Sáng 11.3, trưởng đoàn Hàn Quốc Kang U Il (Chủ tịch Quỹ Hòa bình Hàn - Việt) và đại biểu Quốc hội Hàn Quốc Kim Hyun Kwon cùng 40 người đã viếng 135 người dân thường vô tội tại làng Hà My (phường Điện Dương, thị xã Điện Bàn, Quảng Nam).
Vụ thảm sát tại xóm Tây, làng Hà My vào sáng ngày 24 tháng Giêng năm Mậu Thân (24.2.1968) do Lữ đoàn Rồng Xanh của quân đội Nam Triều Tiên gây ra đã làm 135 đồng bào vô tội vĩnh viễn ra đi, hàng chục người là nạn nhân trong vụ thảm sát may mắn còn sống sót nhưng phải mang dịtật suốt đời. Hầu hết những người bị thảm sát là phụ nữ, người già và trẻ em.
Ngày 23 tháng Giêng, làng Hà My dường như nhà nào cũng có đám giỗ. Có nhà có 1 người, có nhà có đến 3 người thân cùng chết trong 1 ngày do bị giết hại năm 1968.
Đoàn Hàn Quốc do ôngKang U Il, Chủ tịch Quỹ Hòa bình Hàn-Việt làm trưởng đoàn, tại buổi lễ
Người dân làng Hà My đến rất đông dự lễ tưởng niệm
Theo ông Đinh Hùng Liên, Chủ tịch phường Điện Dương, từ sau ngày giải phóng quê hương, thống nhất đất nước, theo nguyện vọng của nhân dân cũng như của thân nhân đồng bào bị sát hại, năm 2.000, được sự hỗ trợ của Hội Cựu chiến binh Hàn Quốc cùng nguồn kinh phí của địa phương và sự đóng góp của nhân dân, chính quyền địa phương đã xây dựng một nhà bia để làm nơi tưởng niệm, hương khói cho những người đã mất.
Tại buổi lễ, ông Kang U Il, Chủ tịch Quỹ Hòa bình Hàn - Việt và Đại biểu Quốc hội Hàn Quốc Kim Hyun Kwon cùng 40 người đại diện cộng đồng giáo sư, đại diện nông dân, văn nghệ sĩ, những nhà hoạt động xã hội, giáo viên, học sinh - sinh viên... đến dâng hoa, viếng hương 135 người dân thường vô tội bị lính Rồng Xanh Hàn Quốc giết hại.
Sau đó, 41 người Hàn Quốc đã quỳ gối và cúi đầu xin tạ tội với dân làng Hà My vì những gì mà lính Rồng Xanh Hàn Quốc gây ra trong chiến tranh Việt Nam.
“Vụ thảm sát xảy ra đến nay đã tròn nửa thế kỷ nhưng có lẽ sức chúng tôi vẫn còn non yếu nên ngần ấy thời gian đã trôi qua mà chúng tôi vẫn còn dậm chân tại chỗ trước lịch sử, trước sự thật. Sự thật về một ngày đã phủ bóng đêm đen tối lên làng Hà My năm Mậu Thân 1968 mà mãi đến ngày tưởng niệm 50 năm vụ thảm sát năm 2018 hôm nay vẫn còn bị chôn ngầm dưới tấm hoa cương chạm vẽ hoa sen nọ.
Dù quá khứ có hổ thẹn đến đâu thì sự thật vẫn cần được đưa ra ánh sáng một cách toàn vẹn nhất để rút ra từ đây bài học lịch sử cho những sai lầm này không còn lặp lại về sau. Bởi chỉ khi chúng ta thắt một nút kết đúng đắn cho quá khứ thì nút kết ấy mới có thể trở thành bàn đạp của tương lai, hướng chúng ta về một sự hòa giải và một nền hòa bình chân chính.
Xin lỗi! Thành thật xin lỗi! Chúng tôi sẽ không quên. Chúng tôi sẽ luôn khắc nhớ và xin hứa: giây phút cử hành lễ tưởng niệm 50 năm thảm sát Hà My này sẽ là sự khởi đầu cho nửa thế kỷ tới của một nền hòa bình mới”, ông Kang U Il, Chủ tịch Quỹ Hòa bình Hàn - Việt cúi đầu tạ tội.
Toàn văn bài điếu văn tại lễ tưởng niệm 50 năm ngày thảm sát Hà My
Kính thưa quý vị đại biểu tỉnh Quảng Nam
Kính thưa các gia đình thân nhân, thưa bà con làng Hà My
17 năm trước, bia tưởng niệm đã được dựng lên ở nơi đây, để rồi, vào dịp lễ tưởng niệm lần thứ 45 của vụ thảm sát, chúng tôi đã tìm đến đây để dâng hương, cúi đầu tủi hổ. Thời gian thấm thoát, hôm nay đã là ngày tưởng niệm tròn 50 năm, và chúng tôi vẫn tìm về, vẫn cúi mặt trong niềm hổ thẹn khôn nguôi.
Đứng trên mảnh đất nơi từng là hiện trường của một vụ thảm sát tang thương tột cùng, không thể tin và cũng không muốn tin này, chúng tôi không cất nổi thành lời, dù chỉ là một lời xin lỗi, chỉ còn biết gồng mình cố nén tiếng khóc cứ chực vỡ òa ra.
