Nghi vấn thiếu minh bạch tại cao tốc Pháp Vân – Cầu Giẽ: Bộ GTVT nói gì?

Câu chuyện phí đường bộ đặc biệt là các dự án theo hình thức BOT đang liên tiếp được hâm nóng trong dư luận xã hội khi mà hàng loạt các nhà đầu tư đề xuất được tăng mức thu phí vàhàng loạt dự án được đưa vào khai thác thu phí… Việc thu phí không chỉ vấp phải sự phản ứng của người tham gia giao thông mà ngay cả các địa phương có dự án đi qua cũng không đồng thuận.

Nội bộ lục đục

Câu chuyện về việc “chia lợi nhuận” giữa các cổ đông tham gia đầu tư dự án BOT cũng đang trở nên nóng bỏng khi mà thời gian qua, một trong ba nhà đầu tư vào dự án BOT Pháp Vân – Cầu Giẽ đòi tự tiến hành giám sát việc thu phí tại dự án.

Cụ thể, Tổng công ty Xây dựng công trình giao thông 1 (Cienco1) là một thành viên trong liên doanh gồm 3 nhà đầu tư dự án xây dựng nâng cấp tuyến đường Pháp Vân - Cầu Giẽ theo hình thức hợp đồng BOT (liên doanh gồm Công ty Cổ phần đầu tư phát triển xây dựng Minh Phát sở hữu 65% - Tổng công ty Xây dựng công trình giao thông 1 sở hữu 18% - Công ty Cổ phần đầu tư và xây dựng giao thông Phương Thành sở hữu 17%).

Cienco1 cho biết, tuyến đường với mật độ phương tiện cao, doanh thu thu phí hàng tháng chỉ trung bình 35 tỉđồng (có nghĩa là khoảng 1,2 tỉ/ngày)là chưa hợp lý. Đặc biệt tháng 2.2016 làdịp Tết Nguyên đán, phương tiện đông hơn nhưng doanh thu thu phílại thấp hơn những tháng bình thường. Để đảm bảo có số liệu đối chứng, Cienco1 đã thực hiện các biện pháp nghiệp vụ chuyên môn, tiến hành kiểm tra độc lập để làm minh bạch công tác quản lý thu phí, đảm bảo trách nhiệm - quyền lợi của nhà nước, nhân dân và các cổ đông.

Cổ đông này đã ký hợp đồng với Công ty TNHH Frontier Solution Việt Nam xây dựng phần mềm, cung cấp và lắp đặt thiết bị hệ thống giám sát lưu lượng giao thông cho tuyến cao tốc Pháp Vân -Cầu Giẽ với giá trị 7,5 tỉđồng để có cơ sở đánh giá minh bạch nhất về công tác thu phí tại dự án. Đây là hệ thống công nghệ hiện đại, lắp đặt các thiết bị camera ghi hình tại các trạm, kiểm soát lưu lượng xe và tự động nhận diện chủng loại xe xác định doanh thu thu phí tại dự án.

Tuy nhiên, qua nhiều văn bản đề nghị của Cienco1 với BOT Pháp Vân - Cầu Giẽ về nhân sự, họp bàn về quản trị dự án, minh bạch thu phí đều không được Công ty BOT Pháp Vân - Cầu Giẽ đáp ứng thỏa đáng đểđảm bảo quyền lợi chính đáng của cổ đông.

Cienco1 cũng đã có văn bản báo cáo, kiến nghị gửi Bộ Giao thông Vận tải (GTVT) và Tổng cục Đường bộ Việt Nam kiến nghị chỉ đạo và phối hợp làm rõ những nghi vấn nêu trên. Trong các văn bản đề nghị Bộ và Tổng cục Đường bộ Việt Nam, Cienco1 cho rằng nếu minh bạch được thu chi thì sẽ giảm được thời gian thu phí, các nhà đầu tư nhanh thu hồi vốn hơn và người dân cũng sẽ không phải trả phí trong thời gian dài.

