Tân Thủ tướng Canada Mark Carney là người mới trong chính trường nhưng lại có sự nghiệp hàng chục năm ở lĩnh vực tài chính, nơi ông từng giúp chính phủ vượt qua nhiều cuộc khủng hoảng toàn cầu lẫn giai đoạn biến động.
Đây là nền tảng đem lại cho tân Thủ tướng Carney vị thế tốt khi dẫn dắt đất nước đối đầu với cuộc chiến thương mại được khởi xướng bởi Tổng thống Mỹ Donald Trump.
Phát biểu sau khi đắc cử vị trí lãnh đạo đảng Tự do cầm quyền thay thế người đương nhiệm Justin Trudeau, ông Carney đảm bảo quá trình chuyển giao sẽ diễn ra suôn sẻ và nhanh chóng, mặc dù thời điểm nhậm chức cụ thể vẫn chưa rõ.
Đảng Tự do đã dựa vào tân Thủ tướng Carney suốt hơn 1 thập kỷ qua. Ông từng tư vấn cho Thủ tướng Trudeau về quá trình phục hồi kinh tế hậu COVID-19, nhưng không chính thức ra mắt cho đến lúc đương kim lãnh đạo tuyên bố từ chức vào tháng 1. Tất cả đối thủ mà ông đối mặt lúc tranh cử vị trí lãnh đạo đều là các chính trị gia có sức ảnh hưởng.
Tân Thủ tướng Carney sinh ra tại vùng Tây Bắc Canada và lớn lên ở bang Alberta, sau đó, ông sang Mỹ lấy bằng kinh tế Đại học Harvard, trước khi theo học thạc sĩ lẫn tiến sĩ tại Đại học Oxford.
Sự nghiệp tài chính của ông trải dài khắp thế giới. Ông dành 13 năm làm việc cho ngân hàng Mỹ Goldman Sachs, đi lại giữa các trụ sở Luân Đôn, New York, Tokyo, Toronto, đến năm 2003 thì ông chuyển đến ngân hàng trung ương Canada.
Đến năm 2008, tân Thủ tướng Carney trở thành Thống đốc ngân hàng trung ương Canada, nhận trọng trách lớn lúc đại suy thoái toàn cầu ập đến. Khoảng thời gian này là bằng chứng cho thấy kinh nghiệm vượt qua khủng hoảng của ông. Ông giúp bảo vệ việc làm cũng như giữ ổn định nền kinh tế đất nước.
Tân Thủ tướng Carney làm tốt đến mức khi kết thúc nhiệm kỳ 5 năm, ngân hàng trung ương Anh đã đưa ông về giữ chức thống đốc. Ông là trường hợp đầu tiên không phải người Anh giữ vị trí quan trọng như vậy (Canada là thành viên Khối thịnh vượng chung).
Vài năm tiếp theo đầy rẫy khủng hoảng. Anh trưng cầu dân ý rời khỏi Liên minh châu Âu (Brexit). Trong nhiều bài phát biểu năm 2016, ông Carney từng cảnh báo về tác động kinh tế mà Brexit đem lại cho đảo quốc sương mù. Năm 2020, ông rời khỏi vị trí này sau gần 7 năm làm việc.
Nhận thêm vai trò đặc phái viên Liên Hợp Quốc về Hành động khí hậu và tài chính năm 2019, ông Carney ủng hộ lĩnh vực tài chính theo đuổi mục tiêu đạt phát thải ròng bằng 0.
Về sau, ông đưa năng lượng sạch, chính sách khí hậu cùng thịnh vượng kinh tế cho Canada vào chiến dịch, nhấn mạnh rằng cắt giảm phát thải carbon giúp đất nước tăng tính cạnh tranh. Tân Thủ tướng Carney đề xuất chuyển gánh nặng tài chính của thuế carbon từ người tiêu dùng sang tập đoàn lớn, thuế mà người tiêu dùng cùng doanh nghiệp nhỏ phải trả cho nhiên liệu được thay thế bằng ưu đãi để giảm phát thải carbon.
Theo giáo sư chính trị học Charles-Etienne Beaudy (Đại học Ottawa): “Ông ấy rất giỏi về kinh tế. Với thuế quan và cuộc chiến thương mại hiện tại, rất nhiều người ủng hộ Carney”.
Kể từ khi Tổng thống Trump công bố mức thuế 25% với hàng hóa Canada, tân Thủ tướng Carney tỏ rõ quan điểm ủng hộ đáp trả bằng thuế quan. Sau lúc đắc cử lãnh đạo đảng Tự do, ông cam kết chính phủ của mình sẽ tạo ra mối quan hệ thương mại mới với các đối tác đáng tin cậy, duy trì thuế quan trả đũa cho đến khi Mỹ thể hiện sự tôn trọng với Canada.
“Tổng thống Trump đang tấn công các gia đình, lao động, doanh nghiệp Canada. Chúng ta quyết không để ông ấy giành thắng lợi. Canada sẽ thắng trong thương mại cũng như trong khúc côn cầu”, theo tân Thủ tướng Carney.