Biết làm sao để được thứ tha?! Hỡi những sinh mệnh đáng thương chưa sống trọn kiếp người. Chỉ còn lại cái tên, mà đâu chỉ vậy, có những người còn chưa kịp có tên để lưu lại trên bia đá lạnh. Biết phải làm gì để được thứ tha?
Hỡi những bà con làng Hà My đã mất đi ruột thịt yêu thương, cùng anh em, chòm xóm! Chúng tôi biết lấy gì để có thể xoa dịu, ủi an? Chẳng còn biết làm gì ngoài một tấm lòng thành tâm tưởng niệm, cầu xin sự siêu thoát cho những vong linh của làng Hà My.
Tủi hổ càng thêm tủi hổ!
Vụ thảm sát xảy ra đến nay đã tròn nửa thế kỷ nhưng có lẽ sức chúng tôi vẫn còn non yếu nên ngần ấy thời gian đã trôi qua mà chúng tôi vẫn còn dậm chân tại chỗ trước lịch sử, trước sự thật. Sự thật về một ngày đã phủ bóng đêm đen tối lên làng Hà My năm Mậu Thân - 1968 mà mãi đến ngày tưởng niệm 50 năm vụ thảm sát năm 2018 hôm nay vẫn còn bị chôn ngầm dưới tấm hoa cương chạm vẽ hoa sen nọ.
Dù quá khứ có hổ thẹn đến đâu thì sự thật vẫn cần được đưa ra ánh sáng một cách toàn vẹn nhất để rút ra từ đây bài học lịch sử cho những sai lầm này không còn lặp lại về sau. Bởi chỉ khi chúng ta thắt một nút kết đúng đắn cho quá khứ thì nút kết ấy mới có thể trở thành bàn đạp của tương lai, hướng chúng ta về một sự hòa giải và một nền hòa bình chân chính.
Xin lỗi! Thành thật xin lỗi!
Chúng tôi sẽ không quên. Chúng tôi sẽ luôn khắc nhớ và xin hứa: giây phút cử hành lễ tưởng niệm 50 năm thảm sát Hà My này sẽ là sự khởi đầu cho nửa thế kỷ tới của một nền hòa bình mới.
Chúng tôi thuộc các thành phần sau đây là thành viên của Đoàn Quỹ Hòa bình Hàn - Việt, thành kính dâng hương, xin được xá tội trước vong linh những người đã ngã xuống trong đau thương uất hận.
Tôi, Kang U Il, Chủ tịch Quỹ Hòa bình Hàn - Việt; đại diện cộng đồng giáo sư Hàn Quốc, gồm các ông: Seo Joong Seok, Sonn Ho Chul; đại diện những thầy thuốc Hàn Quốc gồm các ông: Song Phil Kyung, Jung Sang Ho; đại diện các giáo viên Hàn Quốc gồm các thầy giáo: Kim Kyung Man, Cho Yong Jin và cô giáo Chang Hae Ok; đại diện những nông dân Hàn Quốc gồm các ông: Kim Chang Yil, Lim Young Kyu; đại diện những nghệ sĩ văn hóa Hàn Quốc gồm bà Park Young Heui, ông An Geon Mo, ông Oh Sang Chul, bà Yoo Yi Boon, ông Jun Shang Chun, ông Choi Young Ok; đại diện những nhà hoạt động xã hội Hàn Quốc gồm bà Ku Su Jeong, ông Kim Dong Won, bà Kim Mi Hyon, ông Kim Sung Hoon, ông Kim Soo Nyun, ông Park Jun Kyu, bà Park Kyoung Ha, bà Seo Jin Hee, bà Seok Mi Hwa, bà Shin Young Ok, bà Lee Meang Suk, bà Yim Mae Hwa, ông Jang Woo Kwang, bà Jang Ha Neul, bà Jung Mi Kyung, bà Jeong Sol Kyung, bà Cho Young Ja, bà Choi Sung Hee, bà Hong Min Kyung, ông Houng Hee Soung; đại diện những học sinh, sinh viên Hàn Quốc gồm ông Koong Jung Wook, bà Kim Joo Young, ông Kwon Hyun Woo, bà Yeo Eun Jong; cùng Đại biểu Quốc hội Hàn Quốc ông Kim Hyun Kwon.
Tất cả chúng tôi có mặt tại đây xin được thành kính dâng hương và cúi đầu tạ tội. Từ nơi xa xôi, những người bạn Hàn Quốc không thể đến tham dự buổi lễ hôm nay vẫn thắp lên một nén tâm nhang và cúi đầu mặc niệm, cầu xin sự bình an cho những linh hồn đã khuất.
Hỡi vong linh của 135 vị của làng Hà My! Xin các vị thôi hãy nguôi đi những oán trách, buồn đau, những nỗi oan khiên, phẫn nộ ngày nào mà ra đi thanh thản.
Ngày 11 tháng 3 năm 2018
Chủ tịch Quỹ Hòa bình Hàn - Việt, Kang U Il
Tin, ảnh: Lê Đình Dũng