Để có những ý kiến khách quan xung quanh vấn đề này, PV báo điện tử Một Thế Giới đã có trao đổi với các đơn vị liên quan.

Giải thích về việc vì sao doanh thu trong tháng 2 của BOT lại sụt giảm, ông Phạm Văn Khôi, Tổng giám đốc Công ty cổ phần Đầu tư và Xây dựng Giao thông Phương Thành - cổ đông chiếm 17% cổ phần tại dự án, giữ chức Chủ tịch HĐQT tại liên danh dự án BOT Pháp Vân - Cầu Giẽ nói: “Đúng là tháng Tết Nguyên đán, lượng xe có đông hơn các tháng trước đó. Nhưng cần lưu ý là số xe tăng là xe con, còn lượng xe tải thì lại giảm đi. Trong khi đó, nguồn thu từ một xe tải, xe containerlại cao gấp 4 lần một chiếc xe con”.

Cũng theo lời ông Khôi thì “đây là việc nội bộ. Phía Cienco1 tự sử dụng hệ thống camera ghi hình, đếm xe là rất phản cảm”.

Đang thanh tra quy trình thu phí

Về việcnày, ông Nguyễn Văn Huyện, Tổng cục trưởng Tổng cục Đường bộ Việt Nam nóiviệc Cienco1 cho rằng có sự không minh bạch và thất thu trong thu phí tại BOT Pháp Vân -Cầu Giẽ là không chính xác và không có cơ sở. Việc đó là việc nội bộ của BOT Pháp Vân - Cầu Giẽ. Họ hoạt động theo luật doanh nghiệp.

Theo ông Huyện“việc Cienco1 dùng hệ thống camera ghi lại hình ảnh tự giám sát cũng không đủ cơ sở để khẳng định được có sự thất thoát bởi hệ thống giám sát phải được kiểm định, đo lường theo quy trình. Còn nếu các bên tham gia góp vốn không thống nhất được thì có thể kiện nhau ra tòa chứ cơ quan quản lý nhà nước không can thiệp việc tranh chấp và không đồng thuận giữa nội bộ của họ”.

Ông Huyện cũng thông tin rằng, về mặt quản lý nhà nước thì hiện Tổng cục Đường bộ Việt Nam cũng đang cho tiến hành kiểm tra và yêu cầu BOT Pháp Vân - Cầu Giẽbáo cáo cụ thể chođoàn thanh tra, kiểm tra, giám định. Đồng thời rà soát việc lắp đặt hệ thống thu phí không dừng của dự án cho hoàn chỉnh.

Còn Thứ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Hồng Trường nói rằng: “Làm gì có chuyện đó (không minh bạch – PV), theo tôi, việc đó là việc nội bộ thì nội bộ họ phải xử lýbởi đó là doanh nghiệp dự án”.

Thứ trưởng Nguyễn Hồng Trường nói thêm: “Nếu có chuyện đó thì để pháp luật xử lý thôi. Theo nguyên tắc của liên danh thì hội đồng quản trị của họ khi đến kỳ,đến tháng thì họ có quyền yêu cầu làm rõ chuyện đó chứ tại sao lại có chuyện không minh bạch ở đây? Tôi chưa hiểu chuyện đó”.

Khi PV nói về việc Cienco1 có gửi báo cáo, kiến nghị về những nghi vấn không minh bạch tại dự án lên Bộ GTVT thì Thứ trưởng Trường khẳng định: “Bộ chưa nhận được cái gì về chuyện này. Trong Hội đồng quản trị đều có thành viên của Cienco1. Hội đồng quản trị cũngcó báo cáo tài chính định kỳ hằng tháng, hằng quý, 6 tháng và 1 năm. Trong những báo cáo đó, họ có quyền đưa ra yêu cầu làm rõ những gì mình nghi vấn. Nếu cần thiết thì có thể mời các cơ quan tư vấn, kiểm toán vào thực hiện kiểm toán trực tiếp chứ có gì mà phải như vậy”, Thứ trưởng Trường nói.

Nam Phong