Nguy cơ về bảo mật đối với hệ thống camera tại Việt Nam

Theo Trung tâm Giám sát an toàn không gian mạng quốc gia (Cục An toàn thông tin, Bộ TT-TT), tại Việt Nam hiện nay việc giám sát hình ảnh vật lý từ xa thông qua các camera giám sát có kết nối mạng được các cơ quan, tổ chức và người dân sử dụng rất phổ biến.

Tuy nhiên, trong thời gian qua tại Việt Nam đã xảy ra nhiều vụ lộ lọt thông tin cá nhân, dữ liệu hình ảnh camera riêng tư bị thu thập trái phép và tung lên mạng xã hội, gây bất an cho người sử dụng, làm ảnh hưởng đến an toàn, an ninh xã hội.

Trung tâm Giám sát an toàn không gian mạng quốc gia cho biết năm 2014, một website quảng cáo có thể xem trực tuyến 730.000 camera khác nhau trên thế giới mà không cần mật khẩu, trong đó có hơn 1.000 camera tại Việt Nam.

Theo thống kê của Bộ TT-TT, trong năm 2021, trung bình hằng tháng có khoảng 1 triệu địa chỉ IP Việt Nam nằm trong các mạng IP botnet, trong đó có hơn 48.000 địa chỉ IP liên quan trực tiếp đến các mã độc từ camera giám sát.

Theo thống kê của Tổng cục Hải quan, tại Việt Nam đã có trên 16 triệu thiết bị camera giám sát được nhập khẩu và triển khai, sử dụng trên thị trường trong 5 năm gần đây. Ước tính đến năm 2025, Việt Nam sẽ có hơn 20 triệu camera giám sát được sử dụng.

Các sản phẩm camera đang dịch chuyển qua xu thế tương tác trực tiếp với người dùng thông qua ứng dụng di động và lưu trữ trên cloud, ước tính có hơn 90% camera tại Việt Nam xuất xứ từ Trung Quốc và chuyển dữ liệu khách hàng Việt Nam ra nước ngoài.

Điều này đặt ra những lo ngại về an ninh mạng, đặc biệt là khi một số dòng camera hoạt động theo cơ chế đám mây, kết nối với máy chủ đặt tại nước ngoài, tiềm ẩn rủi ro về lộ lọt dữ liệu.

Trong khi đó, cơ quan chức năng nhận thấy tỷ trọng sản phẩm camera giám sát được sản xuất trong nước hiện nay còn rất khiêm tốn, chiếm ưu thế là các sản phẩm đến từ các thương hiệu nước ngoài. Hơn nữa, tất cả các sản phẩm này đều chưa được kiểm tra, đánh giá an toàn thông tin mạng.

Trung tâm Giám sát an toàn không gian mạng quốc gia nhận thấy yêu cầu cấp bách cần kiểm soát, đánh giá an toàn thông tin mạng cho các thiết bị này khi nhập khẩu, trước khi đưa vào sử dụng và trong quá trình triển khai, vận hành.

Ngoài ra, cần thúc đẩy sản xuất sản phẩm camera giám sát “Make in Vietnam” đảm bảo yêu cầu an toàn thông tin mạng nhằm đáp ứng thị trường trong nước.

Theo phân tích từ Trung tâm Giám sát an toàn không gian mạng quốc gia, tội phạm thu thập camera có thể nhằm vào nhiều mục tiêu với nhiều mục đích khác nhau. Kẻ xấu thực hiện việc thu thập dữ liệu người dùng để thực hiện các hành vi tấn công mạng và lừa đảo trực tuyến.

Do đó, các cơ quan chức năng nhận định việc bảo vệ an ninh cho hệ thống camera và nâng cao nhận thức về quyền riêng tư là vô cùng quan trọng.