tiêu dùng (Vinastas). Sau khi có kết luận điều tra, những sai phạm sẽ được xử lý nghiêm minh.

Riêng về báo chí, báo Thanh Niên đã thông báo gỡ bỏ bài trên phiên bản điện tử và xin lỗi bạn đọc, đó là sự nghiêm túc bước đầu đáng ghi nhận. Nhưng không chỉ có báo Thanh Niên sai phạm. Tình hình nghiêm trọng là hàng chục tờ báo và trang tin điện tử khác cũng đưa tin về kết quả khảo sát sai sự thật mà Vinastas đã công bố, nhiều báo đã gỡ bỏ bài nhưng không hề xin lỗi bạn đọc.

Việc xử lý sẽ tùy theo mức độ sai phạm sau khi điều tra làm rõ. Câu kết “ăn tiền” để thông tin sai sự thật, vi phạm pháp luật sẽ bị xử lý khác, cẩu thả thiếu trách nhiệm sẽ bị xử lý khác. Việc âm thầm gỡ bỏ bài để che mắt công chúng và các cơ quan chức năng cũng sẽ được làm rõ, vì bài đăng trên báo điện tử chỉ cần tồn tại vài ngày cũng đủ gây tác hại đối với xã hội rồi.

- Thưa Bộ trưởng, Bộ trưởng có ý kiến gì khi một người phụ trách tờ báo đã bộc bạch tâm trạng chung thế này: “Một trong những khó khăn, thách thức lớn nhất hiện nay đối với người làm báo, nhất là báo điện tử, là làm sao vừa thực hiện đúng chỉ đạo, pháp luật, định hướng của cơ quan chỉ đạo, định hướng báo chí, lại vừa thu hút được bạn đọc, hấp dẫn được bạn đọc. Vì nếu làm sai chỉ đạo sẽ bị xử lý, nhưng nếu không thuyết phục được bạn đọc thì không có nguồn thu”?

Đó là sự ngụy biện. Định hướng của Đảng không có gì khác là hướng báo chí vào các hoạt động ích nước lợi dân, vào các hoạt động chống tham nhũng, chống quan liêu, chống tiêu cực, làm lành mạnh hóa xã hội, bảo vệ thiên nhiên, bảo vệ môi trường, vào việc đề cao điều thiện, chống lại điều ác.

Đảng không có mục tiêu nào đi ngược lại những mục tiêu nói trên. Đó cũng chính là lòng dân. Cho nên định hướng của Đảng chính là hướng báo chí vào lòng dân, là ngăn ngừa báo chí đi ngược lại lòng dân, ngăn ngừa báo chí vi phạm pháp luật. Không thuyết phục được bạn đọc là do trình độ và tài nghệ của người làm báo.

Tài nghệ kém cỏi, làm ra những tác phẩm báo chí kém cỏi, không thu hút được người đọc rồi quay ra đổ lỗi cho định hướng của Đảng, thậm chí còn đổ lỗi cho việc tuân theo pháp luật. Pháp luật thì đương nhiên phải tuân theo chứ, không tuân theo thì sẽ bị pháp luật xử lý, đổ lỗi cho pháp luật quả là chuyện nực cười.

Sự lãnh đạo của Đảng, sự quản lý của Nhà nước đối với báo chí không hề ngăn cản tự do ngôn luận, không hề ngăn cản thông tin đa chiều, càng không hề làm mất cá tính, phong cách và tài năng của những người làm báo.

Cũng phải nói cho rốt ráo. Có lúc, có những vụ việc, cá nhân đồng chí này hay đồng chí khác ở các cơ quan lãnh đạo và quản lý báo chí đưa ra những lời khuyên nên thông tin điều này, không nên thông tin điều kia, đó chỉ là sự khuyến nghị, nhắc nhở, nếu thấy sự khuyến nghị, nhắc nhở đó là cứng nhắc, không phù hợp với thực tế cuộc sống thì lãnh đạo cơ quan báo chí hoàn toàn có thể phản hồi, tranh biện để đi đến chân lý.

Đảng lãnh đạo báo chí, Nhà nước quản lý báo chí có nguyên tắc. Những đồng chí được phân công làm nhiệm vụ ở các cơ quan lãnh đạo và quản lý báo chí cũng không được phép nhân danh Đảng và Nhà nước để chỉ đạo tùy tiện.

Sự lãnh đạo và quản lý báo chí cũng phải được hoàn thiện về quy trình, sự hoàn thiện này cũng cần được sự đóng góp, phê bình của nhân dân và các nhà báo.

- Xin cảm ơn Bộ trưởng.