Sau khi chỉnh sửa lại văn phòng làm việc và sân khấu 15 Nguyễn Đình Chiểu, Nhà hát Chèo Hà Nội vừa trình làng một mô hình biểu diễn mới vô cùng thú vị, đó là kết hợp giữa Chèo và Rối nước trên cùng một sân khấu với tên gọi Long Thành diễn xướng.
Lâu nay, giữa chèo và rối nước có một mối liên hệ đặc biệt. Cùng được sinh ra từ vùng đồng bằng Bắc Bộ nên nghệ thuật chèo và loại hình nghệ thuật rối nước giống như anh em một nhà. Chèo chính là là phần âm nhạc, ngôn ngữ, tích truyện của rối nước. Các tích trong Rối đều sử dụng các làn điệu chèo, ngôn ngữ chèo. Thường thì các nghệ nhận múa rối sẽ điều khiển con rối dưới hồ, ao nước. Còn dàn nhạc và nghệ sĩ hát chèo thì ngôi bên trên lồng tiếng và hát đế theo nhân vật và các hành động của con rối.
Ở dự án Long Thành diễn xướng của Nhà hát chèo Hà Nội, cả hai sân khấu đều trình diễn song hành. Đây là dạng sân khấu đa năng (trên là sàn gỗ và dưới là hồ nước), có những tích trò thì cả trên sàn gỗ và dưới hồ nước đều trình diễn trên nền một bài hát hay những câu thoại, ví dụ như tiết mục Vỡ nước…
Các loại hình nghệ thuật của nhà hát Chèo Hà Nội được đông đảo khán giả đón nhận
Điều đặc biệt nhất của dự án này, chính là các nghệ sĩ Chèo trực tiếp điều khiển con rối, vì thế nó mang lại cảm xúc rất thật, rất đời, rất ấn tượng. Nếu trình diễn Rối nước thông thường, nghệ sỹ điều khiển rối riêng, nghệ sĩ hát lồng riêng, thì với Long thành diễn xướng, các nghệ sĩ của Nhà hát chèo trực tiếp hát, nói và tay thì điều khiển con rối để thể hiện hành động của nhân vật. Vì thế, mọi hỉ-nộ-ái-ố của các nhân vật được các nghệ sĩ trực tiếp thể hiện bằng giọng hát, giọng nói nên cảm xúc trực tiếp được truyền qua đôi bàn tay điều khiển đến con rối, vì thế khán giả có cảm nhận như chính những con Rối đang khóc, cười, múa, hát thực sự. Có thể kỹ năng múa rối không được tinh xảo và điêu luyện như những nghệ sĩ múa rối nước thực thụ, nhưng cảm xúc mà các nghệ sĩ Chèo truyền vào con rối lại chân thật và có sức sống hơn.
Đây chương trình diễn xướng nằm trong dự án bảo tồn và phát triển nghệ thuật truyền thống của Nhà hát chèo Hà Nội. NSƯT Thúy Mùi – chỉ đạo nghệ thuật – Giám đốc Nhà hát chia sẻ: “Ngoài những vở diễn chuyên nghiệp về Chèo ở rạp Đại Nam 89 phố Huế, chúng tôi muốn mang đến cho khán giả những món ăn tinh thần mới lạ, hấp dẫn. Việc kết hợp giữa Chèo và Rối nước là dự án được Ban lãnh đạo Nhà hát cùng các nghệ sĩ rất đồng tình và được cấp trên rất ủng hộ. Không chỉ giới thiệu cho du khách, đặc biệt là khách quốc tế đến Hà Nội về nghệ thuật Chèo mà còn giúp họ có những giây phút thư giãn, thoải mái khi được chứng kiến những màn rối nước vui nhộn, ý nghĩa được kết hợp trên cùng một sân khấu đa năng do các nghệ sĩ Chèo đích thực trực tiếp trình diễn. Mô hình này cũng sẽ chinh phục được trẻ em khi xem rối sẽ được làm quen với Chèo”.
Các nghệ sĩ tham gia kết hợp giữa hai loại hình nghệ thuật: Chèo và Rối nước để phục vụ khán giả
Long Thành diễn xướng ngoài các tiết mục múa Rối nước, kết hợp giữa chèo và rối thì còn có những trích đoạn chèo cổ như Thị Màu lên chùa, hát Xẩm, Chầu Văn Giá Cô bé thượng Ngàn, độc tấu nhạc cụ dân tộc… với sự tham gia của các nghệ sĩ chèo trẻ tài năng như NSƯT Ngọc Ánh, Văn Phú, tài năng trẻ Quốc Phòng, Hoài Thu, Lệ Quyên, Quỳnh Nga, Tiến Dũng và các nhạc công, diễn viên múa trẻ đẹp vừa tốt nghiệp tại trường Múa Việt Nam về đầu quân cho Nhà hát tạo nên sức trẻ cho một nhà hát truyền thống nhưng lại rất năng động như Chèo Hà Nội.
Long Thành diễn xướng sẽ được biểu diễn vào lúc 20h hàng đêm tại 15 Nguyễn Đình Chiểu – Hà Nội bắt đầu từ ngày 16.1.2015.
Dạ Thảo
