'Lò nóng lắm rồi, không ai muốn thêm củi khi đặc khu ra đời'

Sáng 23.5, Quốc hội thảo luận về dự án luật Đơn vị hành chính - kinh tế đặc biệt Vân Đồn, Bắc Vân Phong, Phú Quốc (luật đặc khu), đại biểu quốc hội Trương Trọng Nghĩa (TP.HCM) cho rằng chủ trương thành lập các đặc khu kinh tế đặc biệt là nhằm phát triển đất nước. nhưng, thực tế nhiều dự án có chủ trương đúng nhưng thất bại, có nhiều tổn thất, thậm chí thảm họa do khâu tổ chức thực hiện.

"Có chủ trương nhưng trách nhiệm Quốc hội là thiết kế luật, nghị quyết đảm bảo chủ trương đạt hiệu quả cao nhất, vì lợi ích tối ưu của đất nước, nhân dân", ông Nghĩa nói và cho biết không tán thành với việc ưu đãi nhiều hơn tại đặc khu. Theo đó, việc lập các đặc khu không chỉ lập các đơn vị hành chính thông thường mà là dự án đầu tư công lớn.

"Chúng ta dành ra nhiều ngàn cây số vuông đất liền, vùng biển với tài nguyên thiên nhiên giàu đẹp để mời gọi đầu tư. Nhà nước đã đầu tư vào các khu vực này hàng trăm nghìn tỉ đồng vào hạ tầng đường sá, sân bay…Đề án xây dựng 3 đặc khu cần khoản đầu tư 1,5 triệu tỉ đồng vào tiếp 3 đặc khu này. Trong đó ngân sách bỏ ra khoản không nhỏ. Sự ưu đãi hào phóng từ thuê đất, mặt nước cũng chính là khoản đầu tư cực lớn từ ngân sách", ông Nghĩa phân tích.

Ngoài ra, ông Nghĩa cho biết toàn bộ bộ máy hành chính di dời sẽ ảnh hưởng tới cuộc sống hàng trăm ngàn dân các khu vực trên khi đều phục vụ cho nhà đầu tư. Vị đại biểu đặt câu hỏi: Trong 10 năm, 20 năm hay 30 năm nữa tất cả khoản đầu tư này dành cho ai, đem lại lợi ích gì? Ngoài bài toán kinh tế, chúng ta sẽ được - mất gì về văn hóa xã hội, an ninh quốc phòng?

"Câu trả lời tất yếu là chúng ta phải được nhiều, gấp nhiều lần so với chi phí bỏ ra, 3 đặc khu phải giúp kinh tế phát triển xanh, sạch hơn, chủ quyền lãnh thổ được bảo vệ vững chắc, thành phố văn minh, thịnh vượng...", đại biểu TP.HCM nhận định.

Đại biểu Nghĩa cho rằng luật đặc khu đưa ra vượt trội nhưng không được trái hiến pháp nên cần thêm điều khoản nêu rõ: Lãnh thổ 3 đặc khu đều liên quan tới biển đảo, chủ quyền trên biển. "Vân Đồn tới Hải Nam chỉ cách 200 hải lý, vịnh Vân Phong rất gần Trường Sa nên phải tuân theo luật biên giới, luật biển và tài nguyên nước", ông Nghĩa nhấn mạnh.

Ông Trương Trọng Nghĩa đề nghị bỏ thời hạn giao đất 99 năm, không có vòng đời dự án đầu tư nào hiện nay tới 99 năm, vì thời hạn này thực chất là ưu đãi bổ sung để nhà đầu tư chuyển nhượng sau khi khai thác xong hoặc thay đổi dự án giữa chừng mà không phải thu hồi đất. Có những quốc gia đến - đi chỉ quan tâm tới lợi ích kinh tế, nhưng có quốc gia lại cần tài nguyên, lãnh thổ nước khác.

"Họ di dân tới tìm mọi cách ở lại, chi phối chính trị, an ninh quốc phòng, đã có ví dụ nhãn tiền. Nên luật phải thiết kế chỉ mở cửa cho bạn bè chứ không phải phải mời cướp vào nhà. Nếu kẻ cướp giả làm bạn tốt thì phải có chế tài", đại biểu Nghĩa chia sẻ.

Cũng theo ông, dự luật hiện dành nhiều ưu đãi khá dễ dãi nhiều cho các nhà đầu tư nước ngoài. Do đó, ban soạn thảo cần rà soát chặt chẽ nhà đầu tư chiến lược, để đặc khu thu hút nhà đầu tư công nghệ cao lựa chọn đặc khu chứ không chỉ thu hút các nhà đầu tư bất động sản, casino. Lộ trình thành lập các đặc khu chỉ nên làm trước 1 đặc khu để rút kinh nghiệm chứ không nên làm đồng loạt.

Đại biểu Nghĩa cũng đề nghị chỉ mở một casino và cần cân nhắc về nhiều mặt. "Chưa có casino, chúng ta đã phải chịu tổn thất nặng nề về cán bộ, kinh tế vì loại hình kinh doanh này. Tôi đề nghị chỉ cho mở 1 casino và cân nhắc thật kỹ nhiều mặt trước khi quyết định", ông Nghĩa nhấn mạnh.

"Lò đã nóng lắm rồi, không ai muốn có thêm nhiều củi vào lò khi đặc khu ra đời. Do đó, chúng ta làm luật rồi mới xem xét nghị quyết lập đặc khu, bộ phận đại biểu chưa kịp xem xét hết. Vì vậy, chúng ta thông qua luật này trong kỳ họp tới cùng với đề án lập 3 đặc khu, như thế cử tri sẽ yên tâm hơn", ông Nghĩa khẳng định.

Nam Phong