Khoa học có thể lý giải “dạ dày tráng miệng” - tình trạng thèm ngọt sau bữa ăn - mặc dù đã no nê.
Tình trạng này không hề cá biệt. Dù được gọi là “dạ dày tráng miệng”, nhưng tất cả không bắt nguồn từ dạ dày mà thật ra là từ não.
Khám phá tác động của việc tiêu thụ đường khi no, một nghiên cứu thực hiện bởi Viện nghiên cứu chuyển hóa Max Planc ghi nhận tế bào thần kinh pro-opiomelanocortin (POMC) ở vùng dưới đồi (khu vực não điều chỉnh hormone và chi phối cảm giác đói, khát, no, buồn ngủ) đóng vai trò trung tâm trong “dạ dày tráng miệng”.
Cụ thể thì POMC đóng vai trò kép. Chúng giúp ta cảm thấy no lúc đã ăn đủ, nhưng sau đó cũng báo hiệu mong muốn ăn đồ ngọt dẫn đến tiêu thụ quá nhiều. Theo chuyên gia y học về béo phì Britta Reierson: “Nghiên cứu chỉ ra rằng chính tế bào thần kinh chịu trách nhiệm báo hiệu no kích hoạt cơn thèm đồ ngọt”. Đặc biệt hơn, ngay cả chỉ nhìn thấy hay nghĩ đến đồ ngọt cũng kích thích POMC giải phóng một chất hóa học tên beta-endorphin đem lại khoái cảm.
“Theo quan điểm tiến hóa thì điều này hợp lý, trong tự nhiên đường rất hiếm nhưng cung cấp năng lượng nhanh. Bộ não được lập trình để kiểm soát lượng đường hấp thụ bất cứ khi nào có sẵn”, trưởng nhóm nghiên cứu Henning Fenselau giải thích.
Chuyên gia Reierso lý giải thêm: “Đây là hiện tượng hấp dẫn, liên quan đến nhiều yếu tố kết hợp. Đường cung cấp năng lượng nhanh một cách tự nhiên. Vì vậy động lực tiêu thụ đường ngay cả khi đã no có thể có lợi cho sống còn. Ngoài ra, hệ thống phần thưởng (cảm giác được tưởng thưởng) trong não được kích hoạt bởi đường, giải phóng loạt hóa chất gây khoái cảm khiến đồ ngọt trở nên không thể cưỡng lại”.
Cách kiểm soát “dạ dày tráng miệng”
Ta có thể chiều theo ý muốn thèm ngọt của não, nhưng ở mức độ vừa phải. Một miếng socola đen sẽ thỏa mãn cơn thèm, đồng thời cung cấp thêm chất chống oxy hóa. Một tô trái cây tươi hay sữa chua rưới chút mật ong cũng không tồi.
Nếu không hãy tìm đến kẹo cao su. Vài nghiên cứu chỉ ra nhai kẹo cao su 45 phút có thể giúp ngăn chặn cơn thèm ăn, một phần là nhờ hành vi nhai báo hiệu cho não cảm giác no.